طنز یکی از انواع فرعی و روبنایی ادبیات است که اساس آن بر ناسازگاری و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است و در آن با شیوه ای مضحک و مبالغه آمیز، زشتی ها و نابسامانی های جنبه های مختلف زندگی به نمایش در می آید. از پیشگامان طنزپردازی در ادبیات مشروطه، می توان به علی اکبر دهخدا و سید اشرف الدین گیلانی اشاره نمود که با بهره گیری از سرچشمه های مشترک سیاسی، اجتماعی و ادبی و گزینش عرص...

چکیده (تأثیر انقلاب مشروطه بر اشعار نسیم شمال) (زهرا مشهدی کریمی) یکی از مهم ترین وقایع تاریخی کشور ایران در عصر معاصر، «نهضت مشروطه» است. مشروطه و مشروطه خواهی در ایران جریانی فکری، سیاسی و اجتماعی است که قصد ایجاد حکومتی مبتنی بر قانون را در ایران داشت. مشروطیت ایران، محصول بیداری افکار و رشد بورژوازی ایران بود. رواج اندیشه ی سیاسی در میان مردم ایران و میل به مشروطه خواهی در آثار نویسندگ...

سیّد اشرف الدّین گیلانی معروف به نسیم شمال از شاعران برجستة عصر مشروطه است که شعر و رسالت شاعری خود را در به تصویر کشیدن مشکلات اجتماعی و جریان­های سیاسی عصر خویش به کار گرفت. وی با وجود خفقان و استبداد حکّام خودکامة قاجار، توانست افکار انسانی و اندیشه­های آزادی­خواهانة خود را با استفاده از فنون بلاغی به ویژه تمثیل و ارسال مَثَل به گوش بیداردلانِ جامعه برساند. پژوهش حاضر بر آن است با تکیه بر شیوة توص...

جامعه شناسی ادبیات، یکی از شاخه های جامعه شناسی است که به بررسی، ژرف کاوی و تمرکز مطالعه در محتوای ادبیات به عنوان «هنر کلام» و شناخت جوهر اجتماعی آن می پردازد؛ چرا که آثار ادبی، به طور نامحسوس، تصویر هنرمندانه از واقعیت های اجتماعی هر ملّتی را نشان می دهند و با تحلیل و نقد جامعه شناختی این آثار می توان تا حدودی به وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر دوره¬ی تاریخی، آگاهی پیدا کرد. در این پ...

در پژوهش حاضر، تأثیر اشعار فکاهی انتقادی میرزا علی‌اکبر صابر طاهرزاده بر سبک ادبی اشعار سید اشرف‌الدین گیلانی در روزنامة نسیم شمال بررسی شده است. علی‌اکبر صابر طاهرزاده یک مکتب ادبی را در ادبیات آذربایجان پایه‌ریزی کرد. این شاعر در زمان انقلاب مشروطه، در آثار خود مفاهیمی همچون مبارزه با جهل، خرافات، بی‌سوادی، پاسداشت حقوق زنان و ... را با اندیشه رئالیستی تبیین و با قلمی ساده و عامیانه سروده و د...

احمد رامی و سیداشرف‌الدین گیلانی از شاعران نوگرای معاصر در نهضت عربی مصر و انقلاب مشروطۀ ایران و هر دو مربوط به یک دوره هستند که پرداختن به جلوه‌های ادبیات پایداری از مهم‌ترین ویژگی‌های شعر آنان است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و براساس ادبیات تطبیقی، تشابه و تفاوت اندیشه‌های احمد رامی و نسیم شمال را در به‌کارگیری عناصر ادبیات پایداری در اشعارشان، مورد بررسی قرار می‌دهد. از نتایج ...

انقلاب مشروطیّت ایران، در طول تاریخ خود، حادثه ای شگرف محسوب می شود؛ زیرا این انقلاب، نقط? عطفی در تغییر نگرش جامع? ایرانی به اجتماع، سیاست، دانش، ادبیّات و... می باشد. در این دوره، شاعران و نویسندگان بزرگی ظهور کردند که هر کدام به نحوی در زمین? حوادث انقلاب مشروطیّت، آثاری از خود بر جای گذاشته اند؛ سیّد اشرف الدّین حسینی گیلانی، یکی از شاعران برجست? این دوره است که با زبان طنزگونه و عامّه پسند خود،...

چکیده: در این پایان‏نامه، مقایسه‏ایی میان فکر و شعر میرزا علی اکبر طاهرزاده (معروف به صابر) (1862-1910) و سید اشرف‏الدین قزوینی (معروف به نسیم شمال) (1287 -1352 ق) انجام داده‏ایم. سید اشرف الدین از طریق روزنامه ی «ملا نصر‏الدین» به اشعار صابر دست‏رسی داشت و از آن اقتباس‏ها‏ی فراوان می کرد و اشعار آتشین خود را در انقلاب مشروطیت می سرود. اکثر مشابهت شعر این دو شاعر در مضامین و موضوعات اجتماعی و س...

منظومه زهره و منوچهر ایرج میرزا...

رساله غوثیه ‘ رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی با غوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبر نوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است . اما در این مقاله ضمت بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند ‘ با بررسی جمیع نسخ خطی و چاپی و مقایسه تحلیلی تطبیقی آنها و نقد محتوایی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگر آثار محیی الدین عبدالقادر...