«آ»، «الف»، «ا» و «ء (همزه)»اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی و نخستین حرف از حروف جمَّل و ابجد است. حرف «الف» در مقایسه با دیگر حروف الفبای فارسی، در ساخت تعابیر، ترکیب‌ها و مضامین ظریف ادب پارسی به‌کار می‌رود و یکی از پُرکاربردترین آن‌ها به شمار می‌رود. با بررسی کاربرد ادبی و هنری حرف الف در اشعار شاعران سبک خراسانی معلوم شد که در بیشتر اشعار این سبک، حرف الف مظهر و نشانة تنهایی، تجرّد، تفرّد، ذا...

چکیده شیوه ی شاعری فرخی سیستانی با توجه به خصوصیاتی همچون سهل و ممتنع بودن و نیز تغزلات بی نظیر، همواره مورد توجه بسیاری از شاعران بوده است. از جمله این شاعران، سروش اصفهانی شاعر قرن سیزدهم و از شعرای معروف دوره ی بازگشت ادبی است. شاعران این دوره، به شیوه ی شاعران گذشته اقتفا کرده و شیوه ی شاعری و سبک ایشان را زنده کردند. سروش در این راه بسیار موفق بود و اشعاری نغز و شیوا بویژه تغزلاتی شیرین ...

خردگرایی یا Rationalism یا اصالت عقل ایده واندیشه ای است که بر پایه ی استدلال وتجربه مبتنی است . خواه استدلال قیاسی وخواه استدلال استقرایی باشد . عنصر خرد عنصری است که وجه تمایز آدمی از سایر جانداران زمین است وعلم که زائیده ی همین عنصر است ، سبب برتری آدمی شده است. در این نوشتار هدف بررسی جایگاه این عنصر در شعر عده ای از شاعران سبک خراسانی است . خرد گرایی در برابر طبیعت گرایی در ادبیات جایگاه و...

       یکی از ویژگی‌های مهم شعری شاعران سبک خراسانی کاربرد واژگان و اصطلاحات علمی‌ و بهره بردن از آن‌ها برای مضمون‌سازی است. شاعران سبک خراسانی آغازگر استفاده از علوم مختلف مانند نجوم، پزشکی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و کانی‌شناسی بوده‌اند. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است، واژگان، اصطلاحات، تشبیه‌‌ها، استعاره‌‌ها و مضامین ساخته‌شده با برخی احجار کریمه مانند الماس...

در این رساله به بررسی اشعار مدح شاعران خراسانی از خلال کتاب دمیه القصر باخرزی می پردازیم و مهم ترین مضامینی را که شاعران خراسانی در مدح سروده اند را ذکر می کنیم. برای نیل به این مقصود در بخش اول این تحقیق به بیان تعریفی اجمالی از سرزمین خراسان، حدود جغرافیایی، تاریخ سیاسی و اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن پرداخته، در بخش دوم به کنکاشی پیرامون واژه مدح در لغت و اصطلاح ادبی پرداخته و با مضامین مدح در ا...

چکیده مدح و ستایش از قدیمی ترین اغراض شعر فارسی است؛ این گونه ادبیات غنایی در مسیر تکامل خود تا امروز، تأثیری پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است؛ مدح، شعری است که در آن گوینده به توصیف، تحسین و تمجید از کسی بپردازد. موضوع این رساله اشعار مدحی سخنوران اواسط قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری است که بدان سبک خراسانی اطلاق می شود و ایّام حکومت طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل بویه، آل زیار، غزنویان ...

پس از انحطاط شعر در اواخر دوره ی سبک هندی و پیچیده گویی های سنگین شاعران این دوره ، گروهی از دوست داران شعر و ادب شیرین پارسی به فکر باز آفریدن شکوه و عظمت از دست رفته ی شعر افتادند . تنها راهی که به نظر ایشان رسید جستجو و تتبّع در آثار شاعران بزرگ دوره های گذشته و سرودن اشعاری به سبک و شیوه ی آنان بود . دوره ی این شاعران در آینده به دوره ی بازگشت ادبی مشهور شد . در این پژوهش میزان موفّقیت شاعران...

رنگ سیاه از جمله رنگ های پیشینه داری است که تاکنون فقط به استخراج جلوه ها ی گوناگون آن در اساطیر، ادیان و متون عرفا نی پرداخته شده و به محتو ا و رسالت تعلیمی- عرفانی آن در سبک های شعری مختلف پرداخته نشده است. بر همین بنا ، در این پژوهش ارزش وجایگاه این رنگ در شاخه های ادبیات تعلیمی، تمثیلی و فولکلور با شیوه آماری-تحلیلی در دو سبک اول شعر فارسی (خراسانی و عراقی) بررسی شده است. در دیوان شاعران سب...

میرزا محمد حسین غفاری کاشانی، متخلّص به مشرقی، از جمله شاعران عارف دورۀ بازگشت ادبی (قرن سیزدهم) است که در هیچ یک از آثار ادبی، حتی تذکره ها از او یاد نشده است. همین مسئله، نگارندگان را بر آن داشت تا ضمن معرفی اجمالی شاعر، مشخصات و ویژگی های سبک شناختی شعر او را نیز بیان کنند. با کمی تأمل در شعر غفاری می توان پی برد که او نیز چون دیگر شاعران معاصرش، دنباله رو شاعران سبک خراسانی و عراقی است، اما ...