برای نشان دادن نحوه شکل گیری روش های پژوهش در علوم انسانی و هم چنین موقعیت این علوم در عصر حاضر و جایگاه واقع گرایی انتقادی به عنوان رویکردی نوین در گستره اندیشه بشری در این زمینه ، در این مقاله مروری داریم، بر تحولات تاریخی مبانی نظری روش های پژوهش که منجر به شکل گیری روش های موجود در علوم طبیعی و اجتماعی شده است. این مرور، اولاً، تداوم مسایل را نشان می دهد، ثانیاً، اندیشمندان دیگری را که با این...

تنوع مطالعات روش شناختی در عرصه سیاست، پیدایش فرا اثبات گرایی در عصر جدید و تعارضاتی که با اثبات گرایی دارد، اهمیت نقد این اثر را روشن می سازد. در کنار آن ضرورت نقد کتابی که به عنوان منبع درسی دانشجویان علوم سیاسی در سه مقطع تحصیلی دانشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد آشکار است. مقاله حاضر کوششی است تا با نقد یکی از مهم ترین تالیفات آموزشی در حوزه روش شناسی علم سیاست و بیان نقاط قوت و ضعف آن، زمی...

چکیده واقع‏ گرایی و معرفت ‏بخشی گزاره‏ های متافیزیکی، دینی و اخلاقی از مسائل چالش‏ بر‏انگیز میان پوزیتیویست ‏ها و دین‏ باوران در چند دهه اخیر است. مناقشه در صدق این سنخ قضایا به فلسفه علم پوزیتیویستی ارجاع می‏شود که مناط اثبات هر نوع واقع را وابسته به تحقیق تجربی نمود. واقع چیست؟ واقع‏ گرایی چیست و پارادایم ‏های آن کدام است؟ منطق و مناط اثبات صدق گزاره‏ های گوناگون چی...

اثبات گرایی، رویکردی تجربه گرایانه برای فهمِ پدیده ها و روابط انسانی است که نخستین بار آگوست کنت، اندیشمند شهیرِ فرانسوی، آن را مطرح کرد. علومِ انسانی و اجتماعی تا مدت ها تحتِ سیطرۀ تفکرِ اثباتی قرار داشت؛ از جمله در حقوقِ کیفری نیز اندیشمندانِ بنامِ ایتالیایی درصدد تحلیلِ مسئلۀ جرم با رویکردی اثبات گرایانه بودند. اگرچه برخی دیدگاه های ایشان همچون نظریۀ بزهکار مادرزاد، مورد اعتنای اندیشمندانِ کیفری واقع ...

روش شناسی علوم اجتماعی چالش های بنیادینی را پشت سر نهاده است؛ ابتدا پارادایم اثبات گرایی و رویکرد های کمی در شناخت پدیده های اجتماعی را تجربه نموده و پس از مدتی این رویکرد را برای بررسی تمام ابعاد یک پدیده اجتماعی مناسب ندانسته است. بنابر این، با الهام از تفسیر گرایی به روش های کیفی روی آورده و توجه خود را از لایه های بیرونی واقعیت اجتماعی به لایه های درونی تر معطوف نموده است. همزمان با تقویت ر...

چکیده: هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین باورهای معرفت شناختی اثبات گرایی و پسا اثبات گرایی معلمان مقطع ابتدایی شهر اصفهان و میزان اعتقاد به استفاده از ارزشیابی توصیفی در بین آن ها است. در این روش پژوهش از روش توصیفی از نوع همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر اصفهان که تعداد آن ها 5060 در سال تحصیلی 91-1390 بوده است. برای انتخاب نمونه از این جامعه روش طبقه ا...

علوم انسانی مجموعه­ای از معارف ازجمله سیاست­شناسی و فنی و نظیر آن است و زیرشاخه­های آن به­قدری متعدد است که نمی­توان فهرست مستوفایی از آن ها ارائه کرد. به تعبیر دیگر علوم انسانی معارفی است که موضوع تحقیق آن ها فعالیت­های مختلف بشر است که روابط افراد با یکدیگر و روابط این افراد با اشیا را در برمی گیرد. مراکزآموزش­عالی ارکان مهم توسعه علوم­انسانی سهم عمده ای در گسترش و بررسی  این تعاریف دارند. می...

ویژگی های دین مبین اسلام و جوانب گوناگون آن همواره و در عرصه ها و زمان های مختلف الهام بخش و راهگشا برای مسلمانان و حتی غیرمسلمانان بوده است؛ در زمان کنونی که جهان اسلام به بیدارگشته و مسلمانان در حال تلاش برای تعیین سرنوشت خویش هستند، یقینا درآینده ای نزدیک نیازمند الگو و شالوده ای اسلامی برای مناسبات خارجی خود و همچنین بازیگری در نظام بین الملل می باشند. پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری ام...

اثبات گرایی حقوقی از جمله مکاتب حقوقی است که داشتن نظریه­ای اخلاقاً بی­طرف توصیفی یا مفهومی از حقوق را هم ممکن می­داند و ضروری. بر پایۀ این مکتب، قوانین اثباتی، قوانینی است که دولت ها آن را تصویب می­کنند و متفاوت از اصول اخلاقی مکتب حقوق طبیعی است که دائمی تلقی می شوند و حتی بنابر بعضی از نظریات، ریشۀ الهی دارند. اثبات گرایی حقوقی در دوران معاصر، اغلب خود را با نظرهای هانس کلسن و هربرت هارت معرف...

هدف از این نوشتار، تحلیل نظری نسبت علم اجتماعی و فلسفه است؛ بدین منظور سعی گردیده ضمن بررسی آرای گوناگون و نقد و بررسی آن ها، دیدگاهی تلفیقی در تبیین نسبت این دو معرفت بشری ارائه گردد. براساس بررسی های انجام گرفته، این نتیجه حاصل گردیده که بین علم و فلسفه به طور عام در اعصار سه گانه ی تاریخی مورد بررسی به جای جدال، نوعی هم زیستی و هم گرایی وجود داشته است. در حوزه ی علم اجتماعی نیز علی رغم فراز ...