سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، نامه ها و جدول هایی در برمی گیردکه می توان آن ها را در زمرۀ تاریخ یا حاوی موادّ تاریخی به شمار آورد . در این مقالهضمن بررسی این آثار...

بخشی از کتاب بیاض و سواد1 تألیف خواجه ابوالحسن علی بن حسن سیرجانی در سفینة تبریز موجود است. این بخش باقی‌‌مانده‌‌ای از یک تلخیص البیاض و السواد است و بیش‌تر‌‌ دربرگیرندة اقوال کوتاه آن است. بررسی این باقی‌مانده نشان می‌‌دهد که ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی، کاتب سفینه، در کتابت این بخش اغلاط و تصحیفات فراوانی مرتکب شده است. نادرستی‌‌های کتابتی او را می‌‌توان در چند بخش دسته‌‌بندی کرد: تصحیف در ...

هدف: بررسی کارکرد و معنای تکنیکی اصطلاح "تعلیق" به‌عنوان نوعی خاص اما ناشناخته از کتابت در نزد کاتبان مسلمان ایرانی با ‌اتکا به مستندات درون‌متنی و برون­‌متنی است.  روش/ رویکرد پژوهش: نخست اصطلاح "تعلیق" در متون کهن فارسی و سپس در انجامه‌های نسخه خطی سفینه تبریز و چند نسخه خطی دیگر بررسی شد. یافته‌ها: واژه "تعلیق" را کاتبان نسخه‌های خطی در استنساخ اولیه آثارِ نیازمند مقابله و تصحیحِ دوباره در ان...

بخشی از کتاب بیاض و سواد1 تألیف خواجه ابوالحسن علی بن حسن سیرجانی در سفینة تبریز موجود است. این بخش باقی مانده ای از یک تلخیص البیاض و السواد است و بیش تر دربرگیرندة اقوال کوتاه آن است. بررسی این باقی مانده نشان می دهد که ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی، کاتب سفینه، در کتابت این بخش اغلاط و تصحیفات فراوانی مرتکب شده است. نادرستی های کتابتی او را می توان در چند بخش دسته بندی کرد: تصحیف در عناوین ا...

سفینة تبریز (723-721ق)، نوشتة ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی، آینه­ای است که اوضاع فرهنگی و علمی و ادبی تبریز را در فاصله قرن ششم تا اواسط قرن هشتم نشان می­دهد. این اثر، تنها منبع شناخته شده­ای است که به نقل از «امالی» امین­الدین حاجی بُله تبریزی (م.720ق) به محل زندگی خاقانی شروانی در تبریز اشاره دارد. چنانکه بر اساس حکایت آمده در سفینه، خانة خاقانی در میدان کهن تبریز واقع بوده است. هدف این جستار...

سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، نامه ها و جدول هایی در برمی گیردکه می توان آن ها را در زمرۀ تاریخ یا حاوی موادّ تاریخی به شمار آورد . در این مقالهضمن بررسی این آثار...

هم­زمان با گسترش دامنة نفوذ فکری و روحانی مشایخ خراسان، شاهد گسترش نحله­های صوفیه در آذربایجان و ظهور چهره‌های اصیل تصوّف در این منطقه هستیم. نخستین صوفیان تبریز از سده‌های سوّم تا پنجم، در مبانی و اصول عمدتاً به مکتب خراسان توجه داشتند و با آنچه در مکتب بغداد می­گذشت، ناآشنا بودند. شیخ ابواسحاق ابراهیم بن یحیی جوینانی، نخستین چهرة مکتب عرفان آذربایجان، از شاگردان بایزید بسطامی بود که تصوّف خراسان ...

هرکس که  عکس هایی از فضانوردان را در حالت معلق در سفینه ­شان مشاهده نکرده باشد می­ داند که بسیاری از آزمایش های بیولوژی، شیمیایی و یا پزشکی (مثلاً در سفینه Spacelabs) در حالت بی وزنی انجام گرفته است. به طور دقیق یعنی در محل نقطه ثقل این بی وزنی وجود دارد (یعنی فقط یک نقطه داخل سفینه) در نقاط دیگر به مقدار جزئی و قابل اندازه­ گیری شتاب وجود دارد که به طور نسبی نسبت به مرکز ثقل می­ باشد، این امر ب...