نمونه‌های اولیه‌ای در زندگی واقعی هر نویسنده وجود دارد که به نوعی ذهن وی را برای آفرینش یک یا چند شخصیّت برمی‌انگیزد. نویسنده با استفاده از این ابزارها و مواد خام و نیز نیروی تخیّلش دست به خلق کاراکترهای داستانی‌اش می‌زند. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به تعیین پروتوتایپ‌های رمانِ «زمستان 62» از «اسماعیل فصیح» و «زمین سوخته» از «احمد محمود» بپردازد. برای رسیدن بدین منظور، ابتدا شخصیّت...

هویت جهادی در مطالعات اجتماعی و فرهنگی، مفهومی تازه و بکر و در عرصة تنازعات بین‌المللی و منطقه‌ای از کاربردی‌ترین مفاهیمی است که استفاده می‌شود.این هویت در مسائل ادبی نیز به‌ویژه رمان، جا بازکرده‌است؛ به‌گونه‌ای که در دهه‌های اخیر بیشتر مضمون‌های رمان دفاع مقدّس را به خود اختصاص داده‌است. مسئلة حائز اهمیت، این است که فرهنگ هویت جهادی در این ژانر چه دستاوردهایی را به مخاطب منتقل می‌سازد؟ هویت جها...

نوع نگاه نویسندگان رمان جنگ دهۀ 60 به پدیدۀ جنگ و همچنین درونمایۀ این رمان ها، حاکی از وجود سه دیدگاه و گرایش موافق، مخالف و بی طرف یا «نگاه سوم» نسبت به جنگ است که در ادبیّات داستانی و به ویژه رمان این دهه نمود یافته است.نویسندگان موافق جنگ، عمدتاً نویسندگان جوان و تازه کاری هستند که پس از انقلاب، به نویسندگی گرایش بیشتری یافته اند. هدف اصلی این نویسندگان و داستان های آن ها، ستایش پایداری و دفاع...

ساخت گرایی تکوینی شاخه ای از جامعه شناسی ادبیات است که لوسین گلدمن بر اساس نظریات گئورگ لوکاچ، مارکس، هگل و ژان پیاژه بنا نهاد. این نظریه در ایران با کتاب واقعیت اجتماعی و جهان داستان اثر جمشید مصباحی پور معرفی شد و سپس با ترجمه های محمدجعفر پوینده رواج و گسترش یافت. این رساله می کوشد از همین منظر، رمان های احمد محمود را بررسی نماید. بدین منظور نوشته ی حاضر به پنج فصل تقسیم شده است: فصل نخست به...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی تأثیر تحولات اجتماعی ایران در رمان های احمد محمود می پردازد. وی اولین مجموعه داستانش را در سال 1338 و آخرین رمانش را در سال 1379 به چاپ رساند. در این میان از بین رمان ها و داستان های کوتاهی که از وی به چاپ رسیده است، سه رمان همسایه ها و مدار صفر درجه و زمین سوخته، رمان هایی هستند که تحلیل شده اند و چهار متغیر مستقل ملی شدن صنعت نفت، کودتای 28 مرداد 1332، انقلاب اسلامی...

چکیده نقش­ و حضور زنان در جامعۀ بشری از ابتدای تاریخ تا کنون، امری ملموس و غیر قابل انکار بوده و آنان در جوامع مختلف، پا به پای مردان در کنار نقش برجستۀ زن در تربیت نسل­های آینده در عرصه­های اجتماعی نیز حضوری فعّال و پویا داشته­اند. در این مجال، برآنیم که با بررسی تطبیقی دو رمان معاصر یعنی سیره شجاع اثر علی احمد باکثیر نویسندۀ معاصر و بزرگ یمنی و زمین سوخته اثر احمد محمود، نویسندۀ معاصر و مشهور ...

در رمان های دفاع مقدّس، جنگ از زوایای مختلف مورد کنکاش قرار گرفته است و از این حیث، این نوع رمان ها را به دو گروه، منفی نگر(بدبین به جنگ) و مثبت نگر(خوش بین به جنگ) تقسیم نموده اند؛ اگر چه برخی قائل به نگاه بینابین نیز هستند. در این رساله، از رمان های بدبین، زمین سوخته، اثر احمد محمود، سفر به گرای270 درجه، اثر احمد دهقان و ثریّا در اغما، اثر اسماعیل فصیح و از رمان های خوش بین، نخل های بی سر، اث...

چکیده بیشتر روایت شناسان، زمان را جزءِ لاینفک و پراهمیّت عناصر هر روایت می دانند. مقول? زمان در جهان داستان، به روابط زمانی میان داستان و گفتمان (روایت) اشاره دارد. ژرار ژنت (1930) به عنوان موثرترین نظریه پرداز روایت شناس در زمینه زمان متن، میان زمان تقویمی و زمان روایی، تفاوت قائل است. او مسیر گردش داستان را از زمان تقویمی به زمان روایی (متن)، به سه مبحث عمده: نظم، تداوم و بسامد طبقه بندی کرده ...

احمد محمود از نویسندگان نواندیش و صاحب سبک در نثر داستانی معاصر فارسی به شمار می رود . این نویسنده با زبان خاص و دیدگاه های اجتماعی در شرایط زیستی، فرهنگی، اقلیمی، اقتصادی، سیاسی مردمانش درنگ کرده و عمیق شده است. از این جهت است که مشتاقانه بر آن بوده ایم با توجه به دیدگاه ها و سبک داستانی در راستای تاکید بر اهمیت و جایگاه هر یک از عناصر داستانی به تحلیل و نقد آن ها بپردازیم . پژوهش حاضر در سه ف...

نقد و بررسی مجموعه داستان ها و رمان های احمد محمود از داستان نویسان معاصر فارسی، موضوع اصلی این پژوهش است. احمد محمود با انتشار مجموعه داستان مول، خود را به جامعه ی هنری معرفی کرد. انتشار رمان همسایه ها او را به عنوان یکی از نویسندگان پیرو رئالیسم معرفی کرد، گرایش به ادبیات اقلیمی جنوب به شیوه ی رئالیسم ویژگی بارز آثار احمد محمود است. این پژوهش در چهار فصل مجزا به بررسی عناصر بومی در پنج رمان ...