حکایات موسیقایی در آثار عطار، حکایاتی است که بافت و ساختاری موسیقایی دارند و برای طرح و درک مبانی و مفاهیم عرفانی، امکانی مهم به شمار می‌روند. بررسی تعامل عرفان و موسیقی از منظر منظومه‌های عطار و نیز تذکرة‌الاولیاء، فضا و دیدگاه‌های موسیقایی عطار را نیز مشخص می‌کند. در منظومه‌ها و تذکرة‌الاولیاء عطار، 19 حکایت موسیقایی ذکر شده که در این میان، الهی‌نامه با 9 حکایت موسیقایی بیشترین بسامد را به خو...

پیدایش شعر سپید در عصر حاضر نقطة عطفی در تاریخ زبان و ادبیات عربی بشمار می-رود. با تولد این پدیدة نوین شعری مفهوم کلی شعر و به ویژه موسیقی شعری دگرگون شد. بدین ترتیب در راستای فرآیند مذکور ساختار موسیقایی شعر معاصر عربی از بافت سنتی و کهن خود خارج شد و معماری کاملاً متفاوتی پیدا کرد. معماری مذکور که در شکل گیری آن علاوه بر شاخص های کمّی، شاخص های کیفی نیز به کار گرفته شده بود، بیشتر در فضای درونی...

یکی از عواملی که شعر را از دیگر گفته ها متمایز می سازد، موسیقی آن است. در طول تاریخ زندگی انسان، هر چیزی که صدای ریتمیک و موسیقایی داشته، توجه او را به خود جلب کرده است. شعر هم یکی از چیزهایی است که همیشه مورد توجه انسان بوده است، دلیل آن هم موسیقایی بودن شعر است. این ویژگی شعر است که باعث تأثیرگذاری و ماندگاری آن در ذهن و خیال خواننده می شود. به طوری که تمامی کتب آسمانی ادیان مختلف هم به صورت ...

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه ی تأثیرات متقابل سازهای موسیقایی ایران و چین در طول تاریخ است. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان تاریخ تبادلات موسیقایی ایران و چین را به دو دوره ی باستان و اسلامی تفکیک کرد. در دوره ی باستان فرهنگ موسیقایی ایران بر موسیقی چین نفوذ داشته است، می توان به نفوذ بربت ایرانی در اوایل دوره ی ساسانی اشاره کرد که از طریق جاده ی ابریشم و نفوذ مانویان در منطقه ی تورفان چین رخ داد...

ردیف حاصل تکرار است و از دیر باز تاکنون برای اهداف گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است. هر چه شعر فارسی مسیر تکامل را طی می کند، از ردیف های ساده در می گذرد و از قصیده سرایی سبک خراسانی، گرایشی به غزلسرایی که سرشار از عواطف و احساسات و نیازهای انسانی است، نشان می دهد و هر چه دامنه غزل گسترش بیشتری می یابد، بسامد ردیف چشمگیرتر می شود و شاعران سبک عراقی برای نمایش قدرت طبع و قریحه ذاتی خویش، ردیف ه...

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه‌ی تأثیرات متقابل سازهای موسیقایی ایران و چین در طول تاریخ است. بر اساس نتایج این پژوهش، می‌توان تاریخ تبادلات موسیقایی ایران و چین را به دو دوره‌ی باستان و اسلامی تفکیک کرد. در دوره‌ی باستان فرهنگ موسیقایی ایران بر موسیقی چین نفوذ داشته است، می‌توان به نفوذ بربت ایرانی در اوایل دوره‌ی ساسانی اشاره کرد که از طریق جاده‌ی ابریشم و نفوذ مانویان در منطقه‌ی تورفان چین رخ داد...

در این مقاله، ضمن اشاره به مقوله فرهنگ و نقش تعیین کننده آن در سرنوشت جوامع، در مورد یکی از بیماری‌های فرهنگی و اجتماعی انسان در قرون اخیر، تحت عنوان اَلیِناسیون (Aliénation) بحث شده است. در ادامه، پس از بررسیِ نقشِ تغییرات فرهنگی و موسیقایی و رابطه آن با الیناسیون، به واژه ترکیبی الیناسیونِ موسیقایی به عنوان محور اصلی مقاله پرداخته شده است. در راستای تبیین و تشریح الیناسیونِ موسیقایی، این مقوله به د...

هرچند از گذشته تا کنون نقد موسیقایی و وزن شعر همواره مطرح بوده است و آثار فراوانی در این خصوص به طبع رسیده است اما بررسی و تحلیل غزل پایداری ایران و افغانستان، نمونه ای عملی و بدیع در این راستاست. آن چه در این نوشتار مورد عنایت بوده است به شیوه ی کتاب خانه ای از بین صدها غزل، به گزینش یک صد غزل پایداری از شاعران ایران و یک صد غزل پایداری از شاعران افغانستان اقدام شد و در محور های مختلف موسیقایی...

تکرار و دوران از محورهای اصلی شکل­گیری عناصر موسیقایی است. این الگو که در نظام موسیقایی شعر معاصر نیز تشخص دارد، سه حوزۀ موسیقی درونی، بیرونی و کناری را در بر می­گیرد. منزوی با تکیه بر این الگوها موسیقی اشعار خود را آفریده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی آرایه­های موسیقی­آفرین در غزل‌های مجموعۀ «حنجره زخمی تغزل» روش بکارگیری این عناصر و کارکردشان در اشعار منزوی را نشان دهد. یافته­های این پ...

یکی از گونه های متنوع معرفت، قضاوت افراد درباره ی موسیقی است. از این رو، بررسی جامعه شناختی قضاوت موسیقایی را می توان در حوزه ی جامعه شناسی معرفت طبقه بندی کرد. بدین ترتیب، این موضوع که قضاوت موسیقایی تا چه اندازه تحت تأثیر روندهای اجتماعی موجود در جامعه است، بررسی می شود. در پژوهش حاضر، پژوهشگر رابطه ی قضاوت موسیقی با ویژگی های اقتصادی و فرهنگی جامعه ی شیراز را بررسی کرده است. داده های پژوهش ب...