مرگ پدیده ای است که سایه ی پر رمز و راز و ابهام آلود آن بر سراسر فرهنگ انسانی گسترده شده و ناشناختگی و رازناکی ماهیت آن در طول تاریخ اندیشه ی بشر موجب پیدایش افکار و تأمّلات بعضاً متناقض در خصوص مرگ در عرصه های مختلف فکری از جمله در شعر و ادب فارسی گردیده است و هر کدام از شاعران با تکیه بر پایگاه های فکری و معرفتی خود، از لونی دیگر به این پدیده نگریسته اند و مفاهیم ذهنی خود را در قالب تصاویر و تع...

سهراب سپهری و سن ژون پرس، دو شاعر بزرگ در ادبیات فارسی و فرانسه هستند که ساختار شعر، عرفان، طبیعت‏گرایی و مضامین مشترک در آثارشان به حدی است که بررسی تطبیقی اشعار این دو را میسر می ‏سازد. سپهری و پرس، هر دو با دوری­ جستن از فضای شهر، به عرفان شرقی و طبیعت برای آرام ­ساختن روح خود پناه برده ‏اند؛ عرفانی که گاه در شعر یکی به عرفان اسلامی و ایرانی و در شعر دیگری به فلسفه اسپینوزایی نزدیک شده ‏است....

یکی از دیدگاه‌های تحلیل متن، که براساس آن می‌توان مفاهیم بلاغی و ادبی را در واحدهای کوچک زبانی (جمله) بررسی کرد، نظریه فلسفه زبانی «کنش گفتار» است. مقاله حاضر شعر «صدای پای آب» سهراب سپهری را براساس این نظریه تحلیل می‌کند. این شعر براساس الگوی اصلاح‌شده کنش‌های گفتاری پنج‌گانه جی. آر. سرل، و سه شیوه تأثیرگذاری نگارنده بررسی‌ شده است. پس از تبیین اصطلاحات و اصول نظریه کنش گفتار و تبیین مفهوم سه ...

مقایسه ی دو شعر بلند "صدای پای آب" سهراب سپهری و " !Salut au monde والت ویتمن "نشانگر ذهنیت روانی و اخلاقی این دو شاعر است. اگرچه تأثیر دیدگاه ویتمن بر این شعر سپهری کاملاً مشهود است، اما این تأثیرگیری به ورای یک تقلید ساده قدم می نهد و بازتابی از ساختاری تازه در شعر و سرودن شعر است. این دو شعر که روایتی از سیاحت این دو شاعر است، بیانگر تجربیات درونی و برونی و مشاهدات این دو در مسیر روشنایی ، حق...

سهراب سپهری، امروز نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده و اشعارش به بسیاری از زبانهای زنده دنیا ازجمله آلمانی، اسپانیایی، انگلیسی، ایتالیایی، ترکی استانبولی، عربی، فرانسوی و لهستانی ترجمه شده است. در عرصه شعر معاصر پس از نیمایوشیج بیش از هر شاعر دیگری ـ به افراط و تفریط ـ درباره سهراب سپهری سخن گفته شده است. در این میان منتقدانی که براساس اظهار نظرهای علمی ـ پژوهشی به شعر و ...

«تکرار» به عنوان یکی از آرایه‌های بدیعی نقش بسزایی در شعر بر عهده دارد و در صورت کاربرد مناسب، می‌تواند بر جنبه‌ی زیبایی‌شناسیک و هنری یک اثر تاثیرگذار باشد. تکرار در شعر معاصر نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته و به نوعی، نقش همان قافیه و ردیف در شعر کلاسیک را ایفا می‌نماید.تکرار در ارکان مختلف (واک، هجا، واژه و جمله یا عبارت) در شعر معاصر حضور دارد و شاعران معاصر، استفاده‌های گوناگونی از آن برده‌...

بررسی‌ها نشان می‌دهد که میان بنیادهای فلسفی شعر سپهری و مباحث پدیدارشناسی مطابقت‌ها و هم‌سانی‌هایی وجود دارد. لُبّ سخن سپهری هم‌صدا با پدیدارشناسان آن است که آدمی باید خود مستقیماً از طبیعت شناختی ناب پیدا کند نه از راه علم و کتاب. ما در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام گرفته است، تنها به واکاوی جنبه‌‌های پدیدارشناختی در خلق نوعی تصویر نوآورانه در شعر سپهری توجه کرده‌ایم. گمان ما آن ...

‏‏در مقالة حاضر، ضمن مقایسه شعر « هنگامی که سخنان ستاره شناس دانشور را شنیدم» از والت ویتمن و آخرین بند شعر «هم سطر، هم سپید» سهراب سپهری، سعی شده است میزان مشابهت دیدگاه های عارفانه و شکل اشعار این دو شاعر نشان داده شود. شباهت جالب توجه بین اشعام ویتمن و سپهری، طریقی است که آ نها برای بیان افکار شان به کار برده اند: و از این رو، شیوه نقد این شعرها در مقالة حاضر، اساس فرمالیستی است.

رمانتیسیسم، در تعریف، اصول، گرایش، دسته­بندی و مضمون، تقابل­پذیر و تضّادگراست. از مضامینی که در مواجهه با تضّادگرایی رمانتیسیسم دچار تقابل و دوگانگی می­شود، مرگ و مرگ­اندیشی است. این مضمون در شعر رمانتیک فارسی در دو شکل سیاه و سپید ظاهر شده است. نمونة اعلای مرگ­اندیشی سیاه را در شعر نصرت رحمانی می­توان دید و در مقابل او، سهراب سپهری، سپیداندیش­ترین شاعر رمانتیک در این حوزه است. بر این اساس اشعار ...

سپهری از شاعران بنام معاصر است که درباره ی شعر او، بویژه اندیشه های عرفانی در شعر او سخنانی فراوان گفته شده است. برخی شعر او را دارای مبانی عرفان ایرانی، برخی دارای مبانی عرفان هندی و شرقی و برخی تهی از عرفان دانسته اند؛ امّا پژوهشی به بررسی مقایسه ای کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری با کاربرد اصطلاحات و مفاهیم عرفانی در گفتار عرفای پیشین به صورت ویژه نپرداخته است. گزینش واژگان مدخلی...