چکیده: جنگ تحمیلی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی باعث شد تا شاعران و نویسندگان، برای به تصویر کشیدن جانبازی های رزمندگان قلم به دست گیرند وفصلی نو را در شعر و ادبیات فارسی رقم زنند . اگر چه این شعرها در ابتدا رنگ و بوی شعار داشت اما دیری نپایید که شعر دفاع مقدس جایگاه خود را پیدا کرد و می توان گفت این دوران از پربارترین و ارزشمندترین دوره های ادبی ایران به حساب می آید. در شعر دفاع مقدس برجسته ت...

وطن و وطن پرستی مقوله ای است که در دل بیشتر مردم جای دارد. در طول تاریخ بشری، این حس میهن پرستی در میان همه اقوام به شکل های گوناگونی رواج داشته است. به هر حال همه انسان ها برای جایی که در آن زندگی می کنند ارزش قائل می شوند و در راه دفاع از سرزمینشان در بسیاری مواقع از جان و مالشان نیز می گذرند. بعد از گذشت زمان ها شاعران این واژه را در نوشته هایشان به کار بردند و به آن زیور و زینت بخشیدند که د...

شعر اعتراض، به عنوان یکی از زیرمجموعه های شعر متعهد، از دیرباز در ادبیات فارسی به اشکال مختلف وجود داشته است. در ادبیات دفاع مقدس هم، این جریان ادبی مورد توجه قرار گرفته و در این حوزه رشد و گسترش یافته است. شعر اعتراض حوزه دفاع مقدس، اگر چه تشابه زیادی با شعر اعتراض ادبیات پیش از خود دارد، اما به دلیل کارکردها و ویژگی های خاص ادبیات دفاع مقدس، دارای خصایص منحصربه فردی نیز هست که می توان آن را و...

ادبیات و شعر، با توجه به تعهد خویش، نقشی پررنگ و ماندگار در فرهنگ یک ملت دارند. بخش عظیمی از شعر معاصر فارسی به جنگ تحمیلی و ادبیات دفاع مقدس اختصاص یافته است. در طول هشت سال دفاع مقدس، زنان دوشادوش مردان در تمامی صحنه‌ها حاضر بوده و به دفاع از کشور خویش پرداختند. در این میان زنان شاعر، زبان به دفاع مشروع از کشور و وطن خویش گشوده‌اند و در کنار ابراز حس وطن‌دوستی خویش، به یاد و ذکر نام‌ویاد شهید...

 شعر دفاع مقدس، رمزها و تمثیل­های فراوانی را به نمایش می­گذارد. برخی از این تمثیل­ها،   ریشه­ای تاریخی- مذهبی دارد که با فضای جنگ و معنویت موجود در آثار این دوره متناسب است. تمثیل پرواز که جهت اشاره به شهادت به کار رفته است، یکی از بدیع­ترین بخش­های رمزپردازی شعر این دوره است. تمثیل و رمز پرواز، بیانگر عروج روح پس از مرگ به عالم بالا و نور است. این تمثیل عرفانی- اساطیری، در شعر دفاع مقدس بازآفر...

در زیبایی شناسی شعر، موسیقی، صور خیال، عناصر بدیعی، معانی ثانوی جمله ها و بافت اثر، از مهم ترین عناصر موثر زیبایی شعر محسوب می شوند.در این پژوهش نیز، با گزینش سروده های مرتبط با موضوع دفاع مقدس در سروده های شاعران تأثیرگذار ادبیات پایداری، امین پور، حسینی و قزوهف و با استفاده از شیوه های آماری و تحلیلی، به موسیقی شعر، صور خیال،عناصر بدیعی، معانی ثانوی جمله ها، هماهنگی ساختار لفظ با معنا و چگونگ...

هر شاعر یا نویسنده از تمام ظرفیت های زبان برای بیان احساسات خود استفاده می کند و برای گسترش زبان گفتار و نوشتار از صور خیال بهره می جوید.یکی از این صور خیال که بهره گیری از آن به زبان ،عمق بیشتری می دهد که بتوان به دنیای غیر محسوس دیگری دست یافت «نماد» است. نمادها از دیر باز در عرصه شعر ونثر فارسی وجود داشته اند. آنها مفاهیم گوناگون و گاه متضاد و متغیّری را در فرهنگ ها و زمان های مختلف القا...

  بررسی نام‌گذاری مضامین دفاع مقدس بر‏مبنای نظریۀ نظام­مند نقشی هلیدی در اشعار قیصر امین‌پور     نسرین فقیه ملک‏مرزبان [1]   پروانه محبی‏تبار [2]   تاریخ دریافت: 20/12/89   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   بر‏اساس نظریۀ هلیدی [3] (1994)، نام‌گذاری مضامین و انتخاب واژگان، عاملی تعیین‌کنند‌ه در شکل‏گیری فرانقش اندیشگانی زبان به‏شمار می‏رود. در پژوهش حاضر، نام‌گذاری مضامین دفاع مقدس را در شعر‏های...

شعر فارسی دو سده پس از پیدایش، از مضامین و عناصر مختلف عرفانی سرشار شد و امروزه بخش عظیمی از ادبیات منظوم کشورمان را همین اشعار عرفانی تشکیل می دهد و البته شعر واقعی شعری است که با کلماتی که محصول تجربه های حسی هستند، به بیان معانی و تجاربی بپردازد که از راه حس و عقل، قابل ادراک و تجربه نیستند. پیداست که چنین شعری ناگزیر نمی تواند از جنبه ی بیان رمزی عاری باشد؛ زیرا که بینش شاعر و محتوای شعر، چ...

ادب مقاومت ووطن همواره دو مضمونی هستند ، که نویسندگان وشاعران بزرگ در هنگام جنگ و دفاع به آن پرداخته اند. ادبیات دفاع مقدس نیز از این قاعده مستثنی نبود و یکی از دغدغه های شاعران این مرز وبوم در طول هشت سال دفاع مقدس استفاده از مضامین حماسی بر گرفته شده از ادب حماسی فارسی بوده است ،و وطن ار مفاهیم قابل توجه این شاعران بود که به وسیله آن احساسات خود و سایر رزمندگان مبنی بر عشق به دین ووطن را در ق...