در این مقاله کاشی کاری های معماری قرن 16 میلادی/ 9 هجری ایران و کاشی های تصویر متحرک دیجیتالی ( digital tiles of moving image) در کنار یکدیگر بررسی می شوند تا به کشف قابلیت هایی نوین در فراسوی تصویر رؤیت شده بپردازیم. هر دوی این نمونه از کاشی ها، هنگامی که به عنوان یک بخش کوچک از تصویری بزرگتر در نظر گرفته به نظر ساکن و بی حرکت می رسند اما چنانکه در نظریه «حرکت جوهری» ملاصدرا بحث شده، در قلمرو ...

مبانی و دیدگاه های ابن تیمیه در تفسیر، به عنوان بزرگ ترین شخصیت و پیشوای فرقه سلفیه، جهت شناسایی و نیز برای نشان دادن اثرپذیری تفسیر وی از آرا و اصول فکری اش اهمیتی ویژه دارد. در مقاله حاضر مهم ترین اصول و مبانی پذیرفته شده نزد وی و نیز اثرپذیری آرای تفسیری وی از این اصول نمایانده شده است و این نتیجه به دست آمده که تکیه و جمود بر اصولی چون ظاهرگرایی، منع تأویل به معنای مصطلح آن، پرهیز از عقل گر...

طامه الکبری به معنای واقعه ای است که عارف با عقل فعال که دهمین عقل از عقول مشایی و یا جبرییل در شریعت است، دیدار می کند. در واقع در مکتب سهروردی، که بر پایه فکر، ذکر و ریاضت می باشد، سالک با اجرای احکام و آداب طریقت و تبعیت از پیر هدایتگر، از طریق ریاضت های مادی و معنوی به تجربه ای عرفانی دست می یابد. در طی مسیر سلوک و کسب مقامات عرفانی، شخص سالک به مقام فنا نائل می شود. در این مقام او عقل فعال...

مولانا در لابلای داستان‌ها و حکایت‌هایی که نقل می‌کند، تجارب عرفانی خود از جهان طبیعت و دیگر مظاهر زیست انسانی را با مخاطبانش به اشتراک می‌گذارد. سه تجربه عمده او در آثارش «تجربه عرفانی ذات الهی»، «تجربه عرفانی حقیقت انسانی» و «تجربه عمل روحانی» است که از سه سطح توحید، انسان­شناسی و عمل نشأت گرفته است. مولانا با بهره­گیری از مبانی معرفتی اسلامی و جهان­بینی عرفانی خود جهان را به شکلی پویا و در س...

  مبانی و دیدگاه‌های ابن‌تیمیه در تفسیر، به عنوان بزرگ‌ترین شخصیت و پیشوای فرقه سلفیه، جهت شناسایی و نیز برای نشان دادن اثرپذیری تفسیر وی از آرا و اصول فکری‌اش اهمیتی ویژه دارد. در مقاله حاضر مهم‌ترین اصول و مبانی پذیرفته‌شده نزد وی و نیز اثرپذیری آرای تفسیری وی از این اصول نمایانده شده است و این نتیجه به دست آمده که تکیه و جمود بر اصولی چون ظاهرگرایی، منع تأویل به معنای مصطلح آن، پرهیز از عقل‌...

اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت هستند. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی مولانا در قیاس با اصول اعتقادی اشاعره که ظاهراً مشترک می نمایند...

دیدگاه مولانا جلال الدین بلخی دربارة مسئله امکان و چگونگی شناخت خدا به دلیل برخورداری وی از میراث متنوع مشربهای کلامی، فلسفی و عرفانی پیشینیان اهمیت دارد. دو ایستار به ظاهر متخالف در آثار وی قابل رؤیت است: ناتوانی عقل در شناخت خدا و امکان شناخت خدا برای بشر. تحلیل آراء وی در هر دو ایستار نشان می دهد که عقل استدلال گر بشر از شناخت ذات و صفات خدا عاجز است اما آثار خداوند به ویژه اوامر و نواهی خدا...

یکی از مباحث مطرح در قرآن و عهدین امکان رؤیت الهی و چگونگی آن است. مشاهده در فارسی معادل رؤیت در عربی است. اقسام مشاهده در عهدین نیز همانند اقسام مشاهده در قرآن کریم است ولی برای هر کدام شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در مفهوم آن‌ها در کتب مقدس نهفته است. هم‌چنین رؤیت الهی با چشم در عهدین به صورت متناقض مطرح شده ولی در قرآن کریم رد شده است. مسأله مشاهده و رؤیت الهی در عهدین با توجه به تجسیم و تصور انسان...

موضوع نوشته‌‌ی حاضر مقایسه‌ی مفهوم شهود در عرفان مذهب ارتدکس در مسیحیت و طریقه‌ی کبرویه در اسلام است که دارای خاستگاه و نکات مشترک زیادی‌اند. مذهب ارتدکس شرقی به خاطر زمینه‌ی شرقی آن و به دلیل اوضاع و شرایط جغرافیایی، تاریخی و سیاسی با شرق و به ویژه با جهان اسلام ارتباط و نزدیکی بیشتر داشته است. امکان رویت خداوند به رغم تنزه ذاتی او، از مباحث اساسی ادیان ابراهیمی است. از دیدگاه مذهب ارتدکس و طر...

مولوی از جمله نابغه هایی است که با داشتن ذهنی چندبعدی‘موضوعات گوناگون علوم انسانی را با عرفان درآمیخته؛مانند بحث کلامی"رؤیت حق" که اهل کلام در باب آن آراء گوناگونی ابراز نموده اند. اشاعره‘به رؤیت خدا در آخرت قائلند و معتزله منکر هرگونه رؤیت شده اند؛اما امامیه با نظری اعتدالی ‘معتقد به رؤیت روحی و قلبی حق در دو جهان هستند. درآثار مولوی نیز گرچه گاهی سخنانی به نظم یا نثر یافت میشوند که توهم رؤیت...