ذخیرهء نامهای تاریخی این سنگ نبشته،اعم از نامهای‌ جغرافیایی و نام مردان تاریخ‌ساز،که هیچ‌گونه دگرگونی‌ای‌ را نمی‌توانسته‌اند به خود راه دهند و همچنان به صورت‌ تاریخی خود برای ما محفوط مانده‌اند،نیز بسیار ارجمند و گرانبها است.با تفسیر سنگ‌نبشتهء بیستون ازاین‌روی یک‌ بار دیگر از نزدیک با این نامها آشنا می‌شویم.

نقد بدخوانی‏ها و تصحیح اشتباهاتی که پژوهشگران در خوانش و ترجمه دو کتیبه پهلوی ساسانی مرتکب شده‏اند، انگیزه نوشتن این مقاله است. تلاش نویسنده بر این بوده است که در حدّ امکان با بهره‏گیری نقّادانه از آثار پژوهشگران پیشین درباره این دو سنگ‏نبشته پهلوی، پیشنهادهایی بهتر پیش نهد و آن سخن به نبشتار درآمده را به‏درستی بازنمایاند. نتیجه این پژوهش، ارائه ترجمه‏ای است که بر پایه رعایت کامل اصول دستورزبان پ...

نقوش سنتی استفاده شده در معماری بومی بوشهر، شهری که واجد ارزش، هویت معماری و شهر سازی و از نقاط شاخص سواحل خلیج فارس می باشد، دقیقاً منطبق با شرایط محیطی و اقلیمی بوده و دارای هویت خاص منطقه خود می باشد .بنابراین شناخت این معماری و راهکارهای بومی آن زمینه ارزشمندی برای استفاده از آنها در فضاهای جدید ایجاد می کند. همچنین سنگ نبشته ها سوای کاربردشان به عنوان سنگ قبور که یاد و خاطره متوفی را با شی...

امنحوتپ چهارم (=آخناتون)، یکی از نامورترین فراعنه ی مصر، سراینده ی سرود بر جای مانده در کتیبه ها از سده ی چهاردهم پیش از میلاد در ستایش خورشید یا خدای خورشید بوده است. سنگ نبشته ی برجای مانده از او، کهن ترین سنگ نبشته ای است که برای نخستین بار ندای توحید سر داده است. مهر یشت اوستا دومین یشت بزرگ اوستاست که یادگار هزاره ی پیش از میلاد در ستایش خورشید، مهر و یا خدای خورشید است. این مقاله پس از مع...

در امپراتوری وسیع هخامنشی از خطّ و زبان های متفاوتی در نقاط مختلف قلمرو هخامنشی برای انجام فعّالیّت های اداری ـ اقتصادی در سیستم های اداری استفاده می کردند. آرشیو باروی تخت جمشید در مرکز امپرتوری مربوط به سال های 13 تا 28 سلطنت داریوش بزرگ را می توان بزرگترین و مهم ترین سازمان اداری چند زبانة هخامنشی دانست. اگر چه زبان قالب در گل نبشته های آرشیو، ایلامی است ولی گل نبشته هایی به زبان آرامی و نمونه ...

از دیدگاه تاریخ تحولات حقوق کیفری در کشور ایران، چه پیش از اسلام که مردم این سرزمین ساکن در قلمرو امپراتوری گسترده و پر افتخار پارس و برخلاف بعضی از تمدّن های آن عصر، یکتاپرست بوده اند و سنگ نبشته های بیرون آمده از دل خروارها خاک توسط باستان شناسان حکایت از نظام حقوقی پیشرفته آن زمان دارد و چه پس از اسلام که مردم این سرزمین پاک با آغوش باز پذیرای اسلام، برترین دین الهی شده اند، رشوه دادن و رشوه ...

بدیهی است که اطلاعات منابع مکتوب با کاستی هایی همراه است و این آثار در سیر تاریخی خود از متون پیشین وام گرفته اند، چنانکه با مطالعه ی راحه الصدور راوندی یا زبده النصره بنداری اصفهانی و منابع دیگر، مطالب قابل توجهی در مورد تاریخ محلی ایران در عهد سلجوقیان به دست نمی آید و این مطالب در قرون بعدی در آثاری چون روضه الصفای ناصری تکرار و تلخیص شده اند؛ از این رو با مراجعه به منابع غیرمکتوب چون سنگ نب...

پیشینه ی هزاران ساله ی آیین پزشکی در ایران با رجوع به متون زرتشتی مستند می گردد؛ هر چند اغلب بر این گمانند یونانیان و بالاخص بقراط، علم پزشکی را قانونمند نمودند، بایسته ی آگاهی است که تمدن های قدیمی تر از یونان چون بابل، آشور، کلده، مصر، و هند، پیشروان آیین و اخلاق پزشکی بوده اند و استوارتر از همه ی اسناد تاریخی، قوانین مربوط به پزشکان نگاشته شده در سنگ نبشته ی حمورابی حاکی از تقدم دیگر تمدن ها...

شاهنامه، حماسه جاویدان و گران سنگ فردوسی، در اقیانوس ادب فارسی، دریایی است عمیق و بیکران و آکنده از مرواریدهای درخشان فرهنگ ایرانی که کندوکاو درباره آنها از ابعاد مختلف ادبی، تاریخی، اجتماعی، اسطوره ای، آیینی، زبان شناسی، و ... می تواند سالها آبشخور پژوهشگران زبان و ادب فارسی باشد. مقاله حاضر به بخش کوچکی از مختصات زبانی شاهنامه؛ یعنی ماضی نقلی و انواع آن اختصاص دارد. ابتدا پیشینه تحقیق به اجما...

در این مقاله، متن سنگ‌نبشته‌ای از شیلهک-این‌شوشینک، فرمانروای بزرگ ایلام (حدود 1150 تا 1120 پ م)، ارائه شده است. در این سنگ‌نبشتة 28 سطری، همانند دیگر نوشته هایش، وی نخست خود و خانواده‌اش را معرّفی کرده و از بهر همگی تندرستی و زندگانی دیر پایی را آرزو می کند. سپس از برپایی این سنگ نبشته، نوشتن نام خود بر آن، بخشش زمینی به کسی که آیین ویژة دینی را برای او انجام داده است، سخن می گوید و سرانجام هزی...