هر زبان دارای نظام منحصر به فردی است که عناصر آن موجودیّت و ارزش خود را در چهارچوب این نظام و در ارتباط با سایر عناصر به دست می آورند. بنابراین، مترجم نمی تواند بدون در نظر گرفتن این نظام برای عناصر زبان مبدأ معادل پیدا کند، بلکه باید به جای معادل یابی دقیق عناصر زبان مبدأ، توجّه خود را به ارزش و نقش ارتباطی کلام معطوف کند و با اعمال تغییرات مورد نیاز، ترجمه ای قابل درک برای خوانندگان زبان مقصد ا...

هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابن فارض و کلیات مولوی نقد و بررسی می کنند. پژوهش حاضر نشان می­دهد که کنایه در سروده های این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان صر...

غزلیات مولانا که تعامل احساس و هیجان او با زبان عقل اوست، یکی از شور انگیزترین اشعار غنائی جهان است. در تعامل این هیجان و زبان و بسامد متغیر این تعامل که به چه میزان هیجانات در آفرینش غزل موثرند و به چه میزان عقل و زبان ـ شعر او را از نوعی هنجار به هنجار گریزی و در نهایت در اوج هیجانات به نوعی فرا هنجارگریزی می‏کشاند که نمونۀ آن را غیر از شعر او بسیار نادر می‏توان یافت. به شکلی که در شعر هرچه ب...

هنجارگریزی از دیرباز با عناوین و عبارات متفاوتی مانند هنجارگریزی معنایی، نحوی، آوایی، زمانی، واژگانی، سبکی، نوشتاری و گویشی مورد بررسی قرار گرفته است. هنجارگریزی با گریز از قواعد و هنجارهای زبان معیار به برجسته سازی زبان می¬انجامد و یکی از عوامل تأثیرگذار بر ادبی شدن متن است. در حقیقت اثر ادبی نتیج? کشمکش میان هنجار و گریز از هنجار است که در جهت برجسته¬سازی زبان آن اثر به کار می¬رود. هدف از این...

در این پژوهش، سعی شده است؛ موضوع بدیع هنجار گریزی، در آثار سعدی،?بررسی شود. هنجارگریزی، خروجی است از قواعد زبان معیار توسط شاعر و نویسنده که به برجستگی ادبی می انجامد. به طور سنّتی این کار در علم سبک شناسی انجام می گیرد امّا با ورود علم زبان شناسی به ادبیّات، شیوه ای نوین در طبقه بندی ویژگی های هر اثر هنری پدید آمده است و نظریات گوناگونی در این باب مطرح شده است. در این پژوهش نظر یه ی لیچ، زبان شن...

شیوه ی صحیح خوانش متون کهن، برای دریافت ویژگی های این متون بسیار مهم است؛ به ویژه که گاهی خوانش به هنجار در نمایاندن بلاغت متون تأثیرگذار است؛ از دیگر سوی شیوه ی خوانش به هنجار این متون، در آشکار ساختن وضعیت تاریخی زبان نیز سودمند تواند بود. نوشته ی پیش ِ رو مربوط به تکمیل شواهد مقاله ای است از سعید حمیدیان. مقاله ی یادشده درباره ی شیوه ی درست خوانش ضمیر پیوسته در جایگاهِ قافیه است. بر این اساس ش...

هنجارگریزی یکی از شیوه های آشنایی زدایی در مکتب فرمالیسم روس است. در این شگرد قواعدی بر قواعد زبان معیار افزوده می شود که موجب برجستگی متن ادبی می گردد. قیصر امین پور، در اشعار خویش در موارد گوناگون به هنجارگریزی دست زده است و از این رهگذر به غنا و توسعه زبان شعر خود پرداخته است. در این مقاله، اشعار امین پور از منظر هنجار گریزی معنایی، مورد بررسی قرار گرفته است تا از این رهگذر گوشه هایی از زیبا...

قصیده اولین قالب شعری است که شاعران ایرانی در آن به طبع آزمایی پرداخته­اند. علی­رغم فراز و فرودها، تا عصر مشروطه این قالب (در کنار غزل و مثنوی) همواره قالبی هنجار و مشروع بوده است؛ تا اینکه با ظهور طلیعۀ تجدد و انقلاب مشروطیت به ناگاه قصیده و درونمایۀ اصلی­اش، مدح، با انتقادات تندی از سوی روشنفکران و شاعران این دوره چون آقاخان کرمانی، آخوندزاده، تقی رفعت و... مواجه گردید و یکباره به قالبی ناهنج...

   زبان پدیده‌ای پیچیده است که از ابعاد گوناگون قابل‌مطالعه است، از یک‌سو وسیله ارتباط بین افراد جامعه و به‌بیان‌دیگر مهم‌ترین نهاد اجتماعی است و از سوی دیگر زبان، ابزار بیان افکار و احساسات است. با تبدیل نظام آوایی زبان به نشانه‌های معنایی، کارکرد زبان از ارتباط و انتقال، به خلق موقعیت‌های نو برای خواننده و شنونده ارتقاء می‌یابد. زبان در این مرحله با دو فرایند خودکاری و برجسته‌سازی مواجه می‌شو...

هر زبان دارای نظام منحصر به فردی است که عناصر آن موجودیّت و ارزش خود را در چهارچوب این نظام و در ارتباط با سایر عناصر به دست می آورند. بنابراین، مترجم نمی تواند بدون در نظر گرفتن این نظام برای عناصر زبان مبدأ معادل پیدا کند، بلکه باید به جای معادل یابی دقیق عناصر زبان مبدأ، توجّه خود را به ارزش و نقش ارتباطی کلام معطوف کند و با اعمال تغییرات مورد نیاز، ترجمه ای قابل درک برای خوانندگان زبان مقصد ا...