با اینکه در چند دهة اخیر دیدگاه پوزیتیویستها پیرامون تمایز تحلیلی- ترکیبی با نقدهایی جدی روبرو شده است اما هنوز نتایج اصلی این تمایز مانند انکار واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق و جدایی دانش و ارزش تا حدود زیادی در فلسفة علم معاصر باقی است. در این نوشتار ضمن بررسی مشکلات متعدد تجربه‌گرایان در تبیین جایگاه معرفتی تحلیلی‌ها استدلال خواهد شد که رویکرد کواینی نیز با اینکه بن بست نگاه پوزیتیویستی د...

تلاش برای حاکمیت‎بخشی به سنتز حقوق و اقتصاد و گام نهادن در قلمرو معرفت‎شناسی آن، مستلزم چاره‎اندیشی و پاسخ‎دهی به موانع روش‎شناسی تحقق تحلیل اقتصادی حقوق است، زیرا بسیاری از صاحب‎نظران گفتمان‎های «اقتصاد» و «حقوق»، ورود اقتصاد به قلمرو موضوعات رشته‎های دیگر مانند حقوق، و تحلیل حقوق بر بنیان نظریه‎ها و روش‎های رشتۀ دیگر نظیر اقتصاد را برنمی‎تابند؛ چراکه معتقدند موازین حوزۀ روشی یعنی اقتصاد، با م...

تمایز پوزیتیویستی علم و فلسفه: تمایز فلسفه سیاسی و علم سیاست، بر اساس تعریف آگوست کنت از معرفت علمی که آن را معرفتی اثباتی و آزمون پذیر می داند، تمایزی روش شناختی است. تعریفی پوزیتیویستی و اثباتی از علم خصوصآ نسبت به موضوعات اجتماعی و سیاسی، پدیده ای نوظهور است که در مقطعی خاصی از دوران مدرن یعنی قرن نوزدهم بروز می یابد و پس از گذشت یک سده نیز گرفتار تزلزل و تردید می شود.کنت براساس تعریفی که از...

با اینکه در چند دهة اخیر دیدگاه پوزیتیویستها پیرامون تمایز تحلیلی- ترکیبی با نقدهایی جدی روبرو شده است اما هنوز نتایج اصلی این تمایز مانند انکار واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق و جدایی دانش و ارزش تا حدود زیادی در فلسفة علم معاصر باقی است. در این نوشتار ضمن بررسی مشکلات متعدد تجربه گرایان در تبیین جایگاه معرفتی تحلیلی ها استدلال خواهد شد که رویکرد کواینی نیز با اینکه بن بست نگاه پوزیتیویستی د...

انقلاب اسلامی ایران را می‌توان نمونه بارز و بدیهی انقلاب‌های مانا به شمار آورد؛ چراکه ثبات در انقلاب ایران با گذشت زمان، ارتقا یافته و حمایت مردمی نیز در هر دوره‌ای به فراخور شرایط و بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بازتعریف می‌شود. این پژوهش در نظر دارد که چرایی مانایی انقلاب ایران را مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که جامعیت گفتمان انقلاب اسلامی ایران که دستگاه معرفتی نیروهای اجتماعی را مبتنی بر...

هابرماس نظریه‌پردازی است که در چهارچوب سنت نظریة انتقادی گام بر‌می‌دارد و طی چند دهه حیات فکری خویش، در زمینة مقابله با انواع سلطه‌ها به‌خصوص سلطه‌های فکری که به‌طور نامحسوسی افراد جوامع را تحت سیطرة خود قرار می‌دهند، تلاش کرده است. او در بخش فعالیت‌های روش‌شناختی و فلسفی خود، نقد نگاه پوزیتیویستی و علم‌گرایانه را که در صدد حاکمیت نگرش کمی و تکنولوژیکی بر تمامی شئونات زندگی آدمی برآمده بود، از ...

با بررسی اندیشه های شریعتی ونقدی که نسبت به سنت و مدرنیته دارد می توان مشابهت هایی را میان اندیشه های انتقادی نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت با تأکید بر مارکوزه و انتقادهای شریعتی از غرب را مشاهده کرد.شرعتی و مارکوزه در مباحث نقد خود مفاهیمی چون خرد ابزاری و الیناسیون یا به تعبیری از خوبیگانگی بکار می برند . هرچند این دو اندیشمند تعابیری که در این مفاهمی بکار می برند یکسان است ولی باید توجه داشت ...

مقالة حاضر به بررسی و معرفی سنت فکری و نظام معرفتی دو شاعر و پژوهشگر از دو جغرافیای فرهنگی متفاوت یعنی مولانا، شاعری از سنت فکری شرق، و ژاک سالومه، محققی از سنت فکری و نظام معرفتی غرب، می‌پردازد. آنچه منجر به این مقایسه شده، اقتباس ادبی سالومه از قصة «طوطی و بازرگان» مولانا در «قصة مرد عاشق»( (Le conte de l'homme très amoureuxاست. او از این قصه همانی را درک می‌کند که سنت فکری او به شکل آموزه در...

هدف: در معرفت‌شناسی معاصربرای توجیه باورها در حوزه‌های مختلف معرفتی، دو رویکرد درون‌گرایی و برون‌گرایی مطرح است. در درون‌گرایی، موجّه و مستدل کردن باورها توسط عوامل معرفتی درون دستگاه ادراک انسان صورت می‌گیرد و برای این کار به هیچ عاملی بیرون از این دستگاه تمسک نمی‌شود. اما در برون‌گرایی، علاوه بر عوامل درون دستگاه ادراک، به یک سلسله عوامل بیرون از دستگاه معرفت نیز تمسّک می‌شود. هدف این مقاله، بر...