در ایران باستان نیز همانند همه‌ی ملت‌ها مرثیه‌سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل‌های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین‌های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می‌کردند، بر خاک می‌افتادند، موی و روی خود را می‌کندند و جامه بر تن را چاک می‌زدند. آیین‌ه...

شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شا...

داستان های شاهنامه – اثر ملی و حماسی ارزش مند ایران - بویژه در بخش های اسطوره ای و پهلوانی دارای معانی عمیق و شگرف است. یکی از زمینه هایی که می تواند بستری مناسب برای پژوهش در شاهنامه باشد و آثار و نتایجی سودمند بدست دهد، بستر نقد و تحلیل شخصیّت های شاهنامه است. شخصیّت هایی که در شاهنامه نقش آفرینی می کنند، هر کدام می تواند نماد بشر امروزی باشد. تحلیل و نقد کردارها و رفتارهای آنان در روند داستان ...

در ایران باستان نیز همانند همه‌ی ملت‌ها مرثیه‌سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل‌های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین‌های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می‌کردند، بر خاک می‌افتادند، موی و روی خود را می‌کندند و جامه بر تن را چاک می‌زدند. آیین‌ه...

در ایران باستان نیز همانند همه ی ملت ها مرثیه سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می کردند، بر خاک می افتادند، موی و روی خود را می کندند و جامه بر تن را چاک می زدند. آیین ه...

دگردیسی یکی از جلوه های شگفت انگیز اسطوره و از عناصر لاینفک اسطوره متن شاهنامه است و نگاره های برگرفته از آن، از خلاقانه ترین متونِ تصویری شاهنامه است. علیرغم اهمیت این خصیصه وکاربرد نظاممندش در شاهنامه و انتقال به نظامِ تصویر، تاکنون پژوهشی منحصر به این موضوع با رویکرد ترا نشانه ای(انتقال از نظام کلامی و نوشتاری به نظام تصویری) صورت نگرفته است. با تکیه بر متن نوشتاری شاهنامه و متون تصویری برگرفت...

به منظور تبیین ارزش و جایگاه جنبه های نمایشی شاهنامه، پنج متن نمایشی مقتبس از داستان سیاوش را به شرح ذیل بر اساس نظریه ی واگنر و سه اسلوب اقتباس (جا به جایی، تفسیری، قیاسی) تقسیم بندی کرده ایم: سیاوش خوانی (بهرام بیضایی)، سوگ سیاوش (پری صابری)، ازخون سیاوش (محمود کیانوش)، زمستان در آتش (مهدی میر باقری) اسب های آسمان خاکستر می بارند (نغمه ی ثمینی). از میان این پنج اثر، سه نمایشنامه ی سیاوش خوانی...

تعدّد اشخاص در شاهنامه و نیز نبردهای کوچک و بزرگ آن سبب وجود انواع مرگ در شاهنامه گردیده و موجب شده است که مرگ در شاهنام? فردوسی سهم عمده ای از داستان های این متن حماسی را به خود اختصاص دهد؛ تا آن جا که فراوانی حضور مرگ برای هر شاهنامه خوانی به راحتی قابل دریافت است. نکت? مهم این که علی رغم گستردگی مرگ در شاهنامه، این پدیده در متن حماسی ملّی ما پراکنده و به دور از انسجام نیست بلکه می توان برای مر...

سمرقند کنونی ادامۀ سنت ادبیاتی است که آغازگر آن استاد رودکی بود و در زمان های بعدی رشد و رونق یافت. این شکوفایی در عصر کنونی نیز در سمرقند همچنان برقرار است. در ابتدای سدۀ بیستم، سمرقند از واقعه های انقلابی سرشار بود که باعث بیداری ملی و به وجود آمدن ادبیات معارف پروری و درنهایت ادبیات نوی تاجیک شد. بنیان گذار ادبیات نوین تاجیک، صدرالدین عینی (۱۸۷۸-۱۹۵۴م) است که در ابتدای سال های عصر بیستم از ب...

در این پژوهش، تلاش گردیده است، تا موضوع گفت و شنودهای مختلف پهلوانان شاهنامه، با نگرشی تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد، در شاهنامه، گفت و شنودها به دو صورت کلی رودرو و دورادور انجام شده، که هر یک از این گفت و شنودها، با اشخاص مختلف، اهداف و درون مایه های خصای صورت گرفته است، گفت و شنودهای پهلوانان در حقیقت، گویای افکار، اندیشه ها، روحیات، خلقیات درونی، آداب، باورهای دینی و ... است که در موضوعاتی چو...