هدف: فرمان های  موچود در مخزن خطی کتابخانۀ ملی ایران که صادرکنندۀ آن‌ها محل اختلاف است از لحاظ شکل و محتوا شده بررسی  است روش و رویکرد پژوهش: این مقاله با روش سندپژوهی نوشته شده است.  یافته‌ها و نتیجه­گیری: باز آنجا که در فقه شیعی جایگاه سلطنت عاریه‌ای دارد، شاهان قاجار با مجوز علمای شرع وارد حوزۀ وظایف و اختیارات روحانیون می‌شدند و...

مقالۀ حاضر، ترجمۀ مقدمۀ پرفسور برت فراگنر بر کتاب گنجینۀ فرامین فارسی پادشاهان است که اسناد فارسی منتشر شده را تا سال 1848 م. دربرمی گیرد. این مقدمه با نگاهی فراگیر به مرور بررسی های پژوهشگران و شرق شناسان جهان دربارۀ اسناد و مدارک فارسی می پردازد که به زبان های مختلف به چاپ رسیده است. لذا ترجمۀ آن به زبان فارسی، گامی در جهت ارتقای دانش پژوهشگران ایرانی نسبت به سیر مطالعات آرشیوی در جهان درباره...

چکیده یکی از مسائل مهم فرهنگی در عصر صفوی، تأثیر هنر اروپایی در ایران است. از دستاوردهای رابطة ایران و غرب در موسیقی عصر صفوی، حضور سازهای اروپایی در دربار ایران است. حضور سازهای اروپایی در ایران، هم در گزارشات سفرنامه نویسان اروپایی و هم در تصاویر به جا مانده از عصر صفوی مشهود است. با این حال سازهای غربی در جامعة صفوی فراگیر نشد و تنها در دربار شاهان و توسط نوازندگان اروپایی به اجرا در می آمد...

مهم‌ترین منبع تاریخی گرجستان، یعنی کارتلیس تسخوربا، را چندین مورخ گرجی در میان قرن‌های هشتم تا چهاردهم میلادی در سیزده بخش مجزا به‌ رشتة تحریر درآوردند. سه بخش نخست این کتاب، «تاریخ شاهان گرجستان»، «زندگی نینوی مقدس»، و «زندگی واختانگ گرگاسالی»، مطالب مهمی را دربارة تاریخ ایران باستان دربر دارند. در این‌ میان، اثر نخست، یعنی تاریخ شاهان گرجستان، را لئونتی مِرُولی نوشته است. نویسندة این اثر با آگا...

پژوهش حاضر قصد دارد به چگونگی تصویر شاهان نخستین قاجار ( آقا محمد خان، فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار) در سفرنامه های نوشته شده در فاصله سال های 1209-1264 ه.ق/ 1794-1849م توسط سیاحان اروپایی معاصر آن شاهان بپردازد. در این پژوهش عواملی که بر تصویر ارایه شده از شاهان مذکور تأثیر گذاشته مثل منافع کشورهای متبوع نویسندگان و هم چنین تفاوت ها و شباهت های بین تصاویر شاهان در سفرنامه های مختلف این دوره مور...

علم فراست که در متون دورۀ اسلامی با عناوین علم قیافه و قیافه‌شناسی نیز آمده است، یکی از اقسام علوم غریبه است که اکثر دانشمندان اسلامی آن را ذیل فروع حکمت طبیعی قرار داده‌اند. فراست، دانشی است که به کمک آن می‌توان از نشانه‌های ظاهری و علائم صوریِ فرد به باطن و سیرت او راه یافت، دانشی که پیشینۀ آن را به قرن پنجم و چهارم پیش از میلاد و به دورۀ بقراط و ارسطو رسانده‌اند. موضوع این مقاله، فراست‌نامه‌ا...

چکیده: ولایت شروان به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی و ثروت سرشار نهفته در آن که نتیجه ی شکوفایی و رونق تجارت و کشاورزی بود، همواره این انگیزه را در دولت های همسایه ایجاد می نمود که به آن جا تازش داشته باشند. حکومت شروان شاهان از جمله حکومت های محلی ایرانی بود که بر این منطقه حکومت می کردند. با ورود اسلام به قفقاز، این ولایت نیز تابعیت اسلام را پذیرفت و اعراب توانستند سلاله ی شروان شاهی یزیدیان ر...

درفش شاهان و پهوانان در شاهنامه و دیگر متون حماسی از جهت نشان مندی های نمادین و دلالت­های آیینی بسیار ارزشمندند. نشانه­های نمادین بر پیکره درفش­ها و ویژگی­های آنها در تحلیل مختصات فردی­، اجتماعی و نیز ویژگی های درونی و روانی خداوندگاران آنها، با توجه به مطالعات توتمیسم، اهمیت می­یابد. این بینش نمادگرایانه به انگاره­ها، از عمق نگاه فردوسی به مثابه پردازنده حماسه ملی، در آفرینش قهرمانان یا بازآفر...