در فایل اصل مقاله موجود است.

»مکتب تفکیک« از جمله مکاتبى است که امروزه در مجامع علمى جامعه شیعى ایران، مطالب بسیارى درباره آن گفته مى‏شود. در این مقاله سیر تاریخى و تطور اندیشه‏هاى تفکیکیان و نیز مسأله معاد از دیدگاه ملا صدرا و بهره‏بردارى آنان از این دیدگاه بررسى شده است. آیا مى‏توان میان موج اخبارى‏گرى با دغدغه‏هاى فکرى صاحبان مکتب تفکیک، ارتباطى برقرار نمود؟ آیا این دو مکتب در ارائه اندیشه‏هاى خود موفق بوده‏اند؟ آیا پای...

مؤلف کتاب «مکتب در فرایند تکامل» در طرحی که در مورد تاریخ اندیشۀ شیعۀ امامیه پی‌ریزی کرده است، درخصوص مواردی از احادیث شیعه که با این طرح ناسازگار به نظر می‌رسد، مسئلۀ جعلی بودن آن روایات را مطرح کرده است. مواردی را که مؤلف در مورد آن‌ها به جعلی بودن حکم داده است می‌توان به سه دسته تقسیم کرد؛ مواردی که توضیح‌های مؤلف دربارۀ علت جعلی بودن آن‌ها ناکافی به نظر می‌رسد، مواردی که توضیح‌های مؤلف دربا...

 تفسیر مجمع‌البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلى به تحلیلى، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایى است که داراى اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمى همه زمانى مى‌باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه‌ترین تفسیر از میان تفسیرهاى سه‌گانه شیخ طبرسى مى‌شمارد که اگر چه از تفسیرهاى معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسى الهام گرفته اما ب...

 نقد و بررسى «تفسیر قمى» اثر على بن ابراهیم قمى است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجرى قمرى، نگارش یافته است. شواهد نشان مى‌دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف على بن ابراهیم قمى نیست، بلکه تفسیرى تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهاى تفسیرى است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوى اصلى این تفسیر - »على بن ابراهیم قمى«، »عباس بن محمد« و »ابى الجارود« و م...

گفت‌وگوى دو نفر به نامهاى محمود ایّوب استاد شیعى مذهب دانشگاه میشیگان و جورج خضر اسقف اعظم کلیساى ارتدکس لبنان، درباره دیدگاه قرآن راجع‌به روابط ادیان است. نخستین پرسش این است که نگاه کلى قرآن به ادیان آسمانى دیگر چیست؟ دکتر محمود ایوب معتقد است که ادیان دیگر از نگاه قرآن همه در یک عنوان مشترکند و آن اسلام است بنابراین پیروان آنها همه یک خانواده به شمار مى‌آیند. سپس اسقف اعظم راجع به این پرسش که...

از مهم‏ترین شاعران شیعى که نسب او به اهل بیت بازمى‏گردد، شریف رضى است. وى داراى قصایدى مشهور و ارزنده در رثاى امام حسین(ع) است. اشعار وى خالى از تکلف و آکنده از عاطفه صادقانه و عشق ناب به امام(ع) و خاندان ایشان است. این قصاید عبارت است از: "الأمانى حسرة و عناء" و "کرب و بلا" و "والهفتاة لعصبة علویة" و "رب ساع لقاعد" و "یا یوم عاشوراء". سرآغاز سرایش مرثیه‏هاى عاشورایى شریف رضى، دهم محرم، سال روز...

در این نوشتار، ابتدا متون دینى مرتبط با مسئله تفسیر به رأى و نکوهش آن از منابع شیعى و سنّى و آیات قرآنى جستوجو و سپس آراى علماى اسلامى در شرح این مفهوم، بررسى شده است و درنهایت، شناخت تفسیر به رأى با بهره گیرى از مفاد روایات و قراین لغوى و تاریخى صورت گرفته و نتیجه آن شده است که مراد از «تفسیر به رأى» در فرهنگ روایى، شیوه اى نکوهیده در شرح و بیان آیات الهى است. درباره وجود تفسیر به رأى در روایات...

 گرایش علمى در تفاسیر قرن چهارده، ابعاد و گستره آن و دیدگاه‌هاى موافق و مخالف مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. مقاله با تعریف تفسیر علمى و مولفه‌هاى موجود درآن به بحث در ریشه‌هاى تاریخى گرایش علمى در تفسیر پرداخته و بر این باور است که ریشه‌هاى ضعیف این گرایش در تفاسیر کهن همچون فخر رازى و شیخ طوسى نیز به چشم مى‌خورد و از آن زمان تا قرن چهارده که به صورت یک جریان قوى ظهور کرده، ادامه داشته است. ...

 اصول و مبانى تفسیر "الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنة" اثر دکتر شیخ محمد صادقى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است.  مقاله با بیان سبک تفسیر الفرقان به شاخصهاى ویژه آن مى‌پردازد. در این راستا از عناوینى چون شیوه نگارش خاص، بهره‌گیرى از ظرفیت مفهومى واژه‌ها تا حدّ ممکن، به کار بردن واژه‌هاى مشترک قرآن در چند معنا، درنگ و دقّت در تعبیرها و واژه‌ها به صورت فوق‌العاده، اعتماد بر ملاکها و اصول تفس...