چکیده رئالیسم علمی هدف تحقیق علمی را کشف حقیقت می داند؛ در مقابل، ابزارگرایینظریه ها را صرفاً ابزارهایی مفید می داند که برای نظم بخشیدن به داده ها و پیش بینی ساخته شده اند. مهم ترین چالش این دو، نزاع بر سر هویت های مشاهده ناپذیری است که نظریه ها جعل کرده اند. به نظر رئالیست های علمی، این هویت ها واقعاً وجود دارند و همان گونه عمل می کنند که نظریه های جعل کننده ی آنها می گویند؛ اما از نظر ابزارگرا...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر نظریه­های مختلف روابط بین­الملل توسط پژوهشگران داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین چالش پیش روی همه این نظریه­ها، تحلیل و توضیح جنبه­های متضاد سیاست خارجی ایران بوده است. در این مقاله، ما چارچوب جدیدی برای بررسی و تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ارائه و استدلال می­کنیم که این چارچوب، می­تواند تناقضات و تفاوت­های ظاهری سیاست خارجی ایران ...

نقدهای وارد بر پارادایم‌های غالب در سیطره علم به‌ویژه پارادایم‌های تحصّل‌گرایی و تفسیری، تلاش برای یافتن پارادایم‌های جایگزین را تشدید کرد. یکی از پارادایم‌هایی که در همین راستا پا به منصه ظهور نهاد، رئالیسم انتقادی است. این پادارایم که تقریباً پارادایم نوظهوری تلقی می‌شود، ضمن اصالت‌بخشی به هستی‌شناسی، با به عاریت گرفتن هستی‌شناسی از تحصّل‌گرایان و معرفت‌شناسی از تفسیریون، آشتی‌ای بین دو این پارا...

چکیده: در پایان نامه حاضر ضمن نشان دادن معنای رئالیسم و لواحق آن یعنی صدق و عینیت در علم شناسی پوپر؛ تلاش شده که عملکرد پوپر در جمع بین رئالیسم و کوانتوم در دو سطح توضیح داده شود. در سطح اول، پوپر سعی می کند با خارج کردن رئالیسم مورد نظر خود، موسوم به رئالیسم انتقادی، از حیطه ی علم تجربی، و بردن آن به حیطه ی متافیزیک، دانش کوانتوم را از این بابت خلع سلاح کند که صلاحیت اظهار نظر پیرامونِ رئالیسم...

همان گونه که، روش معرفتی هوسرل، دیدگاه تفهمی دیلتای، نگرش پوزیتویستی به علم، دیالکتیک مارکس و هگل، فلسفة پراگماتیستی ویلیام جمیز، منطق اکتشاف علمی پوپر، روش انتقادی بسکار؛ هر یک، روش شناسی خاص خود را در عرصة علوم اجتماعی به دنبال می آورند، رئالیسم فلسفی دنیای اسلام با مرجعیت و اعتباری که برای سه منبع معرفتی، حس، عقل و وحی، قائل است، بدون شک، روش شناسی متناسب با خود را در عرصة علوم اجتماعی در پی...

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه ی جامعه و ادبیات می پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف کرد و آن ها را برای نظریه پردازی درباره ی آن ترغیب نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه پردازانی است که با ارائه ی نظریه ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسزا...

رئالیسم حقیقت را به شیوه­های گوناگون کشف و بیان می­کند. این شیوه­ها عبارت اند از تشریح جزئیات، تحلیل دقیق جامعه و تصویرکردن شخصیت در پیوند با محیط اجتماعی. محمود تیمور و محمدعلی جمال­زاده، بنیانگذاران داستان­نویسی عربی و فارسی هستند. این دو بیشتر داستان هایشان را در قالب رئالیسم به نگارش در می­آوردند. در این مقاله ابتدا فرازی از زندگی محمود تیمور و جمال زاده و جایگاهشان در ادبیات داستانی عربی و...

                                                                                    دو مکتب رئالیسم انتقادی و عقلانیّت انتقادی به راهبری روی باسکار و کارل پوپر از تأثیرگذارترین مکاتب فلسفی و فکری در قرن بیستم و تاکنون بوده‌اند. علیّت در تبیین و توضیح حوادث و رویدادهای طبیعی و اجتماعی نقش دارد. از دیدگاه مکتب رئالیسم انتقادی، علیّت ناظر به رابطة بین حوادث انض...

تطورات علم و نظریه¬های اجتماعی حقیقتی است که با اندک تأملی تصدیق می¬شود. مفهوم و معیار صدق به قدری مهم است که اندک تغییری در آن¬ها علم را زیر و زبَر می¬کند. رئالیسم تنگ¬نظرانه، رئالیسم آشفته، ایدئالیسم و رئالیسم انتقادیِ «بسکار» مکاتب اجتماعی است که همه متأثر از عناصر صدق است. رویکرد جدلیِ علم در غرب موجب شده است مفهوم و معیار صدق در این مکاتب دچار چالش¬های جدّی باشد. تنها مکتبی که توان ارائه¬ی معر...

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه‌ی جامعه و ادبیات می‌پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف‌کرد و آن‌ها را برای نظریه‌پردازی درباره‌ی آن ترغیب ‌نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه‌پردازانی است که با ارائه‌ی نظریه‌ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسز...