گلستانِ سعدی همواره از قلل رفیع نثر پارسی به شمار‏ آمده ‏است. از مسائلی که کمتر بدان پرداخته‏ شده، شگردهای هنری گزینش فعل و تأثیر آن بر کیفیت شیوۀ تعلیم در گلستان است. در دستور نقش گرای هَلیدی مقولۀ فعل با نام فرایند، از رهگذر نظام گذرایی (قابلیت دستوری بازنمایی تجربه در زبان) و فرانقش اندیشگانی و تجربی بررسی ‏می‏شود؛ با بررسی انواع و بسامد فرایندهای اثر، می‏توان به دنیای ذهن نویسنده و درنهایت سب...

در این پژوهش که در چارچوب تحلیل­ گفتمان ­انتقادی انجام شده است، خبر رسانه­ها بررسی می شود؛ زیرا رسانه­ها بیش از متون دیگر، موضوع تجزیه و تحلیل ­گفتمان قرار می­گیرند. هدف کلی مقاله، پایه­ریزی یک چارچوب تحلیلی برای پژوهش در نظم گفتمان رسانه­ای معاصر است. نگارندگان می خواهند تأثیر عوامل غیر زبانی را بر گزینش واژگان به کار رفته در خبر رسانه­ها، بررسی و تحلیل کنند. داده­های پژوهش از اخبار چهار رادیو...

درد پدیده ای است که همه انسان ها در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند.انسان ها به دلیل شخصی بودن طبیعت درد، از زبان به عنوان کارامد ترین ابزار ارتباطی برای انتقال احساس ناخوشایند خود به دیگران بهره می گیرند. این مطلب، انجام تحقیقات روی بیان درد أن ها جهت دست یابی به نتایج مطلوب را میسر می سازد. متاسفانه زبان شناسی کاربردی توجه چندانی به این حوزه مطالعاتی نداشته است. تحقیق پیش رو در صدد بررسی شی...

علم بلاغت محصول تدبر مسلمانان در کلام الله است و موضوعش بررسی محاسن و معایب کلام است. از آن جایی که زبان قرآن مطمح نظر بوده ، همیشه تمرکز بر زبان عربی بوده است. در زبان فارسی این امر مخصوصا در علم معانی بیشتر از دیگر شقوق بلاغت چون بدیع و بیان آزاردهنده است چون علم معانی ارتباط تنگاتنگی با نحو دارد. به نظر ما علم معانی موجود در زبان فارسی مفید نیست چون عمیقا تحت تاثیر بلاغت عربی است و ربطی به ز...

یکی از مباحث مهمی که در زبان شناسی نظام مند نقش گرا مطرح می شود «فرانقش» است. در این رویکرد، همۀ زبان ها حول دو محور اساسیِ معنایی، یعنی معنای اندیشگانی و معنای بینافردی، شکل گرفته اند. از سوی دیگر، فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می شود. در کارکرد تجربی، کاربرِِ زبان تجربیات دنیای بیرونِ خود را از طریق زبان بیان می کند. محصول این کارکرد، در جمله، گذرایی است که مؤلّفه ای از فرانقش ...

عین‏القضات همدانی یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان ادبیات فارسی در حوزۀ اندیشه و بیان بوده و از این رو، مانند هرنویسندۀ بزرگِ دیگر، بعضی از آثار به وی منسوب شده است. این پژوهش، به روش تحلیلی- آماری، به بررسی سبک شناختی- مقایسه ایِ مهم ترین تألیفِ قاضی، یعنی تمهیدات، و یکی از آثارِ منتسب به وی، یعنی لوایح، اختصاص دارد و در پی یافتنِ صحتِ این انتساب است. مقالۀ حاضر، با رویکرد زبان شناسیِ نقش گرا در حوزۀ ف...

هدف: در پژوهش حاضر، بیان نوشتاری دانش­آموزان عادی و دانش آموزان دارای اختلال یادگیری فارسی­زبان شهر تهران با توجه به استفاده از ابزارهای مختلف انسجام مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته­است. روش: طرح تحقیق از نوع پژوهش­های پس­رویدادی (علّی– مقایسه ای) است. رویکرد زبان­شناسی اتخاذ شده رویکردی نقش­گرا است و نظریه هلیدی و متیسون (2004) برای تحلیل داده­های گرد­آوری شده استفاده شده است. نمونه آماری مورد ب...

زبان شناسی نقش گرا یا زبان شناسی کارکردگرا، یکی از رویکردهای نظری در زبان شناسی است که در مقابل زبان شناسی صورت گرا قرار می گیرد. در این رویکرد، بر نقش های اجتماعی و بافتی زبان تأکید می شود. این شاخه از زبان شناسی، زبان را نه یک نظام منزوی بلکه ابزاری اجتماعی و کارآمد می-داند. بر این اساس، هر انسانی، موجودی اجتماعی است که زبان را تنها به منظور ارتباط با دیگران به کار نمی برد بلکه در کنار فرایند...

با تکیه بر نظریات زبان شناختی بافت در ترجمه، تحقیق حاضر به بررسی و نقد برگردان وجه التزامی در ترجمه رمان سقوط آلبر کامو توسط شورانگیز فرح می پردازد. به همین منظور پس از خوانش اطلاعات و مفاهیم گرامری مربوط به وجه التزامی در زبان فارسی و فرانسه و خوانش نظریات زبانشناسی در مورد بافت آنی، بافت گسترده و بافت موقعیتی، به تحلیل تاثیر این سه عامل بر فرایند ترجمه می¬پردازیم. لذا، پرسشنامه¬ای شامل شش جمل...