این مقاله داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسلامی مورد بررسی قـرار دادهاست . قصه یوسف و زلیخا یکی از داستĤن های عشق صوفیانه است که از قرآن کریم به ادبپارسی راه یافته است . حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسلامی این قصهرا به شعر درآورده است و منظومه او اکنون در دسترس ماست . پیش از او، ابوالمؤید بلخی وبختیاری این داستان را به نظم درآورده اند، اما از منظومه های آنان اثری در دست نیس...

ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان­که طریقۀ گلشنی در سرزمین­های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارسی و ترکی دست داشت. نسخۀ خطی دیوان وی که در کتابخانۀ فاتح استانبول به شمارۀ 3866 نگه­داری می­شود، مشتمل بر اشعاری در قالب قصیده ...

ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی، شاعر، نویسنده، معلم و روزنامه‌نگار معاصر(1264- 1336 ش) از پیشگامان تجدد در شعر معاصر فارسی است. خروج از وزن عروضی و سرودن شعر در وزن هجایی از مهم‌ترین جنبه‌های نوگرایی او در شعر محسوب می‌شود. در این مقاله، بیست و هشت قطعه شعر او که دارای وزن هجایی است مشخص گردیده و پس از تقطیع، اوزان آن‌ها بررسی شده است؛ سپس این اوزان با وزن‌های مشابه در زبان کُردی ـ که لاهوتی گویشور ...

هدفِ این مقاله طرح یک مسئله در عروض شعرِ سلطان ولد، پسر بزرگ جلال‌الدین محمد مولوی است. در شعر وی یک ویژگی عروضی به چشم می‌خورد که به کلّی با تمام دیوان‌های شعر کلاسیک فارسی متفاوت است. این تفاوت چندان چشم‌گیر است که نمی‌توان آن را از جنس خطای کاتب یا حروف‌‌چین و ناشر به حساب آورد. نویسنده پس از نشان‌دادن این ویژگی، دو عامل احتمالی را سبب این تفاوت می‌داند: یکی احتمال تفاوت در نظام آوایی کلمات فار...

در پژوهش حاضر در فصل اول ابتدا به بیان کلیات پرداخته ایم . در فصل دوم معرفی کلی از نظام ها و اوزان شعری ارائه شده است. سپس در فصل سوم چار جوب نظری پژوهش را شرح و توضیح داده ایم. در فصل چهارم ویژگی های آواشناختی زبان ترکی آذری بیان شده اند. پس از معرفی اوزان شعری ترکی طبق مطالعات سنتی در فصل پنجم، به بررسی وزن اشعار ترکی شـهریار پرداخته ایم. ابتدا در فصل ششم وزن اشـعار عروضی ترکی شـهریار در چارچ...

سهراب سپهری، امروز نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده و اشعارش به بسیاری از زبانهای زنده دنیا ازجمله آلمانی، اسپانیایی، انگلیسی، ایتالیایی، ترکی استانبولی، عربی، فرانسوی و لهستانی ترجمه شده است. در عرصه شعر معاصر پس از نیمایوشیج بیش از هر شاعر دیگری ـ به افراط و تفریط ـ درباره سهراب سپهری سخن گفته شده است. در این میان منتقدانی که براساس اظهار نظرهای علمی ـ پژوهشی به شعر و ...

یکی از برجسته ترین ویژگی های شعر خاقانی، ترکیبات منحصر به فردی است که این شاعر ترکیب ساز، بر اساس قواعد گوناگون دستوری ساخته است. وی در ساخت ترکیباتش، نسبت به شاعران خراسان و حوزه ی مرکزی ایران آشکارا از هنجارهای زبانی عدول کرده و ترکیبات شگفت انگیز فراوانی ساخته است. نگارنده در این پژوهش بر آن بوده تا به طبقه بندی و تحلیل ترکیبات خاقانی بپردازد. هم چنین سعی بر آن داشته است تا به مقایسه ی ترکیب...

از حوز های ادبی که در حیطه ی زیبایی شناسی قابل بررسی است، اشعار حسینی است، اشعاری که به بیان مناقب و رثای امام حسین(ع) خصوصا مسئله ی قیام و شهادت ایشان در روز عاشورا می پردازد؛ این نوع شعر در ادبیات زبان ها و اقوام مختلف نمود داشته است، زبان عربی به عنوان بن مایه ی این نوع شعر شناخته شده و شاعران آن از دیرباز و بعد از قیام امام حسین(ع) فعالیت خود را شروع کرده اند، اشعاری که حامل معانی و اندیشه ...