قاعده "احدود تدرءبالشبهات " یکی از قواعد باب حدود می باشد که از اهمیت ویژه ای در فقه و حقوق جزا برخوردار بوده و فقها در موارد متعددی بدان استناد کرده اند این قاعده متخذ از روایتی است که شیخ صدوق قدس سره، آن را از پیامبر اکرم (ص ) و همچنین از امام علی (ع) نقل کرده است که عبارت است : از "ادرئوالحدود بالشبهات " یعنی: در موارد شبهه مجازاتها را ساقط کنید. چون قبل از ورود به هر موضوعی، اثبات آن موضوع...

این نوشتار به بررسی دغدغه‌های شیخ‌الرئیس در مساله حرکت جوهری پرداخته است. او در عین اینکه به واسطه شبهه بقای موضوع بر نفی حرکت جوهری پای می‌فشارد، از یکسو نتوانسته است برای برخی از حرکات عرضی موضوعی بیابد و از سوی دیگر در برخی از مسائل اظهار نظرهایی کرده است که جز با قبول حرکت جوهری قابل توجیه نیست. یکی از نمونه‌ها نفی حرکت بالذات و بالعرض در مقولات عرضی از نفس ناطقه و قبول استکمال آن است.

در حقوق اسلامی، ورود اتهام به افراد با برخی قواعد و اصول مسلم فقهی مانند قاعده درء و اصل برائت مغایرت دارد و در فقه اسلامی، نهاد بازداشت موقت قبل از اثبات جرم منحصر در شبهه قتل بوده و در سائر اتهامات چنین موضوعی وجود ندارد. در اتهام به سرقت نیز به مقتضای ادله، مدعی هستند که نمی‌توان متهم را بازداشت نمود، در ادامه بازداشت موقت متهم به قتل عمدی را جایز دانسته و ادله مخالفان را قاصر از اثبات مدعای...

یکی ازموانع تحقق جرم و مسئولیت کیفری، وجود شبهات حکمی و موضوعی نزد متهم ونیزشبهات قاضی دراحراز وقوع جرم است. این امر که در حقوق اسلامی تحت عنوان قاعده درا از آن یاد می شود به این معنا است که چنانچه مرتکب نسبت به حکم یا موضوع جرم دچار شبهه گردد و یا قاضی در احراز وقوع جرم و انتساب آن به متهم دچار شک و شبهه شود، مسئولیت کیفری ونیز صدور حکم مجازات منتفی خواهد بود. در این مقاله سعی شده تا ج...

مشهور فقها مفادّ قاعده درأ را در شبهات موضوعیّه جاری می ­دانند، ولی شبهه در این قاعده، اطلاق داشته و شامل شبهه حکمیّه نیز می ­شود. شبهه در حقوق کیفری، گاهی در عنصر قانونی است و گاه در عنصر معنوی و گاه در عنصر مادی؛ شمول قاعده در این موارد نیز پذیرفته شده است. شبهه دیگری در فقه مطرح می ­شود و آن شبهه توبه است که اگر شبهه در احراز توبه نیز وجود داشته باشد حدّ برداشته می ­شود. به نظر، شبهه در مرحله اج...

سنگسار به عنوان یکی از حقوق کیفری اسلام شناخته می شود. به باور برخی، افزون بر روایات، بعضی از آیات وحی نیز حد زنا کار را سنگسار معرفی می کند. شبهاتی چند بر سنگسار وارد شده است: شبهه نخست در مورد دلالت آیات بر سنگسار . شبهه دوم . در ناسازگاری سنگسار با آیات قرآن. شبهه سوم . در ناسازگاری رجم با دیگر احکامی که برای رجم آمده است. شبهه چهارم. در ناساگاری رجم با آیاتی که حد زانی را شلاق معرفی می کند....

در این پایان نامه ابهام و اجمال در حکم خاص مورد بررسی قرار گرفته است واین سوال مطرح است که اگر حکمی عام وجود داشته باشد ودر رابطه با آن حکمی خاص و مجمل آمده باشد و مشخص نباشد تا چه اندازه دامنه ی حکم عام را محدود کرده است راه حل رفع اجمال ورسیدن به تفسیر صحیح از حکم چیست؟ با توجه به این که شبهه ای که ناشی از اجمال مخصص است یا ریشه در عدم شناخت مفهوم مخصص دارد و یا ناشی از عدم شناخت مصادیق آن ا...

سنگسار به عنوان یکی از حقوق کیفری اسلام شناخته می‌شود. به باور برخی، افزون بر روایات، بعضی از آیات وحی نیز حد زنا کار را سنگسار معرفی می‌کند. شبهاتی چند بر سنگسار وارد شده است: شبهه نخست در مورد دلالت آیات بر سنگسار . شبهه دوم . در ناسازگاری سنگسار با آیات قرآن. شبهه سوم . در ناسازگاری رجم با دیگر احکامی که برای رجم آمده است. شبهه چهارم. در ناساگاری رجم با آیاتی که حد زانی را شلاق معرفی می‌کن...

این نوشتار با عنوان شبهه از دیدگاه روایات در چهار فصل فراهم گردیده ، هدف از آن ارائه تعریفی از شبهه با استناد به روایاتی است که به نوعی منعکس کننده تلقی معصومین (ع) از این واژه می باشد. در فصول چهارگانه این پایان نامه ، با محور قراردادن نظرات معصومین به بحث در باره شبهه پرداخته شده است . فصل اول به تعریف شبهه از نظر لغویون و احادیث و مقایسه آن با واژگان دیگر اختصاص یافته است . در فصل دوم عوامل ...

در فقه اسلامی بسیاری از احکام شرعی با استفاده از منابع چهارگانه ی قرآن، سنت، اجماع و عقل قابل استنباط می باشند. لیکن تعیین تکلیف برای همه موارد خاص و استنباط حکم مشخص آنها چیزی نیست که در آغاز قابل پیش بینی باشد به همین سبب مجتهد با استفاده از اصول عملیه، خلاء قانونی را پرکرده و در جهت کار آمدی علم فقه و پویایی اجتهاد قدم بر می دارد. یکی از آن اصول عملیه، اصل استصحاب است. چنان چه وجود حکم یا مو...