در این مقاله به بررسی واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی و نقش آنها در گروه و جمله پرداخته می­شود. واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی دارای چهار نقش فاعلی، مفعولی صریح، مفعولی غیر صریح و اضافی می­باشند. در این مقاله نشان داده می­شود که واژه­بست­های فاعلی دارای پانزده میزبان ـ از نظر نقش دستوری ـ  در این گویش می­باشند که به تفصیل در مقاله به این امر پرداخته شده است. میزبان­های واژه­بست­های مفع...

در پاره­ای از زند بند دوازدهم یسن سی و سه، نام ایزد «بهمن» با صفت griftār و گونة خطی دیگری همنشین شده است. griftār را در این بند «پذیرنده، گیرنده» معنی کرده­اند. در این مقاله با توجه به معانیِ griftan و griftār،  نشان داده شده است که griftār در این پاره صفت مفعولی به معنی «قابل درک، محسوس» است و از طریق عبارات و جملات سایر متون فارسی میانه، ارتباط این صفت با بهمن نشان داده شده است. در پایان برای...

مقاله‌‌ی حاضر با هدف بررسی توصیفی ویژگی‌های صرفی در گویش بندری صورت گرفته‌است. داده‌هایی که در این بررسی استفاده ‌شده‌اند، شامل یکصد صورت زبانی است که به صورت مصاحبه و ضبط صدا گردآوری شده‌است. بعد از توصیف و تجزیه و تحلیل داده‌ها، ویژگی‌های صرفی این گویش بدین ترتیب ­می‌باشد: 1) تقدم شناسه 2) شناسه‌ی یکسان در بعضی از زمان‌ها 3) حذف علامت مفعولی «را » 4)گروه اسمی مفعول به شکل گروه حرف اضافه ی...

چکیده پسوند (- ه / - ـه = /e/) از پرکاربردترین وندهای فارسی است. نقشاختصاصی و زایای این وند، ساختن صفت مفعولی یا اسم مفعول از بن گذشتة فعل است، به این معنی که از پیوند (- ه) با بن گذشتة همة فعل­­­­­­­ها می‌توان صفت مفعولی یا اسم مفعول ساخت. اما وند (- ه)، افزون براین نقش، دارای نقش­های فرعی دیگری از جمله ساختن اسم مصدر و اسم ابزار از بن مضارع است که کمتر بدان­ها پرداخته شده است. از طرف دیگر اغل...

در این پایان نامه ترکیب سازی های مولوی در مثنوی ذیل عنوان هایی چون:ترکیب های وند داروشبه وند دار،صفت های فاعلی مرکب مرخم،صفت های مفعولی مرکب،ترکیب های اسمی،ترکیب های وصفی،ترکیب های مصدری وکلمات پیوندی بررسی شده اند.در این پایان نامه به این نتیجه می رسیم که مولوی در مثنوی ترکیب های پرشماری به دست داده است که گویای هنر بی چون او در عرصه ی بلاغت زبان وروساخت کلام است.ترکیب سازی های پی در پی شاعر ه...

”جهت“ فعل(?????) مقوله‌ای در دستور زبان است، که رابطة گوینده را با فاعل و مفعول فعل نشان می‌دهد. ”جهت“ فعل به دو گونه است، که در زبان فارسی آن‌ها را معلوم (?????????????? ?????) و مجهول (????????????? ?????) می‌نامند. این‌گونه افعال، هم در شکل ظاهری و هم از نظر نحوی از یکدیگر متمایزند. افعال مجهول در زبان‌های روسی و فارسی از شکل معلوم افعال متعدی ساخته می‌شوند. در زبان روسی افزودن ادات «??» ...

مقاله ی حاضر با هدف بررسی توصیفی ویژگی های صرفی در گویش بندری صورت گرفته است. داده هایی که در این بررسی استفاده شده اند، شامل یکصد صورت زبانی است که به صورت مصاحبه و ضبط صدا گردآوری شده است. بعد از توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها، ویژگی های صرفی این گویش بدین ترتیب ­می باشد: 1) تقدم شناسه 2) شناسه ی یکسان در بعضی از زمان ها 3) حذف علامت مفعولی «را » 4)گروه اسمی مفعول به شکل گروه حرف اضافه یا متمم...

زبان همچون دیگر پدیده‌های اجتماعی و طبیعی پیوسته در تغییر و دگرگونی است؛ این تغییر در ابعاد مختلف زبان صورت می‌گیرد؛ یکی از مباحث زبانی در حوزة تحوّل‌های واژگان و واک هاست؛ گاهی در معنا و گاهی در تغییر مقوله ها و زمانی نیز در ابدال و قلب و تخفیف و دیگر گونه‌های آن؛ این مقاله می‌کوشد فقط مبحث کاهش تک‌واژهای اشتقاقی و صرفی در واژگان زبان فارسی را بررسی نماید و سهم تخفیف این تک واژها در میان تخفیف‌...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله‌های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می‌تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ...