علاوه بر اهمیت نفت و درآمدهای نفتی برای کشورهای مختلف و تاثیر آن در شئون سیاسی و اقتصادی، مدیریت منابع نفتی در دو کشور ایران و نروژ مورد بررسی قرار گرفت. پس از انقلاب اسلامی ایران کلیه قراردادهای نفتی پیش از انقلاب ملغی گردید و قردادهای جدیدی خصوصاً با شرکتهای ژاپنی بسته شد. اما بلافاصله کشور درگیر جنگ تحمیلی با عراق شد و درآمدهای نفتی عملاً صرف جنگ و هزینه های ناشی از آن شد.

هدف اصلی تحقیق حاضر پاسخ به این پرسش است که اتکا دولتها به درآمدهای نفتی در فرایند توسعه سیاسی چه نقشی دارد؟برای پاسخ به این پرسش با رویکرد اقتصاد سیاسی و با استفاده از نظریه دولت رانتیر بهره گرفتیم. نهایتا این فرضیه را مطرح ساختیم که اتکا به درآمدهای نفتی یکی از موانع دستیابی به توسعه سیاسی می باشد. روش این تحقیق، روش تطبیقی- تاریخی است و حیطه تحقیق چهار کشور ایران، عربستان، ترکیه و مالزی اس...

اجرای سیاست خصوصی سازی، در هر کشوری بسته به راهبردهای کلی، اهداف سیاسی دولت، برنامه های اقتصادی، اهداف خصوصی سازی، امکانات، محدودیت ها و تنگناها با نتایج متفاوتی همراه بوده است. در ایران، همزمان با پایان گرفتن جنگ تحمیلی، اجرای سیاست خصوصی سازی به صورت عملی به اجرا درآمد که یکی از اهداف اصلی آن، کاستن از میزان اندازه دولت و دخالت آن در اقتصاد بود. اما در عمل دستیابی به این هدف به دلیل ماهیت را...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار ماهیت سیاسی دولت در ایران دوره پهلوی از نظر میزان گذار به دموکراسی بررسی می شود. هدف از بررسی ماهیت سیاسی دولت آن است که چگونگی اعمال حاکمیت مردم و تعامل میان شهروندان و حاکمیت روشن شود. با این رهیافت، پرسش اساسی این است که ماهیت دولت در ...

مساله مورد تبیین در این تحقیق، موانع جامعه مدنی در ایران می باشد. شکل گیری جامعه مدنی بر این اصل استوار است که دولت مردان و صاحبان قدرت خطاپذیر هستند و امکان دارد در اموری که از جانب مردم به آنان محول شده است، دچار اشتباه شوند. از این رو عملکرد دولت مردان به صورت پیوسته باید توسط مردم نقد و بررسی شود. سئوال این تحقیق تحت عنوان «چرا جامعه مدنی در ایران نهادینه نشده است؟» بیان شده است. در پاسخ به...

وقوع انقلاب اسلامی نظریات مسلط جامعه شناسی سیاسی در حوزه مطالعات انقلاب و رابطه دولت و جامعه را به طور نسبی تحت تاثیر خود قرار داد. مهم ترین سوال ها پیرامون این حادثه سیاسی در تاریخ معاصر ایران مربوط به «چرایی و چگونگی» وقوع آن است. هدف اصلی در این مقاله پاسخ به «چرایی» ساختاری فروپاشی رژیم پهلوی دوم است. در پاسخ به این «چرایی» به سه علت/ فرضیه ساختاری و مکانیسم‏های علّی آن اشاره خواهد شد که نشا...

در حالی که نظریه کارکردی دولت از نظریه های عمده در مطالعه دولت است؛ اما ادبیات مربوط به گونه شناسی تطبیقی نظام های سیاسی از این نظریه بی بهره مانده است. به همین دلیل این مقاله در نظر دارد با بهره گیری از نظریه کارکردی دولت، نوعی گونه شناسی کارکردی و متمایز از       نظام های سیاسی ارائه کند. مقاله در گونه شناسی متمایز خود، نظام­های سیاسی پوپولیستی، رفاهی و رانتیر را شناسایی می کند که بر کارکردها...

اکتشاف نفت در آغاز سده بیستم در ایران، عایدات جدیدی را برای دولت ایران فراهم آورد، لیکن تنها از اواسط دهه 1330/1950 به این سو بود که دولت ایران خصلتهای یک دولت رانتیر را-که بخش عمده درآمدهای خود را از محل عایدات نفت کسب می نمود و دولت تنها توزیع کننده آن بود-یافت. این عایدات، توانایی دولت را برای اجرای برنامه های نوسازی در کشور افزایش داد اما از جهت دیگر در نوع روابط دولت و جامعه تغییرات بسیاری...

دولت مهم ترین نهاد جامعه است و جامعه شناسی علم شناخت نهادهای اجتماعی است تاکنون تحلیل و تبیین تحولات اجتماعی و اقتصادی در بیشتر پژوهش ها تحت الشعاع پارادایم ها و رویکردهای مسلطی مانند نوسازی وابستگی و نظام جهانی بوده و از بررسی نقش نهاد دولت در تحولت غفلت شده است این مقاله با رویکرد نهادگرایی تطبیقی بررسی مجدد مفهوم دولت و بازگشت به آن را در تحلیل های جامعه شناسی مطرح می کند و جایگاه و نقش موثر...

از زمان اکتشاف صنعتی نفت در ایران تا به اکنون این ماده همواره حضوری تاثیرگذار در عرصه سیاسی ایران داشته است. تاثیرگذاری نفت در ساختار سیاسی- اجتماعی ایران معاصر تا حدی است که مطالعه تاریخ سیاسی ایران در یک قرن اخیر بدون در نظر گرفتن این ماده سحرانگیز ناقص و مبهم خواهد بود. اکتشاف نفت در ایران توسط کشوری غربی صورت گرفت و پس از آن همواره کشورهای قدرتمند و غربی چشم طمع به این ماده ارزشمند داشته ان...