تحقیق حاضر، در پی پاسخ به «اصول سیاست داخلی دولت اسلامی از منظر قرآن کریم» است. تا با توضیح و تبیین مبانی انسانشناسی قرآنی و با استفاده از نظریه امام خمینی(ره) در طبقه بندی علوم، اصول سیاست داخلی دولت اسلامی را در حوزه ی باورها، گرایشها و رفتارها شناسایی کرده و نحوه ای سیاست گذاریهای کلان، جهت گیریهای اصلی و چگونگی تعامل میان حاکمان و حکومت شوندهگان را معلوم نماید. فرضیه تحقیق نیز در حوزه باوره...

چکیده در قرآن کریم در آیات بسیاری پیرامون برخی گزاره های علمی سخن رفته که ذیل آن ها آرای مختلفی بیان شده است. در این راستا، پژوهش حاضر در تلاش است به بررسی و واکاوی دیدگاه های دو نظریه پرداز مطرح در میان فارسی زبانان یعنی دیدگاه های جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی بپردازد تا در نهایت اثبات کند علت اختلاف دیدگاه ها تفاوت پیش فرض های هر یک در تحلیل گزاره های علمی قرآن کریم است. برای نیل بدین...

مطالعه، بررسی و نقد اندیشه های کلامی و قرآنی معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوی جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه ای گرفت و مأمون عباسی مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیاری از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهی قایل به کلام لفظی بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن و ...

در این نوشتار به قلمرو قرآن و علم پرداخته شده و سه دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاه اول که قائل به رابطه حداکثری بین قرآن و علم است بر وجود همه علوم در قرآن اصرار دارد، مظاهر این دیدگاه در آثار غزالی و ابوالفضل مرسی به چشم می خورد. که در این نوشتار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مهم ترین دلیل این دیدگاه آیه تبیانا لکل شیء است که ناظر به مسائل هدایتی است و دلالتی بر وجود همه جزئیات علو...

بررسی و نقد دیدگاه های گوناگون درباره همسان سازی تفسیر قرآن و متون بشری است. نویسنده، پس از اشاره ای کوتاه به فهم پذیری متون و کاربرد ابزارها و روشهای متفاوت در راستای فهم و تفسیر متون الهی و بشری، به فهم پذیری قرآن پرداخته و سه دیدگاه را مطرح کرده است. دیدگاه نخست، نظریه کسانی است که فهم پذیری قرآن را باور ندارند. دیدگاه دوم؛ باور کسانی است که فهم پذیری قرآن را پذیرفته، اما ویژه پیامبر و معصوم...

نزول دفعی قرآن جزء مباحثی است که قرآن پژوهان از دیرباز به آن توجه کرده اند و در هر دوره ای، موافقان و مخالفانی داشته و دارد. علامه طباطبایی، یکی از طرفداران نزول دفعی قرآن، تلاش کرده است با تفسیر قرآن به قرآن این نظریه را تبیین کند؛ اما آیت الله معرفت این دیدگاه را نقد کرده است؛ ازاین رو، تلاش کرده ایم با تبیین آیت الله جوادی آملی از دیدگاه علامه، این نقدها را واکاوی کنیم. این نوشتار کوشیده است...

بررسی شخصیت انسان سالم از دیدگاه قرآن است.  نویسنده پس از تعریف شخصیت از نگاه روان شناسان، دیدگاه قرآن را راجع به آن بررسی می کند و با تکیه بر نقش فطرت در شکل گیری شخصیت از اندازه تأثیر آن سخن گفته و نتیجه می گیرد که فطرت ملزم کننده نیست و لذا انسان قابلیت تحوّل دارد. در ادامه مهم ترین عامل انگیزش شخصیت از دیدگاه قرآن را مطرح کرده و آن را درک هدف و معنای آفرینش و شناخت آفریننده معرفی می کند، سپس...

یکی از اساسی‌ترین مباحث مرتبط با تفسیر قرآن، بررسی میزان نقش روایات در تفسیر است. مفسران با توجه به میزان بهره‌گیری از روایات، دیدگاه‌های متفاوتی را در روش‌تفسیر قرآن پذیرفته‌اند. در دیدگاه بی‌نیازی تفسیر قرآن از احادیث، هرچند که به‌خلاف دیدگاه قرآن‌بسندگی، بهره‌گیری از روایات جائز است ولی ضروری نیست؛ ولی در دیدگاه همراهی قرآن و حدیث در تفسیر، بهره‌گیری از روایات ضرورت دارد و به‌خلاف دیدگاه حدی...

یکی از روش های تلاوت قرآن کریم و بلکه مهم ترین و اصلی ترین روش قرائت قرآن، تلاوت آن با روش ترتیل است که در آیات قرآن و روایات متعدد مورد تأکید قرار گرفته است. اما در مورد اینکه مفهوم ترتیل چیست، دیدگاه های مختلفی از سوی مفسران، محدثان و عالمان علم تجوید بیان شده است. در این پژوهش ضمن بیان اهمیت و جایگاه ترتیل از نگاه قرآن و روایات، مفهوم ترتیل در قرآن، سنت و علم تجوید به گونه تطبیقی مورد بررسی ...

مسئلۀ نفس و ارتباط آن با بدن از دیرباز مورد توجه متفکران بوده است و مباحث متعددی در این باره مطرح شده که مهم ترین آنها عبارتنداز: تمایز نفس و بدن، انواع نفوس، تجرّد نفس، قوای نفس، حدوث و قدم نفس، حرکت و تکامل نفس، جاودانگی نفس و ارتباط نفس و بدن. روشن است که بیان دیدگاه قرآن و احادیث در این موضوعات و تبیین عقلی آن و نقد دیگر دیدگاه ها نیازمند تألیف و تصنیف چندین جلد کتاب است. آنچه در یک مقاله می...