در دورۀ قاجار، افغانستان به علت سرکشی مقطعی و توأم با تجاوز حکام هرات و قندهار و کابل، به دیگر نواحی خراسان وتمایل قاجار­ها برای اعادۀ حاکمیت ایران در این مناطق، در کانون توجه قرار گرفت. در عرصۀ بین المللی نیز، سلطۀ انگلستان و کمپانی هندشرقی اش بر هندوستان و ترس و واهمۀ آنان از حملات افغانان دُرانی به آنجا ورقابت های استعماری با فرانسه و روسیه، سبب اهمیت یافتن این منطقه شد. انگلیسی ها در زمان فت...

آشنایی با عصرناصری به دلیل همزمانی باظهورتمدن جدید غرب وهمچنین دوره انتقال ایران به عصرمدرن دارای اهمیت به سزایی است. این مقاله به دنبال ریشه‌یابی علل شکل نگرفتن ساختارهای لازم برای نوسازی ودرپی آن توسعه انسانی در جامعه ایران عصر ناصری بوده است. شناخت ویژگی‌های شخصیتی ناصرالدین شاه به دلیل شخصی شدن سیاست درآن دوره کمک شایانی به ریشه‌یابی عوامل موثر بر موضوع مورد مطالعه داشته است. محقق با رو...

آغاز سال 1275 ق.، آغاز تحول جدیدی در دستگاه اداری ایران بود و آن حذف پست صدراعظمی و تاسیس شورای دولتی متشکل از شش وزارتخانۀ داخله، خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و وظایف و اوقاف است. ریاست شورای وزیران به میرزا جعفرخان مشیرالدوله واگذار شد. عمر شورای وزیران در 29 شعبان 1288 ق. با حکم ناصرالدین شاه به پایان رسید. در سال‌های بدون صدراعظم، چندین دستورنامه و آئین‌نامه به تصویب شورای دولتی و شاه رسید. در ...

هدف: بررسی علل اهمیت راه‌های مازندران در دورۀ حکومت شاه‌عباس و ناصرالدین‌شاه، سیاست‌های راه‌سازی آن‌ها در این منطقه، و مشکلات فنی و اقتصادی‌شان در این کار. روش/ رویکرد پژوهش: داده ها از منابع کتابخانه‌ای به دست آمده است. اسناد مربوط به راه‌سازی دولت قاجار در شمال ایران، شامل قرارداد واگذاری تعمیر و نگهداری راه لاریجان به سیف‌الملک، بررسی شده است. از این ا...

نامۀ خسروان، اثر جلال الدین میرزا ، فرزند فتحعلی شاه قاجار است که در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار تألیف شده است. نسخۀ خطی و مصور نامۀ خسروان با توجه به نحوۀ تفکر این دوره، دارای ویژگی هایی همچون نحوۀ نگارش به فارسی با حذف لغات و واژگان عربی و تصویرسازی از پادشاهان ایران باستان با توجه به داستان های شاهنامه است. این نسخه در چند دهه پس از تألیف از نمونه هایی است که سیاست های باستانگرایی در دورۀ...

قحطی های اصفهان از دوره ناصر الدین شاه تا شهریور 1320 هجری شمسی تاریخ دفاع : 26/11/89 از آغاز سلطنت ناصر الدین شاه 1264 قمری /1226 شمسی تا شهریور 1320 شمسی / 1360 قمری و کشیده شدن جنگ به جغرافیای سیاسی ایران و سقوط حکومت پهلوی اول ، اصفهان مانند بسیاری از نقاط کشور به طور متناوب دچار کمیابی ، گرانی وقحطی غلات و مواد غذایی شده است . بسیاری از این قحطی ها سبب تلف شدن عده ی زیادی از سکنه شه...

ناصرالدین شاه قاجار در طول سلطنت خود سه بار به اروپا سفر کرد (1290ه.ق./ 1872م. - 1295ه.ق./ 1878م. - 1306 ه.ق./ 1888م.)؛ و تا حد بسیاری تحت تأثیر اروپا قرار گرفت و دچار نوعی از خودباختگی فرهنگی گردید. پرسش مطرح این است که مشاهدات او از غرب چه تأثیری بر هنر این دوره نهاد؟ ناصرالدین شاه پس از بازگشت، تقلید از سبک های هنری غرب را به ویژه در دو حوزه: موسیقی و نمایش در دستور کار خود قرار داد. این درح...

ایلخانی و ایل بیگی دو منصب عالیه و مهم در نظام خان سالاری جامعه بختیاری بوده‌اند. ایلخان در جامعه بختیاری بالاترین مقام ایلی را داشته و پس از او، این ایل بیگ بود که همانند معاون یا دستیار او عمل می‌کرد. جامعه بختیاری به طور رسمی از دوره ناصرالدین شاه قاجار اتحادیه ایلی تشکیل داد و طی فرمان ناصرالدین شاه ایلخانی به نام حسینقلی خان دورکی در رأس آن قرار گرفت. اما خوانین بختیاری، برای رسیدن به مقام...

مطالعات صورت گرفته در زمینه وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصرالدین شاه نشان می دهد که شاه و دولتمردان این عهد نتوانستند با اتخاذ راهکارهای علمی، عملی کشور را از بحران مالی و کسری بودجه برهانند. لاجرم برای تأمین پول مورد نیاز به استقراض خارجی روی آوردند با ترور ناصرالدین شاه و روی کار آمدن مظفرالدین شاه ،این میراث شوم گریبانگیر این شاه پیر نیز گردید. ناتوانی در افزایش درآمد از طریق مدیریت صحیح و ز...

در آغازسلطنت ناصرالدین شاه میرزا فضل الله امیر دیوان برادر میرزا آقا خان وزیر لشکر حکومت کاشان را داشت، در طول پنجاه سال سلطنت ناصرالدین شاه، این شهر از سه نظر، بیشتر معروفیت پیدا کرد، یکی عزل، تبعید و قتل میرزا تقی خان امیر کبیر در کاشان است و دیگری تأسیس شرکت اسلامیه که برای اولین بار با هدف تولید منسوجات ایرانی، در این شهر پا گرفت، و سوم مسئله بابیت و فعالیت آنها در کاشان می باشد. در این مقا...