یکى از مهم‏ترین عناصرى که در سبک‏شناسى شعر مطرح است، ساختار زبانى شعر است؛ ویژگى‏هایى که بر مبناى ساختار آوایى، واژگانى و نحوى زبان استوار است. در مقاله حاضر، کوشش شده است که به سبک‏شناسى ساختارى منظومه "خسرو و شیرین" نظامى، که یکى از مهم ترین آثار ادب غنایى فارسى است، بپردازیم. بنابراین، محوراصلى بحث در تحلیل این منظومه، آن است که بدانیم نظامى در ساختار زبانى شعر خود از چه تمهیداتى بهره برده ت...

 نگاهى تطبیقى به تفسیر طبرسى و هرمنوتیک با نحله‌هاى متفاوت آن و ذکر همانندى‌ها و ناهمانندى‌هاى تفسیر طبرسى و هرمنوتیک است. مرحوم طبرسى دو تعریف از تفسیر عرضه مى‌دارد. یک تعریف، ایشان را مؤلف‌گرا نشان مى‌دهد که براى خواسته‌هاى مخاطب ارزشى قائل نیست، براین اساس ایشان با هرمنوتیک شلایر ماخر، دیلتاى و هرش همراه است. از جهت موضوع نیز میان تفسیر مورد نظر طبرسى با هرمنوتیک ناسازگارى وجود دارد. موضوع ت...

زبانِ به‏کار رفته در مقالات شمس، زبانى خاص و تا حدّى متفاوت از زبان متون دوره پیش از دوره خویش و البته دوره‏هاى بعدى است. این خاصیّت و تفاوت چنان است که برخى سببش را عامى‏گویى و محاوره‏پردازى و یا بیان ارتجالى گوینده دانسته‏اند. گفتارى که گوینده‏اش به نوشتن، ضبط، ویرایش و پیرایش آن اهتمام نورزیده و نویسنده یا نویسندگان دیگر هم که به نوشتن این گفتار پرداخته‏اند، به قراین موجود، به حرمت تقدّس کلام، ا...

این نوشتار نگاهى گذرا به برخى از مباحث جامعه ‏شناسى خانواده دارد. موضوعات در این مقاله عبارتند از: تعریف خانواده، شکل‏ گیرى خانواده، انواع خانواده، انواع ازدواج، مقام زن، والدین، فرزندان حفظ کیان خانواده و معیارهاى انتخاب خانواده. در تعریف خانواده، نویسنده به خانواده گسترده متمایل است و در بحث شکل‏ گیرى خانواده، هرج و مرج جنسى را باور ندارد. خانواده چند همسرى، مرکب، زن سالار، گسترده از شکل‏ هاى...

از آنجا که زبان پدیده اى زنده و نهادى اجتماعى است، همواره در سیر تحولى خود، به ویژه در برخورد با زبان هاى هم خانواده، تحت تأثیرعوامل سیاسى، اجتماعى، دینى و فرهنگى قرار مى گیرد و بنا به جایگاه و موقعیت خود، حالتى تأثیرگذار یا تأثیرپذیرنده پیدا مى کند. براثر این برخورد است که عناصرى از زبانى به زبان دیگر راه مى یابد و در موارد بسیارى سبب غناى زبان وام گیرنده می شود. البته این امر به زبان یا دوره ...

سبک هر شاعر نمودار گزینش و ترکیب او از امکانات متعدد زبانى است. یکى از این امکانات زبانى آرایه "تکرار" است که در صورت استفاده صحیح مى‏تواند به برجستگى زبان کمک کند و نقش‏هاى متفاوتى در یک اثر ایفا نماید. این مقاله بر آن است تا با نگاهى آمارى به شعر سه تن از برجسته‏ترین شاعران معاصر (شاملو، فروغ فرخزاد و سپهرى)، اثبات کند که "تکرار"، پربسامدترین آرایه لفظى در شعر معاصر است و به عنوان یکى از ویژگ...

عبدالقادر بیدل دهلوى هرچند در بین پژوهش‏گران و ادب‏دوستان به شاعرى معروف است، ولى نگاهى اجمالى به آثار منثور وى این مهم را ثابت مى‏کند که بیدل در نویسندگى نیز ید طولایى داشته است و کتاب "چهار عنصر" - مفصل‏ترین اثر منثور وى - بهترین گواه این مدعاست. این اثر عرفانى- ادبى که در اصل اتوبیوگرافى بیدل است همانند اشعار وى داراى ویژگى‏هاى سبکى خاص و منحصربه‏فردى است و نظر به این که این اثر ارزش‏مند تا ...

یکى از مباحث قرآنى مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن است. برخى قایل به ترجمه پذیرى آن و گروهى نیز آن را امرى غیر ممکن و حرام تلقى نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانى دارد. این مقوله از جنبه شرعى و نیز از جنبه زبان شناختى و امکان برگردان متن قرآن به زبان هاى دیگر قابل بررسى است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن از منظر زبانى پرداخت...

 شناسایى و بررسى روشهاى تفسیر آیات الأحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.  فهم هر متنى، نیازمند آشنایى با قواعد و اصول زبانى آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومى زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهى از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیرى از آیات الأحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل مى‌کردند.  در شیوه »تمسک«، امام(ع)، براى بیان حکم، آیه‌اى را تلاوت مى...