این مقاله به بررسی وضعیت فلسفی سوژه در اندیشۀ معاصر می‌پردازد. پرسش‌های اصلی آن بدین شرح است: 1) اصولاً مشکل یا مشکلاتی که فلسفۀ مدرن، از سوژۀ دکارتی تا صورت‌بندی کانتی از"ارادۀ رادیکال سوژۀ آزاد"، و تا سوبژکتیویتۀ هگلی با آن مواجه است، چیست؟ 2) آیا بر مبنای نقادی‌های درونی مدرنیته و بر اساس تلاش آخرین بازماندۀ اصلی و مهم فلسفۀ مدرن یعنی یورگن هابرماس، می‌توان بر تعارض‌های درونی سوبژکتیویته غلبه...

در مقاومت اسطوره‌ای، حضوری متمرکز شکل می‌گیرد که قدرتی درونی‌شده دارد و سوژه در نقش کنش‌گر گفتمانی عمل می‌کند. سیاوش (سوژۀ گفتمانی)، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است که توانسته به چنین حضوری دست یابد؛ بدین ترتیب، او تصویر منسجمی از حضور ارائه داده که وجهی استعلایی می‌یابد. این حضور، سوژه را به عنوان نماد هویت‌بخشی در مرکز ثقل گفتمان قرار می‌دهد. سوژۀ رقیب نیز حضور خود را در ارتب...

در تمام جوامع انسانی همواره ساخت فرهنگی جنسیت، تکوین مجموعه ای از پندارها و انگاره های فردی و اجتماعی درباره رفتارهای مناسب زنانه و مردانه را سبب می شود که در شرایط زمانی و مکانی متفاوت، متغیر هستند؛ بنابراین هم برخاسته و متأثر از شرایط اجتماعی و هم متأثر از نگاه فرد به خویشتن براساس ایده­ال سازی ها و ابزارهایی است که جامعه یا خود فرد از من خویش بنا می کند. در پی­گسترش فناوری های نوین ارتباطی -...

یکی از مفاهیم مهم پساساختارگرایی، مرکززدایی یا انزوای سوژه است که تأثیر زیادی در جهت گیری مطالعات ادبی داشته است. برخلاف سوژۀ اومانیستی که به ابژه های پیرامون خود معنی می بخشد، سوژۀ پساساختارگرا مرکزیت خود را در جایگاهش از دست داده است و در معرض نوعی انزواست. سگ ولگرد هدایت، شرح انزوا و خاموشی یک سوژه- سگ به نام پات در یک روز پاییزی است، لذا بررسی نشانه شناختی این داستان از این جنبه درخور توجه ...

یکی از نیاز های اساسی نقد ادبی فمینیستی امروز ایران، توجه به مفهوم زنانگی در روایت، و بازنمایی آن به عنوان یک قابلیت ادبی مضاعف است. پژوهش حاضر کارکرد بازی در رمان بازی آخر بانو نوشته بلقیس سلیمانی را با استفاده از خوانش روانکاوانه پساساختارگرا، به ویژه نظریه های فاز آینه و زنانگی در لاکان، و تئوری های تقلید، تفاوت و شکوفایی سوژۀ زنانه در ایریگارای بررسی می کند. گل بانو، شخصیت محوری رمان، در با...

تاریخ دریافت:30/10/1393 تاریخ پذیرش:25/05/1394 چکیده: فلسفه, حقوق, جامعه‌شناسی, روانشناسی, علوم سیاسی, و حتی اقتصاد هر یک به انسان پرداخته و شأن وجودی‌شان مطالعه و بررسی پیرامون انسان به دلایل مختلف بوده و امروزه نیز هست. هر یک در تلاش به فهم بخشی از وجود انسان از نگاه و منظر رشتۀ خود بوده‌اند. ازاین‌رو, نگاه یکسانی به انسان ندارند و از واژۀ یکسانی برای انسان استفاده نمی‌کنند. موضع‌گیری این رش...

ارزیابی های اخیر حاکی از این واقعیت است که علی رغم تمامی تلاشهای ملی و بین المللی برای درک و کاهش فقر، موفقیت کمی در محدود کردن شکاف جنسیتی حاصل شده است. مطالعات مختلف نشان داده اند که فقر، جنبه جنسیتی دارد و این استنباط وجود دارد که فقر در قالب یک شکل زنانه، در حال افزایش است. چرا که نسبت زیادی از فقرای جهان را زنان تشکیل می دهند و از این رو، چهره ی فقر بیشتر از آنکه روستایی باشد، زنانه است. د...

چرا دولت و- در افقی دیگر- نظام سیاسی یا حکومت، مسئولیت هدایت و ادارۀ رفتار افراد «چه در مقام فرد و چه در مقام گونه» را برعهده می گیرد؟ و چگونه این «اراده به اداره کردن» را به انجام می رساند؟ ممکن است پاسخ به این پرسش بر حسب نحوۀ فهم ما از مقولاتی مانند دولت، قدرت و یا نسبت این دو با سوژه، متفاوت باشد. طرح چشم انداز «حکومت مندی» از سوی فوکو را می توان گشایش حوزۀ جدیدی دانست که در آن، هر سه مقولۀ...

تبعیض جنسیتی به معنای نبود تساوی زنان و مردان در برخورداری از امکانات و فرصت هاست. نابرابری جنسیتی، زنان را به عنوان نیمی از جمعیت از فرصت ها و امکانات محروم ساخته و موجب تخصیص غیربهینه منابع می شود. یکی از ابعاد تبعیض جنسیتی، تبعیض در آموزش است، در حالی که آموزش از عوامل مهم اثرگذار بر اشتغال، رفاه افراد و سلامت جامعه است. این پژوهش، اثر تبعیض جنسیتی در آموزش بر رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای خ...

تحقیق حاضر با هدف تحلیل عوامل فرهنگی – اجتماعی موثر بر نابرابری جنسیتی ، انجام شده است که متغیرهایی مثل ایدئولوژیی مرد سالاری ، باورهای قالبی جنسیتی ، جامعه پذیری جنسیتی و.... مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی ، روش پژوهش پیمایش است و داده ها با پرسشنامه گرد آوری شد. جامعه آماری این تحقیق زنان متاهل 49-20 سال شهر اصفهان است که 385 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخ...