عیلامیان از اواخر هزاره­ی چهارم یا اوایل هزاره­ی سوم ق.م. حدود 2500 سال بر بخش­هایی از فلات ایران، خصوصاً جنوب­غربی آن حکمرانی کردند و نهایتاً در اواخر نیمه­ی اول هزاره­ی اول ق.م. به­دست آشوریان مضمحل شدند. از طرف دیگر با مهاجرت گروه­های ایرانی به سرزمین­های جنوبی و قلمرو عیلام، تعامل تدریجی بین عیلامیان و اقوام مهاجر ایجاد و در ادوار بعدی با تشکیل امپراتوری هخامنشی، عیلام به یکی از مراکز مهم در ...

بسیاری از پدیده‌ها و تحولات تاریخی ایران باستان و از جمله دورة هخامنشی ریشه در ساختار قبیله‌ای جامعه و قدرت دارد. یکی از این پدیده‌ها هفت خاندان بزرگ است که به رهبری داریوش موفق شدند بردیا / گوماته را سرنگون کنند. نویسندگان باستان تأیید می‌کنند که از این زمان تا پایان دورة ساسانی هفت خاندان با اسامی گوناگون نقش مهمی در ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران باستان ایفا ‌کرده‌اند. گبریاس یکی از اعض...

بررسی جغرافیای تاریخی غرب و جنوب غرب ایران در هزارۀ سوم و دوم ق.م. از بغرنج‌ترین مباحث پیش روی پژوهشگران در دهه‌های گذشته بوده و عیلام، گوتی، لولوبی، اوان، سیماشکی، مرهشی و کاسی، شاخص‌ترین جای نام‌های مورد بحث آنها بوده است. در این پژوهش ضمن بررسی نظریات مرتبط با جایگاه هر کدام از جای نام‌های مذکور، با تحلیلی دوباره و با کمک گرفتن از یافته‌های فرهنگی مناطق غرب و جنوب غرب ایران به جای‌یابی این م...

در زمینه نقوش شکار در دوره عیلام نو و نمونه‌های هم‌زمانِ بین‌النهرینیِ آن همواره خلأ پژوهش وجود داشته است؛ به همین دلیل و با توجه به این ضرورت، مدارک و منابع موجود بررسی شد. این تحقیق دوره زمانی 650-1000 ق. م را دربر می‌گیرد و با نگرشی بر مهرهای استوانه‌ای و نقوش برجسته هم‌زمان در این مناطق انجام شده است. با مطالعه 29 مهر استوانه‌ای و 18 نقش برجسته به وجود اشتراک‌هایی در صحنه‌های حیوانات شکارشده،...

رساله حاضر که باعنوان «مفاهیم اسطوره ای ایزدان و ایزد بانوان در تمدنهای شرق باستان (مصر، هند، بین النهرین، عیلام، ایران» به نگارش درآمده است، به بررسی ایزدان و ایزد بانوان مشترک این تمدنها و مطالعه تفاوتها و شباهتهای مفهومی و عملکردی و ظاهری آنها می پردازد. در این بررسی، همه ایزدان تمدنهای مذکور مورد بررسی قرار نگرفته، بلکه تنها به ایزدان و ایزد بانوانی که نقش عملکردی و مفهومی مشترک داشته اند پ...

در زمینه نقوش شکار در دوره عیلام نو و نمونه های هم زمانِ بین النهرینیِ آن همواره خلأ پژوهش وجود داشته است؛ به همین دلیل و با توجه به این ضرورت، مدارک و منابع موجود بررسی شد. این تحقیق دوره زمانی 650-1000 ق. م را دربر می گیرد و با نگرشی بر مهرهای استوانه ای و نقوش برجسته هم زمان در این مناطق انجام شده است. با مطالعه 29 مهر استوانه ای و 18 نقش برجسته به وجود اشتراک هایی در صحنه های حیوانات شکارشده،...

همجواری قلمروی دولت عیلام نو با شاهنشاهی آشوریان و اتخاذ سیاست حمایت از بابل، منطقهای که مورد توجه توسعه طلبیهای آشور نیز بود، موجب نزاع و درگیری مداوم عیلام با آشور در دوره¬ی عیلام نو گردید. در نهایت و در طی درگیریهای مکرر دولت عیلام و به دلیل ادامه سیاست خارجی ضد آشوری، این دولت در قرن هفتم پ.م توسط حملات آشوربانیپال سقوط کرد و شوش ویران شد. در این پژوهش سعی شده با استفاده از منابع میانرودانی...

ورود پارسی ها به انشان / پارسه و ارتباط گستردۀ آنان با ساکنان عیلامیِ این سرزمین در جنوب غرب ایران باعث نفوذ فرهنگ و تمدن عیلام در فرهنگ و تمدن هخامنشی به‎ویژه در زمان کوروش دوم و کمبوجیۀ دوم شد. به‎علاوه، ادعاهای کوروش در استوانۀ مشهور خود به زبان بابلی که خود و اجدادش را پادشاهان انشان معرفی می کند و ذکرنکردن نام پارس و یا هخامنش در این نوشته، باعث شده است که در سال های اخیر تعدادی از اندیشمند...

هم زمان با ورود پارسی ها به غرب ایران، شاید در اواخر هزاره ی دوم، در این نواحی حکومت هایی از جمله ماناها، الیپی ها و به ویژه عیلامی ها حضور داشتند. در این میان عیلام از جایگاه ویژه ای برخوردار بود و موقعیت سیاسی آن به خاطر درگیری دائمی که در هزاره ی اول با حکومت های میان رودانی به ویژه آشور داشت از اهمیت بالایی برخوردار بود. پارسی ها به دنبال ورود به این نواحی به تدریج وارد روابط سیاسی با دولت ...

چکیده هنر در فلات ایران تاریخ مداوم و بسیار کهنی دارد. اهمیت خاص هنر ایرانی تزیین و زینت¬بخشی است نه بازنمایی هنر. در میان بارزترین و مهم¬ترین دستاوردهای هنری ایرانیان می¬توان به اشیایی ساخته شده از سفال، طلا، نقره، برنز، بلور و... اشاره کرد که به عنوان ظروف آشامیدنی مورد استفاده قرار می¬گرفته است. بر روی ساغرها، جام¬ها و پیاله¬های ایران باستان، آرایه¬های ظریف و متنوعی از جمله نقوش جانوری، اسا...