این مقاله کوششی است در بازشناسی و بازبینی ساختار کلی منظومه‌ی جام جم اوحدی مراغه‌ای و بحث درباره‌ی تأثیرات نظام‌های گوناگون فکری مؤلف در زبان و بلاغت متن، در بخش‌های مختلف این منظومه، جهان بینی مصنف بر اساس موضوع بحث، تغییر می‌کند و این تغییرات در زبان و بلاغت متن، نمودار می‌شود. در این مقاله برای نخستین بار طرح کلی جام جم به‌عنوان یک دایره المعارف ادبی فلسفی منظوم مورد بررسی قرار گرفته و کوشش ...

این مقاله کوششی است در بازشناسی و بازبینی ساختار کلی منظومه ی جام جم اوحدی مراغه ای و بحث درباره ی تأثیرات نظام های گوناگون فکری مؤلف در زبان و بلاغت متن، در بخش های مختلف این منظومه، جهان بینی مصنف بر اساس موضوع بحث، تغییر می کند و این تغییرات در زبان و بلاغت متن، نمودار می شود. در این مقاله برای نخستین بار طرح کلی جام جم به عنوان یک دایره المعارف ادبی فلسفی منظوم مورد بررسی قرار گرفته و کوشش ...

جام جم اوحدی، که با باور سراینده ی آن در برگیرنده ی همه ی حقایق مورد نیاز انسان برای نجات و رسیدن به کمال است، منظومه ای به زبان فارسی و در قالب مثنوی است. این مثنوی در پنج هزار بیت و به پیروی از وزن و سبک حدیقه الحقیقه ی سنایی سروده شده است ولی از نظر بیان شیرین تر و روان تر از آن است و از نظر مضامین، ضمن نزدیکی به تجارب مردم روزگار خود، در بیان نکته ها و موضوعات اخلاقی، عرفانی و تربیتی اثری ا...

در غزلی از دیوان حافظ به مطلعِ دلم جز مهر مهرویان طریقی برنمی گیرد   ز هر در می دهم پندش ولیکن درنمی گیرد   بیتی در همه نسخه ها به جز نسخه ایاصوفیه به صورت زیر آمده است: من آن آیینه را روزی به دست آرم سکندروار   اگر می گیرد این آتش زمانی ور نمی گیرد   اما در نسخه ایاصوفیه، مصراع دوم این بیت به شکل زیر آمده است: من آن آیینه را روزی به دست آرم سکندروار   اگر می گیرد این آتش زبانی ور نمی گیرد   بات...

مثنوى جام جم اوحدى مراغه‏اى یکى از آثار ممتاز ادب فارسى در بیان مسائل اخلاقى، اجتماعى، عرفانى و حکمى است. اوحدى براى ملموس ساختن مطالب و پیام‏هاى خود در جام جم از حکایات استفاده کرده است. وى هرچند در این کتاب تالى و مقلّد حدیقه سنایى است اما توانسته به‏صورتى یک‏نواخت و منسجم ساختار کتاب را شکل بدهد. در نقد ساختارى این متن به نشانه‏هاى مختلف زبانى نظیر نشانه‏هاى آوایى، نحوى، معنایى و واژگانى پردا...

در میان آثار تعلیمی که در ادب پارسی به نظم و نثر نوشته شده است می توان از مثنوی جام جم نیز نام برد که هرچند در ارتباط با آثاری چون حدیقه و بوستان چندان معروف نیست ولی از لحاظ مفهوم و محتوا دست کمی از این آثار ندارد. رساله ی حاضر در دو فصل به بررسی اندیشه های اخلاقی و تربیتی اوحدی مراغه ای در جام جم پرداخته است. فصل اول شامل توصیه های اخلاقی و تربیتی شاعر است که مخاطب آن انسان به طور کلی است و ...

جام در ادبیات فارسی با تعابیری متنوّع مانند جام جم، جام جهان بین، جام جهان نما، جام گیتی نما و مانند آن، مفاهیم خاصی یافته است که از یک سو با اساطیر ایرانی و از سوی دیگر با عرفان ایرانی- اسلامی و ادبیات مزدیسنا در هم آمیخته و در پیوند است. در این آمیختگی «فرّ» و «جام» در اساطیر ایرانی، نمودهایی چون مرغ وارغن، آب، سنگ، مهره، پیاله و مانند آن را به خود می گیرد و سرانجام با تطوّر و تحوّل معنایی خود تب...