اگر تقلید یا اجتهاد میت با تقلید و اجتهاد متولیان امر او در نیابت از حج متفاوت باشد، دو حالت متصور است؛  نخست، در اصل وجوب حج (مانند اشتراط استطاعت در رجوع به کفایت)؛ دوم، در فروع مترتب بر اصل وجوب حج  (مانند بلدی یا میقاتی بودن قضای حج میت). در هر دو صورت، اختلاف تقلید و اجتهاد میت یا با تقلید و اجتهاد وصی است یا با تقلید و اجتهاد ورثه و یا با...

چکیده: اجتهاد و تقلید از مفاهیم اساسی در فقه امامیه است که امروزه پژوهش در حوزه مباحث مربوط به آن در محافل علمی بسیار مورد توجه است. این پژوهش بر آن است تا با رویکردی تاریخی، تطورات مفهومی و گفتمانی مربوط به اجتهاد و تقلید را در بستر تاریخیِ آغاز عصر غیبت تا دوره معاصر مورد بررسی قرار دهد. سئوالی که این تحقیق در پی پاسخگویی به آن برآمده، آن است که در هر دوره از ادوار فقه امامیه، گفتمان غالب فق...

علماى فقه و اصول، مبانى یا مبادى براى اجتهاد برشمرده‏اند. از نظر ایشان، توقف اجتهاد بر این علوم، از باب توقف مقدمه بر ذى‏المقدمه است، و بدون این علوم، اجتهاد ممکن نیست. از آنجا که بحث در این مقاله، بحث از اثبات یا نفى این مقدمات نیست، و هدفْ ارائه نکاتى نو است، از زاویه جدیدى به مباحث پرداخته شده و بحث از فلسفه آن علوم و مباحث روشى به میان آمده چگونگى به کارگیرى این علوم در استنباط، کار گرفت، و ...

چکیده ندارد.

اجتهاد در اسلام مایة تحرّک است و از آنجا که باب آن همواره به روی همگان باز است، کسی که استعداد استنباط دارد می تواند، با فراهم شدن مقدّمات لازم و شرایط ضروری، اجتهاد نماید. از طرف دیگر، قواعد عام و کلیدی دین که فراگیرنده اند، روح دین را تشکیل می دهند و با مذاق شرع همسازی دارند. شناخت آنها در فهم اجزای شریعت نبوی ودرک احکام مترتّب بر بندگان ضروری است. مجموعة ویژگیهای موجود در شیوة استخراج احکام از ...

این پژوهش به تشریح تاریخچه اجتهاد در دوران پس از غیبت کبرا، مفهوم اجتهاد نزد شیعه امامیه و اهل سنت و روش های استدلال و استنباط حکم شرعی (اجتهاد) از منظر آنان می پردازد و ادله اجتهادی در مکتب امامیه و اهل سنت را شرح می دهد. نویسنده ضمن بیان کلیاتی درباره اجتهاد، به ادوار اجتهاد و فراز و نشیب های آن از صدر اسلام تا زمان غیبت و پس از آن اشاره کرده و شیوه های اجتهادی را از دیدگاه فریقین بررسی کرده ...

بررسی تاریخ و جریان اجتهاد در اسلام، دلالت دارد بر اینکه اجتهادات با دو رویکرد انجام گرفته است؛ رویکرد اول اجتهاد برای فهم و تفسیر اسلام بوده است. به‌­دنبال پیدایش اجتهاد، جهت فهم کلام اسلام اجتهاداتی برای اثبات مشروعیت اجتهاد و اقامه دلیل بر شرعی بودن اجتهاد و تعیین ارزش آراء اجتهادی نسبت به این مطلب صورت گرفت که آیا با اجتهاد امکان دست­‌یابی به حق وجود دارد یا خیر؟ هم­چنین اینکه اجتهاد کردن ن...

«وما کان المومنون لینفروا کافهً فلولا نفر من کل فرقه منهم طائفهٌ لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون»توبه:122. اجتهاد از ریشه جُهد یا جَهد, سه مفهوم, تلاش, توان, و رنج و مشقت در آن یافت می شود. و این معنی در روایات نیز وجود دارد. معنی و مفهوم اصطلاحی اجتهاد از معنی لغوی آن دور نیست و هر دو بمعنای تلاش و کوشش بی نهایت دلالت دارند مثلاً اجتهاد در لغت به معنای کوشش برای برد...

فلسفه دین، تفکر فلسفی و عقلانی در باب دین است؛ بدین معنا که گزاره­ها و اعتقادات دینی را تبیین می­کند، ادله و شواهد به نفع و یا علیه را مطرح می­نماید و به درستی و نادرستی و صدق و کذب آن می­پردازد. فلسفه اصول نیز به مبادی تصوری و تصدیقی علم اصول همچون اجتهاد، حکم، عقل و ارزش و انواع آن و یقین و انواع آن و مباحث زبانی و تفسیری می­پردازد. بین این دو علم در مباحث زبان دینی، مباحث تفسیر و هرمنوتیک، ع...

اجتهاد در عرف فقها عبارت است از به کار بردن نهایت سعی و تلاش مجتهد در استخراج احکام شرعی از ادله و منابع آن. صرف نظر از تفاوتی که مفهوم اجتهاد از نظر اهل سنت با دیدگاه امامیه دارد علما و فقهای مذاهب مختلف اسلامی درباره منابع و مصادر احکام نظریات متفاوتی دارند، چه آن که اولاً تعداد منابع از نظر آنها متفاوت است و ثانیاً تمام منابع از نظر حجیت و اعتبار در یک درجه نیستند. قرآن و سنت و اجماع و عرف ...