الملخّص من الصناعات الأدبیه التی تهدف إلی إثاره عواطف المخاطبین وتهییج شعورهم الخطابه فی موضوعاتها المتعدده من الوعظ والسیاسه والقضاء وغیرها. فیکون المخاطب فیها من جمهور الناس الّذین تغلب علیهم قوّه العاطفه أکثر من قدره التّعقل والتّفکر. فیجب علی الخطیب الالتزام بالأسالیب النحویه والبلاغیه فی أنواعها المختلفه، کعدم الرکاکه فی الألفاظ والعبارات وصحّتها من جهه المعانی وکذلک الالتزام بأنواع التشبیهات و...

چکیده:‏ ماهیّت فرا زمینی تجربه های عرفانی، عارف را دچار وجد و هیجان می کند؛ بنابراین عارفان برای تعلیم و بیان تجربیّات خود ‏ناگزیرند از زبان خاصّی استفاده کنند که آن را زبان عرفانی می نامند. زبان عرفانی، از دیدگاه های مختلف قابل بررسی است و ‏عناصر متعدّدی در شکل گیری آن نقش دارد. بلاغت از جمله عناصر موثر زبان عرفانی فارسی است.‏ موضوع علم معانی بررسی انواع جمله از جهت معانی ثانوی آن است. این علم، ...

اشکالات و اختلافاتی که در متون درسی علم معانی وجود دارد باعث شده است جایگاه این شاخه علمی در میان علوم ادبی تضعیف و کارآیی های بالقوه آن در درک زیبایی و تحلیل مسائل ادبی پنهان شود. این اشکالات غالباً از فقدان روش علمی و نبود تعریف درست و دقیق از مبانی این دانش سرچشمه می گیرد. این پژوهش در جهت بازبینی، نقد و تبیین مبحث «حذف و ذکر» انجام شده است که یکی از بخش های مهم فنّ معانی است. حذف و ذکر از مهم...

هدف اصلی از پرسش در زبان خبر، طلب آگاهی است؛ امّا ادبیات هنرِ زیبا بیان کردن و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب است. از آنجا که ارائه پیام به طور مستقیم چندان هنری و تأثیرگذار نیست، بدیهی است که پرسش در ادبیات در مفهوم اصلی خود به کار نرفته و دارای اغراض ثانوی باشد. علاوه بر این از آنجا که در ادبیات مخاطب مشخص و واقعی وجود ندارد، سوال ادبی غالباً بدون پاسخ باقی می‏ماند. در ادبیات خبر، امر، نهی و... به اق...

با نزول وحی بر رسول گرامی اسلام (ص)، تمامی علوم به بحث و بررسی در ابعاد گوناگون آن پرداختند تا از ابعاد مختلف و در حد توان بشر، کلام الهی را مورد شناسایی قرار دهد. علم بلاغت که شامل معانی، بیان و بدیع می شود به دلیل غایت و هدفی که دارد (معرفت قرآن کریم) از اشرف علوم به حساب می آید. علم معانی، علمی است که متکلم را قادر می سازد تا آنچه در ذهن می پروراند به مخاطب القاء نماید. زیبایی های قرآن کریم ...

مسلّم است که برای تحقق یک ترجمه مطلوب، شناخت سطوح مختلف زبانی که در متن مبدأ به کار رفته، بایسته است. یکی از این سطوح سطح بلاغی (در اینجا علم «معانی») است که اگر مترجم از پیچ و خم آن آگاه نباشد، در بیان مراد گوینده/نویسنده به خطا خواهد رفت. بنا بر این علم معانی با فن/علم ترجمه پیوندی تنگاتنگ دارند. در این رساله که شامل یک مقدمه و چهار فصل است، نخست و در مقدمه به اهمیت مباحث بلاغی به ویژه مباحث ...

چکیده : یکی از رازهای ماندگاری سخن به کارگیری انواع ایجاز است. ایجاز زیر مجموعه ی علم معانی است وکسی که ازایجاز در سخنش استفاده می کند به خوبی علم معانی، بیان و فصاحت و بلاغت را می شناسد چون لازمه ی سخن موجز این است که انسان فصیح و بلیغ باشد و نیز عیوب فصاحت و بلاغت را بشناسد و از آن عیوب که شامل تنافر حروف، کراهت در سمع، مخالفت با قیاس، غرابت استعمال، ضعف تألیف، تعقید لفظی و تعقید معنوی است؛ ...

یکی از راه های شهرت و موفقیت یک اثر ادبی، آگاهی شاعر به فنون سخنوری است و علم معانی، اساس و ریشه و اصل هنر سخنوری است. استفاده از ظرافت های علم معانی می تواند شعر یک شاعر را برای مخاطب، تاثیرگذار و زیبا و فصیح و روشن و شیوا کند. حافظ، از شاعران توانای قرن هشتم است که از زبانی توانا برخوردار است. استفاده از معانی ثانوی جمله های خبری در قالب قصر و حصر و احوال مسند الیه و مسند و ... از شگردهایی اس...

چکیده    علم معانی، یکی از شاخه‌های سه­گانه‌ علوم بلاغی به شمار می‌رود که از دیرباز، سخن گفتن بر مقتضای حال و مقام مخاطب وگوینده، موضوع اصلی این علم بوده است. بحث از معنا، علم معانی را در پیوند با علومی چون معنا شناسی قرار می‌دهد، اما آنچه عامل تمایز این دو علم می‌شود، بحث از معنای ثانویه جملات بر اساس مقتضای حال است. اگرچه محور اصلی علم معانی بر این قید استوار است، اما در کتب معانی سنتی، به مب...