آلوین پلانیتنگا از مهم‌ترین چهره‌های معرفت‌شناسی اصلاح شده است. مطابق دیدگاه وی، باورهای دینی نیز همچون باورهای حاصل از ادراک حسی، پایه به‌شمار می‌آیند؛ درنتیجه، نیازی به توجیه ندارند. اما این دیدگاه لوازمی دارد، ازجمله اینکه می‌تواند به بنیادگرایی دینی منجر شود. زیرا نظریه پلانتینگا هیچ معیاری درباب محتوای باورهای پایه تعیین نمی‌کند و شروطی که برای مشروعیت آن تعیین می‌کند، امکان داخل شدن باوره...

امروزه یکی از مهم ترین رویکردها در نقد ادبی، رویکرد مطالعات فرهنگی است که با هدفِ بررسیِ فرهنگ به عنوان متنی با قابلیت رمزگشایی، به بررسی زندگی روزمره می پردازد. بررسی ادبیات، سینما، موسیقی، تلویزیون، مکان های زندگی همچون کافی شاپ ها، مراکز خرید، کافی نت ها، انواع کلوپ ها و به طور کلی همه امور مرتبط با زندگی روزمره، موضوع کار و علاقه در مطالعات فرهنگی است. تأثیر این رویکرد در مطالعاتِ مرتبط با نقد...

نشانه شناسی دانشی است که در قرن بیستم بر پایه نظریات زبان شناسی فردینان دو سوسور و چارلز ساندرس پیرس شکل گرفت. از دهه ی 1950 به این سو نشانه شناسی همچون روش پژوهش، به ویژه در دو قلمرو شناخت دلالت ها و ادراک ساز و کار ارتباط ها به کار رفته است. رولان بارت، نظریه پرداز فرانسوی نشانه شناسی را جهت تحلیل پدیده های فرهنگی مورد توجه قرار داد و با تمایز بین دلالت صریح و دلالت ضمنی، به عنوان لایه های مخ...

شاعران عارف به ویژه مولوی، برای بیان عرفان عملی و القای مضامین ناب عارفانه، ناچار به استفاده از زبان خاصی بودند؛ بنابراین، با بالابردن ظرفیت زبانی و استفاده از نمادهای عرفانی، سعی در انتقال این مفاهیم عمیق داشتند. از سوی دیگر، برای دریافت دلالت های ضمنی نمادهای اشعار مولوی، ناگزیر باید به روابط میان نشانه ها توجه کرد که از جملۀ آن­ها روابط تقابلی است؛ چراکه دریافت الگوهای فکری مولوی، متضمن بررس...

پدرسالاری مفهومی است که با اعمال قدرت، نفوذ، اقتدار و حجیت مرد در چارچوب خانواده قوام می‌گیرد. رسانه‌ها ازجمله محمل‌هایی هستند که با استمداد از آنها این نظام در جامعه بازتولید می‌شود. بر این اساس، شناسایی نوع مردانگی به تصویر کشیده شده در این سریال از اهداف مقاله حاضر بوده است. بر همین اساس، ابتدا 27 صحنه از صحنه‌هایی که نظام پدرسالاری و مردانگی را بازنمایی کرده‌اند، انتخاب شده‌اند تا پ...

نشانه شناسی رویکردی زبان شناسانه به متون است. رویکردی است که توجه به زبان متن را در اولویت دارد. اما آنچه مسلم است این است که برخورد خشک و صرفا زبانی، ممکن است بعضی از لایه های معنایی متن مانند زیرساخت های اصیل اساطیری، آیین ها و سنن فرهنگی نهفته در متن را نادیده بگیرد. به این دلیل در این پژوهش سعی بر این است تا با تکیه بر سطوح مختلف دلالت و توجه به معانی ضمنی و ناخودآگاه متن گوشه هایی از طرح ا...

  ­­ تقابل دو گانۀ نشانه­ها در داستان ضحاک*       چکیده یکی از نظریه­های مهّم زبانی که توجّه بسیاری از منتقدان ادبی و اسطوره­شناسان را به خود جلب کرده است، نظریۀ دلالت ضمنی یا دلالت ثانوی زبان در اصطلاح علم نشانه شناسی است. با این نظریه، شعرهای ناب و اساطیر، دیگر تنها بر یک معنی عادی و معّین که در سطح اوّلیۀ زبان مطرح می­شوند، دلالت ندارند بلکه به معانی و سطوح بالاتری ارجاع می­دهند که خواننده در مف...

از زمان نزول قرآن کریم تا امروز دانشمندان مسلمان از قبیل متکلمان، فلاسفه، مفسران، اصولیان، عرفا و علمای بلاغت در زمینه ی تبیین ویژگی ها و أسرار این معجزه ی بیانی تلاش کرده اند. یکی از مواردی که در کانون توجه آنها بوده، مسأله مجاز و استعاره است. چیزی که در میان همه ی ملل از ارکان مسائل زیبا شناختی در حوزه ی ادبیات به شمار می آید. نکته قابل توجه در باب پژوهش های مربوط به مجاز و استعاره در قرآن کر...

خردمایه های سیاست گذاری، واسطه میان مبانی نظری و دلالت های سیاستی هستند که از یک سو ریشه در مفهوم های انتزاعی نظری دارند و از سوی دیگر، دلالت های عملی چندی را در حوزه سیاست گذاری ارائه می دهند. رویکرد اقتصاد متعارف که با عنوان اقتصاد بازار آزاد و یا اقتصاد نئوکلاسیک هم از آن یاد می شود، اگر چه با ادعای اثباتی بودن، خود را از عرصه تجویز کنار می کشد، اما به صورت صریح و ضمنی به خردمایه های سیاستی ...