روایات اهل بیت(ع) از ابتدای تدوین منابع تفسیری مورد توجه مفسران اعم از شیعه ‏و اهل سنت بوده است. مفسران اهل ‏سنت، عملکرد متفاوتی در مواجهۀ با ‏روایات اهل بیت(ع) داشته اند: برخی از آنان به ‏شکل ‏گسترده و با روش منصفانه‌ای به نقل و نقد روایات اهلبیت پرداخته اند؛ اما برخی دیگر علاوه ‏بر مراجعه اندک ‏به این روایات، در نقد آنها نیز به دور از انصاف عمل کرده اند. این پژوهش در پی نشان دادن میزان اقبال ...

قلمرو حکومت عقل بر رد و قبول امور آیا ادیان را نیز در بر می گیرد؟ آیا ایمان حاصل برهان و استدلال است یا منشاء دیگری دارد؟ اگر در ایمان به برهان عقلی نیازی نیست پس منشاء آن چیست؟ در این مقاله پس از بحثی اجمالی در این مقولات به بررسی و نقد نظرات ابن جوزی پرداخته شده است. ابن جوزی – واعظ ، مفسر و فقیه حنبلی – با تأکید بر لزوم عقل و استدلال برای وصول به اعتقاد دینی ، کتاب تلبیس ابلیس را آغاز می ...

خلود اهل نار و عذاب ابدی یکی از بحث های مهم و پیچیده ای است که عالمان دیانت را به خود مشغول داشته است و هریک به مقتضای اصول و مبانی فکری خویش روش متفاوتی برای حل این مسئله و سوالات مطرح دراین باره در پیش گرفته اند، ازجمله اینکه چگونه عذاب ابدی و خلود همیشگی در آتش با رحمت و عدالت خداوند سازگار است و اینکه چگونه ممکن است گناه محدود، عذابی نامحدود داشته باشد، این تفاوت رأی را در نظرات ابن قیم اشع...

این مقاله بر پایه گزارش هایی که ابن جوزی, مورخ, فقیه و واعظ بزرگ حنبلی در آثار متعدد خود آورده است ـ و از این حیث در میان دانشمندان اسلامی بی نظیر می باشد ـ تصویری نسبتا روشن از اوضاع دینی, فرهنگی و اجتماعی خلافت عباسیان در سده ششم قمری در بغداد به دست می دهد. ابن جوزی که تقریبا سراسر سده ششم را در بغداد سپری کرده, گزارش های باارزشی را ارائه می کند, زیرا وی از نزدیک یا شاهد رویدادهای گوناگون رو...

قلمرو حکومت عقل بر رد و قبول امور آیا ادیان را نیز در بر می گیرد؟ آیا ایمان حاصل برهان و استدلال است یا منشاء دیگری دارد؟ اگر در ایمان به برهان عقلی نیازی نیست پس منشاء آن چیست؟ در این مقاله پس از بحثی اجمالی در این مقولات به بررسی و نقد نظرات ابن جوزی پرداخته شده است. ابن جوزی – واعظ ، مفسر و فقیه حنبلی – با تأکید بر لزوم عقل و استدلال برای وصول به اعتقاد دینی ، کتاب تلبیس ابلیس را آغاز می ک...

  سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او ن...

سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او نما...

از آنجا که در تعریف تصوف آمده است که مذهبی است تمام جدی که با هیچ گونه هزلی آمیخته نشده است و به عنوان مثال گفته اند: تصوف، تصفیه دل است از ناپاکی ها و مفارقت از اخلاق طبیعی و دوری از دعاوی نفسانی و فرودآمدن صفات روحانی و تمسک به حق و حقیقت و راستی و مراد از صوفیان، واصلان و کاملانند که کلام مجید از ایشان به مقربان یادکند و از طرفی با توجه به اشکالات و ردیه هایی که از سوی اهل شرع و عرف و فقها ب...

یکی از تحولات تاریخی ایران عصر سلجوقی برتری یافتن موقعیت قشر اجتماعی موسوم به فقها و اهل شریعت اهل سنت در عرصه­های آموزشی  و  اجتماعی و فرهنگی بود. با این که در مورد این پدیده در شکل گزاره­های تاریخی کیفی تحقیقات قابل توجهی صورت گرفته و دیدگاه­های مختلفی مطرح شده است، اما ابعاد و مصادیق تاریخی چنین امری به صورت دقیق مورد پژوهش قرار نگرفته است. در این نوشته تلاش شده است که بر اساس یافته­ها و روش...