در مورد چگونگی پیدایش هستی و خلفت انسان پیوسته بین الهیون و مادیون چالش‎های فلسفی بزرگی وجود داشته است که از دوران یونان قدیم و حتی قبل از آن تا به امروز ادامه یافته است. پژوهش حاضر کاوشی در راستای بررسی دو مفهوم کلیدی؛ مُثُل افلاطون و فروهر زرتشتی است. یکی از مسائل بنیادی در فلسفه افلاطون، نظریه ی مُثُل اوست. این نظریه کوششی برای تبیین هستی و نظریه پردازی در خصوص منشأ آن است. وی معتقد است هر امری ...

هانری کربن، ابن سینا را فیلسوف سلف سهروردی و از این جهت وی را پیشگام حکمت مشرقی می داند و بر این باور است حکمت مشرقی ابن سینا برای انسان معاصر، کارآمد و رهگشاست. وی با این هدف که چشم اندازهای سینوی را بگشاید، نخستین متفکری بود که در این راه قدم نهاد. به زعم وی فلسفه سینوی در شرق با حفظ نفوس فلکی به راه خود ادامه داد و نقادی غزالی تأثیری بر این حکمت نداشت. کربن با دغدغه های مختلفی در فلسفه غربی ...

سهروردی در مورد عالم مثال دو گونه سخن گفته است: اول؛ گزارش تجربه شخصی و عرفانی خود و دیگر حکیمان اهل سلوک و دوم؛ ارائه تبیینی فلسفی از عالم مثال با استفاده از روش برهانی. تبیین فلسفی سهروردی در توجیه وجود عالم مثال از رهگذر توجیه وجود شناختی پاره‌ای از پدیده‌ها صورت گرفته است که از آن به رویکرد غیر مبنانگرانه تعبیر کرده‌ایم.  در این مقاله ابتدا ویژگی‌های عالم مثال و نقش و جایگاه آن در اندیشه س...

در میان حکمای اسلامی، صدرالمتألهین بیش‌ترین مباحث را درباره‌ی ارباب انواع و نظریه‌ی مثل مطرح کرده است؛ به‌گونه‌ای که بحث کامل و همه‌جانبه‌ی این نظریه، قبل از او بى‏سابقه است. مباحث حکمت متعالیه درباره‌ی نظریه‌ی مثل به سه بخش تقسیم می‌شود: ۱. پاسخ‌گویی به تأویلات و اشکالات فیلسوفان دیگر؛ ۲. اقامه‌ی براهین پنج‌گانه در اثبات ارباب انواع؛ ۳. جایگاه این نظریه در حکمت متعالیه. از جمله‌ی این سه، می‌تو...

در این رساله مثل از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار مورد کنکاش و بررسی قرار گرفته است. افلاطون چون در زمانی زندگی می کرد که سوفسطائیان نفوذ علمی زیادی داشتند و از طریق مغالطات خود افکار عمومی و به خصوص افکار متفکران را تخدیر کرده بودند و نگاه ابزاری بعلم را در سرلوحه کارهای خود قرارداده و جامعه را به طرف پرتگاه نسبیت گرایی علمی و اخلاقی سوق داده بودند نظریه مثل را مطرح کرد و با این اقدام فیلس...

آنچه که از قواعد فلسفی مثل قاعده الواحد و قاعده علیت و ... در تفسیر و تحلیل ارتباط مظاهر هستی و چگونگی بوجود آمدن کثرت در عالم هستی می توان استنباط کرد و نصوص دینی هم آن را تایید می کند اینست که عالم هستی دارای یک نظام قطعی و ذاتی است و بین مراتب و درجات هستی توسط بعضی دیگر از ذرات باری تعالی ایجاد و تدبیر می شوند. بر اساس قواعد فوق الذکر ثابت شده است که اولین صادر از خداوند یک موجود واحد است ک...