بهرام پنجم یا بهرام گور (420-438 م.) یکی از پادشاهانی است که یاد و خاطره‌ی زندگی و فرمانروایی او در منابع تاریخی و ادبی دوره‌ی اسلامی، با شاخ و برگ‌های داستانی و افسانه‌ای آمیخته شده است. بهرام، پادشاه تاریخ و افسانه‌هاست و داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری درباره‌ی او بازگو می‌شود و گهگاه حتی چهره‌ی یک پادشاه افسانه‌ای یا پهلوانی جنگاور به خود می‌گیرد. یکی از شناخته‌شده‌ترین داستان‌ها درباره‌ی بهر...

چکیده شکار بی رویه علف خواران بزرگ جثه دشت زی در ایران طی دهه های اخیر عامل اصلی نابودی بخش قابل توجهی از جمعیت آنها بوده است اما آنچه امکان احیای آنها را دشوار ساخته، تخریب زیستگاه می باشد. گور ایرانی یکی از 6 زیر گونه گور آسیایی است که پراکنش آن تنها به ایران محدود شده است، و از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی به عنوان گونه به شدت در معرض خطر انقراض معرفی شده است. درک رفتار ان...

شهر گور در فیروزآباد فارس نخستین پایتخت ساسانیان به شمار می رود. دو ویرانه در این شهر وجود دارد که یکی از آن ها بنایی است برج مانند و دیگری ویرانه ای ساخته شده از سنگ های پاک تراش. شماری از مورخان به این آثار اشاراتی کوتاه داشته و برخی پژوهشگران کارکرد آن ها به شکل گذرا بررسی کرده اند. با این همه، چیستی و کارکرد این بناها هنوز مبهم است. بنابراین، هدف اصلی این مقاله دستیابی به روایتی منطقی دربار...

چکیده: هفت‌‌پیکر، آرمان‌شهری است که حکیم نظامی گنجه‌ای با کارکردها و رفتار شخصیّت منحصر به فرد بهرام گور در پی توصیف آن است. در این منظومه، نوزده شخصیّت حضور دارند که جز شخصیّت‌های حکایات هفت­گانه، همة آنها برای معرّفی بهرام گور در قصّه ظهور و افول می‌کنند. نظامی، متأثّر از ساختار منفعل جامعة سنّتی برای پردازش شخصیّت­ها غالباً از شیوة توصیف بهره می‌برد. این مقاله می‌کوشد ضمن بحث اجمالی راجع به هفت‌پیکر...

بهرام یکی از مهمترین ایزدان زرتشتی است که در اسطوره شناسی به عنوان فرشته ی پیروزی و نصرت از او یاد می شود. در اوستا به صورت ورثرغن آمده و نام او تحول یافته ی واژه ی ورترهن یا کشنده ی اژدها می باشد. او همچنین نام یکی از شاهان خوشنام و عدالت گستر ساسانی است که درتاریخ از او به بهرام گور یاد شده است. فردوسی و نظامی هر دو به بهترین وجه از بهرام به عنوان شخصیتی عدالت خواه، شجاع و دلاور نام می برند و...

ظهور چهرۀ اسطوره­ای بهرام، پس از بیست سال حکومت مسالمت­آمیز یزدگرد، به­عنوان اتخاذ موقعیتی راهبردی برای جبران شکافِ گفتمانی در جامعۀ زردشتی قابل توجیه است. سنت روایی زردشتی، بهرام را در گره­گاهِ گفتمانی قرار می­دهد و عناصری چون شجاعت، جنگ­های داخلی و خارجی و کنش­های تاریخی او را با رمزگانی اسطوره ای و حماسی، حول آن می­تَنَد. هدف این مقاله، بررسی انتقادی «مرگ یزدگرد» و «تاج­ربایی بهرام گور از میان د...

این مضمون که کسی به غار، چاه، گودال، قبر، زیر زمین و... می رود و در آنجا عروج می کند و غایب می شود یا زندگانی ابدی می یابد و تا رستاخیز زنده می ماند/ می خوابد تا در آخرالزمان ظاهر شود، نمونه های مختلفی در روایات حماسی- اساطیری، آیینی- اعتقادی و تاریخی دارد. بهرام پنجم ساسانی (ملقّب به بهرام گور) هم- که ظاهراً به مرگ طبیعی درگذشته- در داستانهای متعدّدِ پایانِ کارش در غار یا گنبدی ناپدید می شود و یا ب...

چکیده ندارد.

اسطوره‌های ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسان‌های دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق می‌کند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن‌شان اسب یا بز و نیمة بالای تن‌شان انسان است. داستان‌های هزار و یک شب منبعی گران‌قدر برای حفظ انواع این موجودات به‌شمار می‌رود. حضور همیشگی این غول ـ انسان‌ها، عفریت...