کودتای مارکسیستی هفت ثور 1357ش در افغانستان، منشأ تحولات ادبی این کشور طی دهه‌های اخیر بوده است. این کودتا که با مقاومت شدید مردمی، ورود ارتش سرخ و آغاز جنگ در افغانستان همراه بود، زمینه مهاجرت مردم، نویسندگان و شاعران افغانستان را به سایر نقاط جهان، بویژه کشورهای همجوار فراهم ساخت. در این میان، ایران نیز به دلیل قرابتهای فرهنگی، زبانی و مذهبی، پذیرای گروه کثیری از شاعران مهاجر افغانستان بود ...

بیداری اسلامی به معنای زنده‌شدن دوباره در پرتو اسلام اصیل و تجدید‌ حیات اسلام است که در سایۀ آن استقلال، عدالت و ارزش­های متعالی جان‌می‎گیرد. در جریان بیداری اسلامی، جهان اسلام تلاش‌می‎کند با پایداری و مقاومت به بازسازی هویت اسلامی خود بپردازد و ایمان، آرمان و هستی خویش را در برابر سلطه و تهاجم بیگانگان حفظ‌نماید. در این میان، شاعران مقاومت ایران - همگام با سایر شاعران متعهّد - با سلاح شعر از حر...

جنگ و تجاوز و پایمال کردن حقوق انسان ها، از جمله حوادث ناخوشایند در زندگی بشر است و در مقابل، استقامت و پایداری هنگامی که شرف و حیثیت آدمی مورد تهاجم قرار می گیرد نیز، خصلتی غریزی است و ادبیات به عنوان محصول اندیشه ی متعالی بشر، در هر عصر و شرایطی آینه ی تمام نمای کنش ها و واکنش ها و حتّی خصال غریزی انسان است، ادبیات مقاومت به عنوان گونه ای خاص از ادبیات که بیانگر ستیز بی امان در برابر تجاوز بیگ...

تلمیح یکی از اصطلاحات فن بدیع است؛ عنصری فرامتنی که با پیوستن به متنِ دیگر، ساختار و معنای دیگر گونه­ای می­یابد. ویژگی بیناذهنی و بینامتنی تلمیح، سبب می­شود تا بین گوینده و خواننده، مشارکتی شکل گیرد. هدف اصلی این مقاله، واکاوی نسبت ایدئولوژی و تلمیح است؛ ازاین رو، با تأکید بر شعر شاملو به این اصل توجّه دارد که تلمیح نمی­تواند بدون ایدئولوژی، ویژگی بینامتنی خود را در متن تثبیت کند. احضار تلمیحات، ...

شعر پایداری یکی از مقوله‌های ادبیات جهان است که مفاهیم دینی و الگوهای ایدئولوژیک، خواه آشکار و خواه پنهان، در آن نهادینه شده است؛ ازاین‌رو، بررسی تعامل میان گفتمان شعری به‌خصوص گفتمان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، علاوه‌بر نشان‌دادن بسترهای اجتماعی، سیاسی و شرایط جامعۀ شاعر، رسالت ادبیات دفاع مقدس و چگونگی شکل‌گیری سیر تحول این تعامل را نیز بهتر نشان داده و منجر به درک بهتر این ژانر ادبی و ...

پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ ادبیّات تطبیقی اسلامی به بررسی نمادهای همسان و مشترک در شعر مقاومت فدوی طوقان و قیصر امین­پور به عنوان دو نماینده از ادبیّات پایداری ایران و فلسطین بپردازد تا گوشه­ای از زوایای ناشناختۀ میراث ادبی دو کشور مقاوم را به ادبیّات جهانی بشناساند. اطّلاعات لازم برای سنجش نمونه­ها به شیوۀ کتابخانه­ای و بررسی مستقیم متون، حاصل شده است. یافته­...

از آن جا که روحیه ی حاکم بر جبهه ها در روزهای پر تلاطم جنگ روحیه ای عرفانی و معنوی بود شاعران جنگ نیز با همان دیدگاه به توصیف شهیدان و صحنه های دفاع مقدس پرداخته اند و مناسبت ترین زبان برای بیان این مضامین زبان نماد است. این نمادگرایی شاعران مقاومت به معنای ذهنیت گرایی محض نیست) آنان با نماد گرایی عواطف و نگرش شان را به تصویر کشیدند بنابراین باید جایگاه شعر و ادبیات مقاومت مورد تحلیل و بررسی قر...

ادبیات مقاومت چهره¬ای انسانی و جهانی دارد و تلاش¬های یک نسل مبارز را که برای رهایی سرزمین، دین، فرهنگ و سنت¬های خود از چنگال تجاوزگران به پا خاسته است، برای همگان در شعر و ادب ترسیم می¬کند. حوادثی مانند اشغال عراق و حمله عراق به ایران، باعث آفرینش آثاری یگانه در حوزه ادبیات مقاومت ملل شد. آثار شاعر عراقی«یحیی سماوی» و شاعر دفاع مقدّس ایران«قیصر امین¬پور» میراثی ارزشمند در عرصه شعر مقاومت دو سرزم...