به­رغم وسعت چشمگیرسیستان و شرایط تمدن­ساز دلتای هیرمند، اطلاعات اندکی از تمدن های کهن این سرزمیندر دست است. اگرچه محوطه­های غنی و کم­نظیر شهر سوخته، دهانه­غلامان و کوه خواجههریک اطلاعات ارزشمندی از پیش­از­تاریخ و دوران تاریخی ایران را در اختیار می گذارند،تاکنون محوطه­ای که بتوان از آن در مطالعات باستان شناسانه دوران اسلامی سیستانبهره گرفت، شناسایی و معرفی نشده است. به این دلیل، در پژوهش حاضر سع...

یکی از مضامین پرکاربرد در هنر شرق باستان، صحنه­ های نمادین اعطای مقام پادشاهی از سوی خدایان است که جایگاه والای مقام پادشاهی و تأیید آسمانی پادشاه یا به ­عبارتی رابطۀ قوی دین و سیاست را نشان می ­دهد. این صحنه­ ها در آثار هنری ایران باستان نیز مکرر به­ چشم می­ خورند. مقالۀ پیش ­رو با تکیه بر ملاحظات سیاسی و مسائل تاریخی، علل و زمینه های توجه پادشاهان ایرانی به این رسم را بررسی می­ کند. تحلیل­ ها...

راه ابریشم یکی از مهترین دستاورهای بشری در طول تاریخ  برای ارتباط همه جانبه انسان­ها و فرهنگ­ها  در شرق و غرب دنیای باستان بوده است. موجودیت راه ابرایشم از دوره اشکانی قابل اثبات بوده که نه تنها حرکت و چرخش اقتصادی و اجتماعی را در دنیای باستان ممکن ساخته؛ بلکه به یکی از مهم­ترین ابزار تبادل فرهنگ، هنر  و زبان نیز در طول مسیر شده است. جاده ابریشم طی قرون متمادی شاهراه ارتباطی میان شرق و غرب آسیا...

پیرو گزارش ماهی گیران محلی به سازمان میراث فرهنگی استان بوشهر مبنی بر کشف قطعات سفال از بستر دریا، گروه باستان شناسی زیر آب پژوهشکده باستان شناسی با هدف مطالعه و شناسایی این بقایای فرهنگی، طی دو فصل کاری در زمستان 1381 و 1383 و با مشارکت غواصان حرفه ای از بخش خصوصی، اقدام به غواصی علمی در خلیج فارس نمود؛ در این عملیات جستجو در زیر آب، محوطه ای با ابعاد یک کیلومتر مربع در بستر دریا و به وسیله پی...

دوره اشکانی به دلیل دوران طولانی امپراطوری ،گستردگی وسعت زیاد قلمرو حکومتی و وجود مذاهب مختلف ،  شیوه‌های متنوعی جهت دفن اجساد وجود داشته است. تاکنون گورستانهای متعدی از این دوره با شیوه‌های متفاوت تدفین از قبیل :قبور خمره‌ای ، سردابه‌ای ، گور معبد ، تابوتی ، چاهی ، مکعب مستطیل ، گودالهای ساده و سنگ چین در نقاط مختلف داخل و خارج ایران کشف و حفاری شده است. در بخش شمال شرق فلات مرکزی ایران و بخصو...

در قرون گذشته خصوصاً 17 و 18م. اروپائیان علاقمند به دوره¬ی باستان، باستان شناسی به شکل اولیه خود که به دست آوردن اشیاء باستانی بود، را آغاز کرده و مفاهیم جدید باستان شناسی را پایه گذاری کردند. تداوم این فعالیت¬ها و سفر برخی جهانگردان اروپایی در شرق و انتشار کتاب ها و سفرنامه های آنها، باعث توجه علاقمندان به سوی ناشناخته های شرق گردید. یکی از مناطقی که غربیان به آن توجه نشان دادند، مناطق باستانی ...

در تمدن های دوران باستان، باورهای مردمان درباره خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین های تمدن های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن ها در زمینه های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

بسیاری از پدیده‌ها و تحولات تاریخی ایران باستان و از جمله دورة هخامنشی ریشه در ساختار قبیله‌ای جامعه و قدرت دارد. یکی از این پدیده‌ها هفت خاندان بزرگ است که به رهبری داریوش موفق شدند بردیا / گوماته را سرنگون کنند. نویسندگان باستان تأیید می‌کنند که از این زمان تا پایان دورة ساسانی هفت خاندان با اسامی گوناگون نقش مهمی در ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران باستان ایفا ‌کرده‌اند. گبریاس یکی از اعض...

چکیده سینمای هالیوود در دهه اخیر، به­طور فزاینده­ای به تولید فیلم­ها و سریال­هایی با محوریت مضامین سیاسی پیرامون ایران مبادرت نموده است. مجموعه تلویزیونی «میهن » و فیلم­های « آرگو »، «گلاب »، «یک شب با پادشاه »، «گارد جاویدان » و امثال اینها، در زمره آثار مهم هالیوود هستند که به­طور مستقیم درباره ایران ساخته شده­اند. در این میان، مجموعه فیلم­های «سیصد» کوشیده است تا انحصاراً ب...