هدف از پژوهش حاضر، یافتن معیار های کالبدی و اجتماعی تأثیرگذار در شکل گیری خاطرات جمعی در شهر، و تدقیق آنها با مطالعه موردی شهر تهران است. نتایج مبانی نظری نشان می دهد که معیارهای مذکور به دو دسته اصلی «امکان شکل گیری رویدادها و تعاملات اجتماعی» و «امکان ثبت و انتقال خاطره و تاریخ شهر» تفکیک می شوند. هریک از این دو گروه به دو بخش «ساختار اجتماعی و سیاسی» و «ساختار فضایی و کالبدی» تقسیم می شوند. ...

مولانا، از جمله عرفایی است که به مفهوم «ذکر» و لوازم آن که بیشتر به صورت نمادین در کلامش ظاهر می شود، توجه خاصی نشان داده است. ذکر از مهمترین عوامل پیوند با عالم فرامادی و رسیدن به مراتب والای عرفانی است که در غزلیات شمس نمادهای فراوانی را درمورد آن می توان پیدا کرد. یکی از این نمادها «دلارام» است که با «طمأنینه» یا «سکینه»1 که به واسطه گوشه نشینی، تداوم اذکار و به یادآوردن خاطرات قدسی در طریقت...

پژوهش حاضر بر مبنای این مسأله شکل گرفته است که غالب مورخان مسلمان چرا و تحت چه شرایط فکری تصور می کردند معرفت تاریخی صرفاً جنبه خبری دارد و فرایند حصول چنین معرفتی را چگونه می دانستند؟ به نظر می رسد بخش مهمی از مورخان مسلمان به دلیل شکل گیری و تداوم مبانی نگرش خبرمحوری به علم تاریخ و نیز تکوین نوعی روش شناختی برای آن، در فضای ارزش ها و سنت های فکری متعلق به علوم خبری و روایی، به ویژه علم حدیث، ...

در میان تمامی مکان هایی که انسان در طول زندگی در آن ها حضور دارد، بعضی از مکان ها نقشی اساسی در شکل گیری ابعاد وجودی وی دارند. خانه بعنوان بنیادی ترین و اولین مکانی که نقش هویت بخشی برای انسان دارد از اهمیت بالایی برخوردار است. در وهله ی بعد مدرسه بعنوان خانه ی دوم کودک تأثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت و آینده ی وی دارد و به همین دلیل یکی از مکان هایی است که باید از مطلوبیت کافی برخوردار باشد و د...

امروزه، هویت شهری انسان ها و خاطرات جمعی آن ها با بی توجهی روبه رو شده و انسان ارتباط خود را با مکانی که در آن زندگی می کند از دست داده است. فقدان هویت مکان و خاطره انگیزی آن در فضاهای شهری مشکلاتی در هویت فردی و جمعی شهروندان ایجاد کرده است. لذا می توان فضاهای شهری را طوری طراحی و برنامه ریزی نمود، که علاوه بر احیاء هویت و حفظ خاطرات گذشته، در شکل گیری خاطرات جدید نیز مؤثر باشد و بستر لازم را ...

خاطره جمعی خاطره ی مشترک افراد از وقایع و رویدادهای تجربه شده توسط آنها، به عنوان عضوی از گروه، در چارچوبی اجتماعی و فضایی است. خاطرات جمعی از طریق ایجاد معنی در فضا به ایجاد هویت مکانی می انجامند و این هویت مکانی، بازشناسی و ارتقای هویت شخص را به دنبال دارد. از این منظر، بی توجهی به مقوله خاطره جمعی در شهر می تواند هزینه های گزافی همچون بحران های هویتی را در پی داشته باشد. در این راستا، پژوهش ...

یکی از ویژگی های تحقیقات علوم انسانی، در این دوران، توجه به روش های تحقیق کیفی است که به لحاظ تعمق در پیچیدگی واقعیت، کارآمدی خود را در عمل نشان داده است. راهبرد دیرینه شناسی، در رویکردی پساساختارگرایانه، بدون مفروض گرفتن اینکه روابطی پیشاپیش تعیین شده باشد، شبکة مناسباتی را می کاود که در شکل گیری مفاهیم، به شیوة عملی نقش ایفا می کند. این روش، در واقع تحلیلی تاریخی است که چارچوبی جدید برای مطال...

مباحث تجربه و خاطره همواره موضوعاتی جذاب و قابل تامل در حوزه طراحی شهری بوده اند و ضرورت پرداختن به آنها در نظریه پردازی ها و طراحی ها امری اجتناب ناپذیر است. اما عموما در رویارویی با چنین مقوله هایی از یاد می بریم این وجوه خود در عصر جدید دستخوش دگرگونی گشته اند. والتربنیامین متفکر برجسته قرن اخیر اندیشمندی است که با موشکافی و تیزبینی بی نظیر خود این دگرگونی ها را در دوران مدرن و کلانشهرها مور...

چکیده: در این مقاله سعی بر این است که به تبیین جایگاه دروازه در خاطره جمعی شهر معاصر و ریشه یابی «رشته های خاطره ای» آن پرداخته شود. دروازه ها در شهر قدیم به عنوان مکان های آستانه ای برای عبور و گذار مطرح بوده اند. در شهر امروز با فروریزی حصارها هرچند کالبد دروازه ها تغییر شکل یافته است، اما مکان آنها همواره تداعی کننده خاطره های جمعی شهروندان بوده و می تواند موجد خوانایی شهر و بیان کننده هویت...