در این مقاله ساخت و صرف فعل ساده در دو زبان ایرانی نو ـ بلوچی و فارسی ـ مقایسه شده است. مقایسه ها نشان می دهد که مقولات ساخت و صرف فعل ساده در بلوچی و فارسی از بعضی جنبه ها شبیه و از سایر نظرها متفاوت است . به طورکلی محتوای مقاله نشان می دهد که : 1- تعداد فعلهای ساده در بلوچی امروزی نسبت به فارسی به مراتب بیشتر و توانایی بالقوه آن برای ساخت واژگان جدید از طریق اشتقاق به مراتب راحت تر است. 2- تف...

ریشه و ماده افعال از مهمترین و اساسی ترین قسمتهای هر زبان است. ریشه جزءِ بنیادی واژه است که میان لغتهای تشکیل دهنده یک خانوداه لغوی مشترک است و معنای اصلی آن لغتها را در بردارد و ماده از افزودن جزئی به ریشه ساخته می شود. با استخراج ریشه ها می توان بسیاری از مبهمات زبانهای ایرانی را در حوزه معنایی و دستوری گشود. ماده های فعلی، اساس ساخت فعلها را در گویشهای مختلف تشکیل می دهند و غالباً از تعدادی ری...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

شاهنامه، حماسه جاویدان و گران سنگ فردوسی، در اقیانوس ادب فارسی، دریایی است عمیق و بیکران و آکنده از مرواریدهای درخشان فرهنگ ایرانی که کندوکاو درباره آنها از ابعاد مختلف ادبی، تاریخی، اجتماعی، اسطوره ای، آیینی، زبان شناسی، و ... می تواند سالها آبشخور پژوهشگران زبان و ادب فارسی باشد. مقاله حاضر به بخش کوچکی از مختصات زبانی شاهنامه؛ یعنی ماضی نقلی و انواع آن اختصاص دارد. ابتدا پیشینه تحقیق به اجما...

آموزش زبانهای خارجی همیشه برای زبان آموزان امری مشکل بوده است. تدوین متدهای آموزش، از اولین متدها تا کنون، بدین منظوربوده است که به امر آموزش زبانهای خارجی سهولت بیشتری ببخشند. روش آموزشی که هم اکنون در ایران تدریس می شود، روش رویکرد ارتباطی و در بعضی موارد هم رویکرد کنشی است. فرآیند تدریس زبان های خارجی با استفاده از متدهای آموزشی همواره نیازمند تغییراتی است که می توانند شرایط یادگیری/یادد...

شاهنامه، حماسه جاویدان و گران‌سنگ فردوسی، در اقیانوس ادب فارسی، دریایی است عمیق و بیکران و آکنده از مرواریدهای درخشان فرهنگ ایرانی که کندوکاو درباره آنها از ابعاد مختلف ادبی، تاریخی، اجتماعی، اسطوره‌ای، آیینی، زبان‌شناسی، و ... می‌تواند سالها آبشخور پژوهشگران زبان و ادب فارسی باشد. مقاله حاضر به بخش کوچکی از مختصات زبانی شاهنامه؛ یعنی ماضی نقلی و انواع آن اختصاص دارد. ابتدا پیشینه تحقیق به اجما...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

در سه فصل اول به ترتیب وجوه اشتراک و افتراق این گویش با زبانهای ایرانی میانه غربی از نظر آواشناسی صرف و نحو مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل چهارم نتایج این مقایسه ذکر شده و در فصل پنجم نیز شماری از واژگان این گویش که از پیکره تحقیق گردآوری شده اند به صورت واژه نامه ذکر شده است. علیرغم فاصله زمانی و کاستی های موجود در شیوه مقایسه که بر مبنای صورت امروزی گویش با زبانهای ایرانی میانه غربی بوده ...

واج /l/ یکی از واج های زبان فارسی است که دارای چند منشأ متفاوت است. منشأ واج /l/ در شماری از واژه های زبان فارسی نیز مشخص نیست.این مقاله بر آن است تا با بررسی سیر تحوّل واج /l/ و واجهایی بپردازد که در زبان فارسی منجر به شکل گیری واج /l/ شده اند. در این خصوص سیر تحوّل واج /l/ در دیگر زبانهای خواهر ایرانی نیز بررسی شده است، چرا که این زبانها به نحوی در زبان فارسی تأثیر گذاشته اند. در این مورد، تحوّ...

از نظر زبان شناسی فارسی باستان متعلق به شاخه ایرانی زبانهای هندو ایرانی است و این زبان یکی از شعب اصلی خانواده زبانهای هندو اروپایی بشمار می آید آثار بازمانده از زبان فارسی باستان کتیبه های شاهان هخامنشی می باشد که به خط میخی نوشته شده اند این زبان در نواحی جنوب غربی ایران رواج داشت و زبان رسمی دربار هخامنشیان بود پژوهش حاضر به بررسی ساختمان و ریشه های افعال در فارسی باستان اختصاص دارد و از دوب...