شناخت زمینه های فکری و تاریخی خیزش های مردمی منطقه ی خاور میانه، از منظر شعر وادب وبه ویژه در شرایط کنونی، می تواند برای علاقه مندان ادب سیاسی بسیار سودمند باشد. یکی از شاعران پر آوازه که تأمل در آثار ادبی و به خصوص اشعارسیاسی او، مخاطب را با چنین بستری آشنا می کند، نزار قبانی (ت:1923م)، شاعر بزرگ سوری، است. اینجانب با بررسی و مطالعه ی مجموعه آثار 8 جلدی و به ویژه سروده های سیاسی او از یکسو وبر...

خراسان یکی از قدیمی ترین وپهناورترین مناطق تاریخی و جغرافیایی ایران است که از همان گذشته، مهد پرورش و تربیت بزرگان علم وادب بوده وبخاطر دارا بودن ویژگی های انسانی، اجتماعی، و فرهنگی جایگاه والایی را در گذر زمانهای گذشته،احراز کرده است.دراین میان قرن چهارم وپنجم هجری که عصر طلایی ادب ایران است، در این سرزمین شاهد ظهور بیشترین و برجسته ترین علماء وادباء ونویسندگان می باشد که با آثار و تالیفات خود...

چکیده ایرانیان از دیرباز تا کنون، علاقه مند به کندوکاو در حوزة زبان و فرهنگ عربی بوده اند؛ این امر، علاوه بر ضرورت ها و پیش زمینه های دینی زبان عربی، تا حدود زیادی ناشی از گرایش ایرانی ها به شناسایی و بحث دربارة امور زیبایی شناسی و هنری است؛ از این رو کم کم شاهد شکل گیری تدوین آثاری در این زمینه و به دنبال آن، شکل گیری فرصت های نقد هستیم. در حوزة زبان و ادبیات، نقد به معنای داوری، ارزیابی، و ب...

چکیده آوازه و تأثیر شعر خواجة شیراز تنها به ایران و ادب فارسی محدود نمی­شود، بلکه در سرزمین­های دیگر، از جمله جهان عرب، نیز بازتاب گسترده­ای داشته است؛ این نوشتار، بر آن است تا به معرّفی توصیفی - تحلیلی پژوهش­های ادب عربی و جهان عرب دربارة حافظ و در برخی موارد به نقد دیدگاه­های آنها بپردازد؛ و همچنین تلاش می­کند که بر اساس مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی به بررسی میزان و گسترة حافظ پژوهی در ادب عربی...

نقد ادبی که شاخه ای از ادبیات بشمار می آید، دانشی است که به شرح ارزیابی و داوری پیرامون آثار ادبی می پردازد. ادب عربی از دیرباز با نوعی «نقد ادبی» آمیخته بوده است. در این میان «تاریخ ادب قدیم عرب» به جهت داشتن پیشینه ای گرانقدر، سرشار از معلومات و دانستنیهای ادبی و انتقادی است. ابن سلّام از راویان و منتقدان قدیم عرب است که با نوشتن کتاب «طبقات الشعراء» تاریخ ادبیات فارسی و نقد ادبی را در ادب عرب...

ادب پایداری معمولاً به آثار ادبی‌ای اطلاق می‌شود که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق و استبداد داخلی، نبود آزادی‌های فردی و اجتماعی، قانون‌گریزی و قانون‌ستیزی و مبارزه با بیداد داخلی یا تجاوز بیرونی پدید می‌آید. ملّت ایران و مصر از کهن‌ترین اعصار، تا عصر مشروطۀ ایران و عصر نهضت معاصر عربی، به سبب پیشینۀ درخشان پایداری در برابر ستم داخلی، تهاجم خارجی و هجمه‌های فرهنگی، دارای آثاری زرّین در ادب پایداری ا...

صاحب نظران و منتقدان ادب عربی در بررسی زمینه های پیدایی جمعیت های ادبی در ادب معاصر عرب کمتر به نقش شاعران کلاسیک جدید در تجدد و نوآوری توجه نموده اند. اما به نظر می رسد اختلاف نظر منتقدان در مورد سبکهای ادبی آنها تحولات و دستارردهای عظیمی را به ارمغان آورده است به طوریکه شاید با جرأت بتوان گفت که اگر این اختلاف نظرها در عرصه ی ادبی عصر حاضر بروز نمی کرد برخی از جمعیتهای ادبی اثرگذار معاصر هرگز...

بینامتنی یکی از رویکرد­های نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته می­شود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عر...

جمیل صدقی زهاوی، شاعر کُرد تبار عراقی است که یکی از ارکان نهضت ادبیّات معاصر عرب به شمار می رود. زهاوی، پیش از هر چیز با اندیشه ها و دیدگاه های فلسفی اش شناخته می شود. این جستار نیز بر آن است تا با تحلیل و بررسی اشعار او به کشف ریشه های اگزیستانسیالیسم در شعرش بپردازد و همسویی و هم اندیشی او با فیلسوفان وجود گرای غربی را واکاوی کند و جنبه های اثر پذیری زهاوی را از دیدگاه های وجودی آنان بیان کند. ...

کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیّت های برجستۀ ادبیّات مقاومت به‏شمار می آید که نقش بسزایی در گسترش ادبیّات بیداری و آگاه سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیّت های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. وی، بخش زیادی از شعر خود را به موضوع مقاومت و پایداری اختصاص داده است؛ وطن دوستی، وحدت ملّی- قوم...