تاریخ کوتاه مدت کشور عراق شاهد فراز و نشیبهای بسیاری بوده است. از ابتدای تاسیس این کشور در دهه 1920 تا سال 2003 همواره اقلیت عرب سنی در این کشور قدرت را در دست داشت و علیرغم تلاشهایی که حزب بعث حاکم در سایه گسترش یک ناسیونالیسم افراطی برای جذب اکثریت شیعی و قومیت کردها انجام دادند، اما نهایتا نتوانستند به غیر از مرکز عمدتا سنی نشین عراق دایره هویت جدید و مورد ادعایشان را به سایر مناطق کشور گستر...

 به دنبال وقوع شورش­ها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانه­هایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، به­سرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش می­کند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی ...

قدرت سخت در دوران کنونی تحت الشعاع قدرت نرم قرار گرفته است. کشورهای مداخله گر خلاف قرون 18 و 19 نمی توانند سیاست های مداخله گرانه خود را توجیه کنند، در عین حال رقابت فشرده بین فرهنگ های مختلف در جریان است و هر یک می کوشند تا ارزش های خود را برجسته و جهانی کنند.پرهزینه شدن جنگ، استفاده از ابزارهای نظامی و توسعه فناوری های جدید اطلاع رسانی از قبیل فیبر نوری، ماهواره و اینترنت،شبکه های مجازی بر مز...

«امنیت» چونان یک نیاز بشری از دیرباز در اذهان و نوشته های فلاسفه قدیم، به نوعی انتزاعی مطرح بوده است. اما دانشواژه ی «امنیت ملی»، در پیِ پیدایش دولت- ملت های جدید بطور جدی وارد ادبیات سیاسی و روابط بین الملل گردیده است. باری بوزان استدلال می کند که مفهوم امنیت، به خودی خود، روش جامع تر، قوی تر و مفیدتر برای مطالعه روابط بین-الملل در سنجش با قدرت و صلح است؛ چرا که گویای انگیزهی اصلی رفتارهاست ک...

تامین امنیت که از وظایف اصلی و عمده دولت هاست نیاز به سیاستگذاری در این حوزه را ضروری می نماید. در این راستا مدل‌سازی یکی از تکنیک‌های تسهیل فهم و اجرای فرایند سیاستگذاری است که به مدد دولت مردان می آید. مقاله حاضر با هدف طراحی مدل مطلوب سیاستگذاری در حوزه امنیت داخلی در ج.ا.ایران، مدل تلفیقی از نظریات اتزیونی(L.R.F) و هیرشمن(E.V.L) را بعنوان مدل مطلوب، طراحی و تبیین می نماید. در مدل مذکور، طبق...

موافقت­نامه­ها، عملکرد و رویه قضایی سازمان جهانی تجارت صراحتاً به اولویت ملاحظات خاص امنیت ملی و مشخصاً جنبه­های سیاسی و نظامی آن بر تعهدات ناشی از عضویت در آن سازمان اشاره دارند. رابطه امنیت ملی و سازمان جهانی تجارت به «توجه به ملاحظات خاص امنیت ملی» محدود نیست. بررسی اهداف سازمان، نشان­گر اهمیت جنبه­های دیگر امنیت ملی همچون امنیت اقتصادی، اجتماعی و انسانی در مقررات آن است. هر چند سازمان جهانی ت...

مروری بر ادبیات «سرمایه اجتماعی» نشان می دهد که هدف اصلی پایه گذاران و صاحبنظران این مفهوم تنبه و توجه دادن دولت مردان، سیاست گذاران و کارگزاران توسعه به این سو بود، که بدون توجه به نقش شبکه ها، تعاملات و مناسباتی که در لایه ها و سطوح پایین جامعه (خارج از حوزه سیاست و تصمیم گیری) جریان دارد و همچنین با بی اهمیت تلقی کردن آن، پیش بردن برنامه های توسعه نه تنها دشوار بلکه با شکست توأم خواهد بود و ...

جمهوری اسلامی ایران با توجه به منابع غنی خود در حوزه های مختلف، آماج تعرضات خبری و دیپلماتیک، جنگ سرد اقتصادی و جنگ نرم و شبیخون فرهنگی، و سرانجام تهدیدات جدی و رسمی نظامی میباشد. غفلت از این رویاروییِ در حال تمرکز و چشمپوشی از برنامههای تهدیدآمیز بیگانگان، به فرموده مقام معظم رهبری، توجیهی جز سادهاندیشی یا غرضورزی ندارد. بنا به تعریف، بنیه دفاعی متشکل از عناصری مادی و غیرمادی (شامل امور ذهنی و ...

فصلنامه مطالعات راهبردی · سال هشتم · شماره چهارم · زمستان 1384 · شماره مسلسل 30   امنیت انسانی، از مفاهیمی است که در تلاش برای فرارفتن از مفهوم سنتی امنیت و امنیت ملی مطرح شده است. در تعریف امنیت انسانی، اجماع نسبی بر سر تعریفی نسبتاً جامع از آن وجود دارد که شامل حراست از هسته حیاتی همه افراد بشر در مقابل تهدیدات شایع، سازگار با کمال و شکوفایی بلندمدت انسانها می باشد. در نوشتار حاضر تفاوت امنیت ...

با تحول مـفاهیم مـربوط به منافع، قدرت و امنیت ملی پس از دوران جنگ سرد و فروپاشی شوروی و تقویت مـؤلفه اقـتصادی قدرت ملی، بهره بردن از توان اقتصادی بعنوان یکی از مهمترین ابزارهای تقویت قدرت ملی درجهت برآورده نمودن انتظارات و منافع ملی یکی از اولویت های کشورها در حوزه سیاستگذاری خارجی بوده است. بنابراین، بـرخورداری از یک نظام پایدار اقتصادی می توانست تضمین کننده قدرت و امنیت ملی کشورها باشد. دراین...