اضطرار مجموعه اوضاع و احوالی است که سبب می­شود شخص برای اجتناب از خطری فعلی یا قریب­الوقوع به دیگری خسارت وارد آورد و در این اضرار ناچار است برای این­که شخصی مضطر شناخته شود شرایطی تحقق یابد و در صورت وقوع این شرایط اضطراری، در مورد مسؤولیت یا عدم مسؤولیت مضطر در زمان حاکمیت تبصره ماده 55 قانون مجازات اسلامی سابق، بین حقوقدانان اختلاف­نظر وجود دارد. با حذف تبصره مذکور در قانون جدید مجازات اسلام...

اراده و اذن مالک در صدمه به مال خود، نمی تواند جرم مالی باشد؛ گرچه شاید با شرایطی جرم علیه امنیت یا آسایش عمومی را شکل دهد. اما ممکن است به جهت صدمه به حق دیگری و با داشتن قصد اضرار، بتواند مشمول یکی از جرایم علیه اموال شود. بنابراین باید وضعیت کیفری «اضرار به دیگران به بهانه اعمال حق مالکیت» مشخص شود. مال مشاع به لحاظ مالکیت دوگانه خود در بحث جای می گیرد. امکان ارتکاب جرم توسط شریک مال مشاع پ...

سلامت معنوی شکلی از تجربه معنوی انسان در دو چشم انداز مختلف است:  الف ـ چشم انداز سلامت مذهبی که بر چگونگی درک افراد از سلامتی در زندگی معنویشان، هنگامی که با قدرتی بالاتر ارتباط دارند، متمرکز است، ب ـ چشم انداز سلامت وجودی که بر نگرانیهای اجتماعی و روانی افراد متمرکز است. اصطلاح سلامت معنوی که نخستین بار در سال 1971م. توسط دیوید اومبِرگ تحت عن...

مقالة‌ حاضر درصدد تحقیق‌ تحدید نسل‌ است‌ که‌ از ناحیه‌ عقیم‌سازی‌ بررسی‌ شده‌ است‌ و با بیان‌ تعقیم‌ دائمی‌ حکم‌ عقیم‌سازی‌ موقت‌ نیز مورد مداقه‌ قرار می‌گیرد. در این‌ راستا، نگارنده‌ با بیان‌ ادلة‌ حرمت‌ عقیم‌سازی‌ به‌ ایضاح‌ ادله‌ می‌پردازد. بدین‌ ترتیب‌ که‌ ابتدا ادلة‌ هشتگانة‌ کسانی‌ که‌ عقیم‌سازی‌ را مصداق‌ اضرار به‌ نفس‌ می‌دانند، برشمرد و در پایان‌ ادله‌ نگارنده‌ بیان‌ می‌دارد که‌ مط...

یکی از حوزه های مهم مسئولیت مدنی، مسئولیت مدنی ناشی از تصرفات مالکانه است که منجر به ورود ضرر به غیر می شود. بررسی مسئولیت در این موارد در گرو بررسی میزان و چگونگی دلالت ادله دارای اقتضای اثبات ضمان از سویی و میزان و چگونگی دلالت ادله صالح برای ایجاد مانع در برابر اقتضائات مزبور از سوی دیگر است. ادله مقتضی مسئولیت، قواعد اتلاف و تسبیب و لاضرر ـ در طرف غیر ـ هستند که قواعد سلطه، لاحرج و لاضرر ـ ...

تغییر جنسیت از امور نوپای علم پزشکی است که در گذشته سابقه­ای شفاف ندارد و از لحاظ مباحث حقوقی نیز حائز اهمیت است. مجامع حقوقی، فقهی باید همزمان با پیشرفت های پزشکی چالش­های پیش­رو را مرتفع سازند. امروزه در اجتماع شاهد افرادی همچون هرمافرودیت (دوجنسی‌ها) و ترانس سکشوال‌ها (افرادی که از نظر روانی به جنس مخالف تعلق دارند) هستیم. علم پزشکی این امکان را فراهم کرده است که افراد مزبور اقدام به تغییر ج...

قانون گذار در جهت حمایت از پزشک و بیمار، به لزوم اذن در مواردی که اخذ اذن ممکن است و عدم لزوم اذن در موارد ضرور تصریح و با رعایت مقررات و موازین فنی پزشک را فاقد مسؤولیت کیفری و مدنی دانسته است. ولی در جایی که به رغم امکان اذن، خود بیمار از اجازه درمان خودداری کند، این سؤال مطرح است که پزشک چه مسؤولیتی دارد؟ با توجه به مبانی مختلفی که در پاسخ به سؤال یاد شده وجود دارد می توان گفت در صورت مخالفت...

مطابق نظریۀ مشهور فقهی، اکراه در قتل، مجوز قتل محسوب نمی‌شود، بلکه مباشر به قصاص و اکراه‌کننده به حبس ابد محکوم می‌شود. این نظریه مبنای قانونگذار در وضع مقررات راجع به اکراه در قتل در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1392 بوده و بر پایۀ برخی از دلایل، نظیر روایات عدم جواز تقیه در دماء، روایت دستور به قتل دیگری، دلیل منع دفع ضرر از خود به شیوۀ اضرار به دیگری، امتنانی بودن حدیث رفع و اجماع فقها اس...