در شهرهای سنتی ایران، ریتم قرارگیری دانه های شهری بسته به شیوه تأمین آب شهرها شکل گرفته است. در این میان باغات ایرانی نقشی کلیدی در شکل گیری پیکره شهر و منظر شهرهای سنتی داشته و عامل پیوستگی دانه های معماری، زیرساخت های سبز و اندام های طبیعی شهر به شمار می رود. سه عامل آب، گیاه و دانه های معماری ساختار و پیکره شهرهای سنتی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر «شارباغ» ایرانی یا همان باغ شهر ایرانی ...

چکیده برای بانیان و ساکنان شهر اسلامی، شهر به منزله انعکاس ارزش های اسلامی است. گذشته از تمام گوناگونی های متأثر از عوامل طبیعی، شهر در اسلام غرق در ایمانی واحد است و در حالی که معیارها و قوانین زندگی بر آن حاکم و مسلّط است، شکل مشخصی از معماری و شهرسازی را ارائه می دهد. در این راستا وجود آیات صریح در قرآن کریم و روایات،اخبار و احادیث متعدد از ائمه اطهار ،بزرگان دین،چه در عرصه های زندگی فردی...

چکیده: در تبیین ویژگی های آثار یک تمدّن یا جامعه، توجّه به معیارهای برآمده از جهان بینی و فرهنگ آن تمدّن یا جامعه یکی از موضوعات لازم الرعّایه و در عینِ حال مغفول است. این غفلت سبب می شود که تحوّلات و برنامه ریزی ها و طرّاحی هایی که برای این آثار انجام می شوند نیز (بدون توجّه به معیارهای بومی) و با معیارهای بیگانه انجام شود. در نتیجه حاصل کار آثاری بیگانه خواهد بود. مقالة حاضر بر آن است تا به برخی م...

شهر به عنوان عالی ترین مظهر تمدن انسانی، در ایران دو سرنوشت متفاوت داشته است : در دوران پیش از اسلام که جهان بینی طبقاتی حاکم بود و ارتباط میان زمین و آسمان از طریق اشخاص برگزیده برقرار می شد، بنابراین شهر صورتی دستوری و نمادین داشت. با ورود اسلام به ایران، جهان بینی برابرنگر اسلام، منطق طبقات اجتماعی را در هم ریخت و قبول ارتباط بی واسطه میان انسان و خدا، جایگاه واسطه ها و اشخاص خاص در جامعه را...

مسأله هویت شهری اصولاً یکی از پیچیده ترین و بحث انگیزترین مباحث نظری و حرفه ای در شهرسازی است. منظور از هویت، پاسخی است که به پرسش در خصوص کیستی یا چیستی موجودات داده می شود و معادل identity در زبان انگلیسی می باشد. در واقع، هویت آن حقیقت وجودی است که شخص یا شیء از آن برخوردار می باشد. گفته می شود تنها پدیده ای که دغدغه هویت دارد، انسان است. انسان همواره به دنبال ابزاری می گردد که خود را به واسط...

ساختار واژه ای پیچیده است که با معانی مختلفی به کار می رود. در این مقاله تلاش شده با بررسی ریشه­ شناختی و تاریخ تحول مفهوم ساختار، معانی و کاربردهای آن در حوزه مطالعات شهری شناسایی و بر اساس آن در چگونگی شناسایی ساختار شهر ایرانی در پیش از دوره مدرن بحث شده و نمونه ­ای از کاربرد آن در شناسایی ساختار اصلی شهر تهران در درون حصار طهماسبی نشان داده شود. این بررسی نشان می دهد که در معماری و شهرسازی ...

در اعصار مختلف انسان ها به "آنچه هست" قانع نبوده اند و همیشه آن را می جسته اند که "باید باشد". با این حال اندیش? آرمان شهر و آیند? مطلوب انسان، در میان ملت های مختلف، سیر متفاوتی داشته است. دیانت، از جوهره های اصلی تفکر انسان آرمانگرای ایرانی بوده است. تلاش برای برپایی آرمان شهر مهدوی با ظهور امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی در ایران بسیار نیرومندتر شده است. اندیش? آرمان شهری در غرب سیر متفاوتی ر...

همواره در عرصه شهرسازی بحث های گوناگونی پیرامون چگونگی رویکرد به فرایند برنامه ریزی و طراحی شهری مطرح می شود. هر از گاهی هر یک از مکاتب فکری و نظری بر این رویکرد تأثیر گذاشته و باعث عرضه روش ها و منش هایی در شهرسازی می شود که نگرش جامع نگر، شهرسازی انسان گرا، نگرش راهبردی- ساختاری و برنامه راهبردی توسعه شهری از آن جمله است. هر کدام از این روش ها چون در شرایط زمانی و مکانی متفاوتی عرضه می شود و ...

اصطلاح باغشهر در مجامع آکادمیکِ بین المللی یادآورد نظریۀ شهرسازی ابنزرهاوارد انگلیسی در پاسخ به معضلات شهرهای بعد از انقلاب صنعت  در 1903 است. لوییس مامفورد آنرا یک پدیدۀ کاملاً مدرن آغاز قرن بیستم می داند، که غالباً  «از سوی کسانی مقبول واقع شد که به درستی نظریۀ هاوارد را درک نکرده بودند». همین مقبولیت موج ساختن شهرک های حومه ای سرسبز و یا با کمربند سبز را در اروپا و امریکا برانگیخت، شهرک های حوم...