تأویل از کلیدوا‌‌ژه‌های اصلی در مکتب فلسفی اصفهان است و عبدالرزاق لاهیجی نیز یکی از چهره‌های سرشناس این مکتب به شمار می‌آید. تأویل برای این حکیم متأله، فراتر از روشی برای مواجهه با متون وحیانی است. تأویل در آثار او، دو معنای اصلی دارد: تأویل عقلی و تأویل شهودی - عقلی. تأویل نخست، تأویل متون وحیانی و تأویل نظری موجودات تا شناخت حضرت حق را شامل می‌شود. تأویل متون وحیانی برای حل تعارض متن با عقلان...

این رساله دارای مقدمه ، یک مدخل و شش فصل است. در مقدمه ، ضمن بیان شرح حال ملا عبدالرزاق لاهیجی مقام علمی و آثار او معرفی شده است. مدخل این رساله با عنوان ( فلسفه و کلام از دیدگاه حکنم لاهیجی ) درباره تعریف موضوع ، فایده و مرتبه علم کلام و نیز درباره تبویت علم کلام بحث کرده و حاوی نکات دقیقی است . عنوان فصل اول ( امور عامه) است. در این فصل پس از اصالت وجود یا ماهیت ، وحدت و کثرت وجود ، حدوث و قد...

این رساله دارای مقدمه ، یک مدخل و شش فصل است. در مقدمه ، ضمن بیان شرح حال ملا عبدالرزاق لاهیجی مقام علمی و آثار او معرفی شده است. مدخل این رساله با عنوان ( فلسفه و کلام از دیدگاه حکنم لاهیجی ) درباره تعریف موضوع ، فایده و مرتبه علم کلام و نیز درباره تبویت علم کلام بحث کرده و حاوی نکات دقیقی است . عنوان فصل اول ( امور عامه) است. در این فصل پس از اصالت وجود یا ماهیت ، وحدت و کثرت وجود ، حدوث و قد...

تحقیق حاضر به تصحیح رسالۀ«زواهر الحکم» میرزاحسن لاهیجی فرزند ملا عبدالرزاق لاهیجی(1042 - 1121 هـ ق)، بخش « امور عامه وطبیعیات» آن پرداخته است؛ زواهر الحکم («امورعامه» و طبیعیات) کتابی فلسفی است که بعد از ذکر مقدمه ای در تعریف حکمت وتقسیمات آن،درباب اول، به تعریف وجود و ذکرتقسیمات آن در پنج مطلب وهر مطلب دارای چندین فصل که مطلب اول علت ومعلول، مطلب دوم وجود وماهیت،مطلب سوم واجب وممکن،مطلب چهارم ...

چکیده تناهی ابعاد پیش فرض تصدیقی بسیاری از رهیافت های فلسفی است. بر این اساس فیلسوفان مسلمان به این مسأله توجه بسیار نشان داده اند. تنها ملاصدرا در چهار بحث مهم اثبات محرک بلا متحرک، اثبات واجب الوجود، اثبات ملائکه عقلی، فرق بین جسم زمینی و أخروی از تناهی ابعاد به عنوان مقدمه استدلال استفاده کرده است. اما تبار و ساختار این مسأله به درستی مشخص نیست. عده ای این مسأله را در طبیعیات و عده ای...

چکیده ندارد.

مبحث قدم و حدوث عالم از جمله مباحثی است که مشاجرات بسیاری را میان متکلمین و فلاسفه مسلمان و حتی حکمای غیرمسلمان ایجاد کرده است. صرف نظر از عرفا که معتقد به نظریه معروف وحدت وجود می باشند و از همین لحاظ بحث از علیّت در میان آثارشان چشمگیر نیست (تا جائیکه برای برخی از آنان تصور رابطه علی، امری محال و ممتنع تصور گردیده است) برای سایر نعله های فکری اسلامی، موضوع علیت از اهمیت خاصی برخوردار است و که...

معقولهای ثانی فلسفی ابزارهای نگرش فلسفیند و فیلسوف با به کار گرفتن آنها می خواهد اسرار و حقایق جهان هستی را کشف و تبین کند. بنابرانی اعتبار فلسفه در گرو ارزش و اعتبار این دسته از مفاهیم است . از این رو یکی ا مباحث بنیادین درباره حقیقت فلسفه پژوهش پیرامون اعتبار معقوهای ثانی فلسفی است. این نوشتار نظریه صدرالمتالهین را مبتنی بر اثبات وجود رابط برای معقولهای ثانی فلسفی از چند حیث مورد نقد قرار می ...

بحث حسن و قبح یکی از مهم‌ترین و فرقه‌سازترین موضوعات در تاریخ اندیشه‌های کلامی و اخلاقی بوده است. مباحث متعدد معناشناسی مفاهیم حسن و قبح، هستی‌شناسی جملات مشتمل بر حسن و قبح، و معرفت‌شناسی قضایای مشتمل بر حسن و قبح در لابه‌لای کتاب‌های کلامی و فلسفی و اصولی اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. اشاعره، به منزلهٔ مهم‌ترین منکران حسن و قبح ذاتی و عقلی، و عدلیه، به منزلهٔ مشهورترین مدافع...