استعاره  دستوری یکی از پدیده های  جدید زبانی است که هلیدی (1985) بر پایه چهار چوب نظری دستور  نقش گرای  معرفی کرد.تامسون (2004)  اعتقاد دارد که منشاء اصلی استعاره دستوری باید اسم سازی باشد  که درآن صورت اسمی سعی بر معرفی صورت فعلی دارد  به عبارت دیگر،صورت فعلی با فرایند متفاوتش به صورت اسمی بیان می شود.وی در ادامه ابراز می کند که هر عبارتی هم می تواند به صورت استعاری و هم به صورت پایه بیان شود....

چکیده پژوهش حاضر نگاهی به مجموعه آموزشی کتاب های دستور آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان مرکز بین المللی زبان فارسی دهخدا، به عنوان جدید ترین کتاب های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان است که در سال 1390 به چاپ رسیده است. روش تحقیق این پایان نامه توصیفی و تحلیلی است و چارچوب نظری آن دستور نقش گرای هلیدی است. هدف این پژوهش بررسی کتاب مذکور از دیدگاه انتقادی است. به این منظور ابتدا مباحث ای...

نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی از جمله نظریات زبانی ارزشمند در میراث اسلامی ماست که در بسیاری از مبانی و مفاهیم، ارتباط تنگاتنگی با جدید ترین نظریات زبانی و نقدی معاصردارد. از جمله این نظریات، نظریه نقش گرای هلیدی می باشد آنجا که ما شاهد نقاط اشتراک فراوانی میان مفاهیم و اصول به کار رفته از جانب جرجانی و هلیدی می باشیم. پژوهش حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی، در سه بخش اساسی به بررسی برخی ...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش مسلّط زبان شناسی نظری است که زیرمجموعه های مختلفی از جمله دستور نظام مند دارد. دستور نقش گرایی هلیدی نظام صوری زبان را توأم با نظام معنایی و نقشی در بافت در نظر می گیرد بنابراین قابلیت مناسبی برای بررسی های ادبی و سبک شناختی دارد. هلیدی در نظریه ی خود سه سطح برای معنا مطرح می کند که عبارتند از: فرانقش تجربی، فرانقش بینافردی و فرانقش متنی. این پایان نامه با رویکر...

پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش­هاست: (1) در متونِ دشوار، «پیچیدگی»­ بیشتر از نوع «واژگانی» است یا از نوع «دستوری»؟ (2) تعامل «واژگان» و «دستور» در ایجاد دشواری متون چگونه است؟ (3) آیا با استفاده از یافته­های پژوهش، می توان انگاره ای آموزشی درباره­ی نحوه­ی تعامل واژگان و دستور در ایجاد دشواری متون ارائه نمود؟ به این منظور، 5 متن نوشتاریِ اطلاع رسان از بین 30 متن موجود در کتاب «خواندن و...

الف- موضوع و طرح مسأله (اهمیت موضوع و هدف): به باور هلیدی(2004)« استعاره دستوری» و «اسم سازی» در پیدایش گفتمان علمی و استدلال پردازی برای نظریه های علمی اهمیت بسیاری دارد. تامسون(2004) نیز معتقد است مفهوم استعاره برای توضیح کارکرد زبان ضروری می نماید. هلیدی «اسم سازی» را که از فرایندهای عمده در خلق استعاره دستوری است اصلی می داند که نهایتاً پایه و اساس تمامی اصطلاحات فنی را تشکیل داده و در خلق ز...

شمس کسمایی نخستین شاعر نوپرداز زبان فارسی است. اشعار او در نشریاتِ هوادار تجدد و مدافع حقوق زنان و در تبریز، در زمان حکومت خیابانی در آذربایجان منتشر می‌شد. پژوهش حاضر برای بررسی نسبت شعر کسمایی با مناسبات قدرت موجود در آزادیستان، به توصیف زبان‌شناختی متن بر اساس دستور نظام‌مند ـ ‌نقش‌گرای هلیدی و تفسیر این یافته‌ها، یعنی شناسایی بافت موقعیتی و بافت میان‌متنی این اشعار، و نیز یافتن جنبه‌های ایدئ...

نظریه ی نقش گرای نظام مند هلیدی یکی از معروف ترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش های مختلف زبانی استفاده می شود. هلیدی بر این باور است که اصلی ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ و به همین منظور، گویشوران برای تبادل معنا، متن را می سازند. یعنی چیزی که در تعامل مهم است، انتقال معناست نه صورت های زبانی. هدف این تحقیق، بررسی متون رادیویی شبکه جوان – به عنوان یکی از...

علم معانی، یکی از شاخه‌های بلاغت اسلامی، در بسیاری از مباحث و زمینه‌ها با دانش زبان‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی معاصر به‌ویژه نقد زبان‌شناختی و سبک‌شناسیِ زبان‌شناختی مشابهت‌های فراوانی دارد. به‌طور کلی وجود مباحثی نظیر حال و مقام، خبر، انشا، اسناد خبری، اغراض و کاربردهای ثانوی کلام، تقدیم و تأخیر اجزای کلام در علم معانی، شباهت و همپوشانی بسیار زیاد این علم را با سه شاخه اصلی علم زبان‌ش...

در این پژوهش، پیکره‌ای از زبان فارسی، براساس آراء هلیدی (2004)، تحلیل شده است. در انجام این پژوهش، دو هدف و پرسش کلی موردنظر بوده است: نخست آن‌که آیا ادعاهای مطرح در دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی، به‌ویژه در کاربرد انواع آغازگر، بر پیکرۀ گردآوری‌شده از زبان فارسی قابل انطباق است یا خیر. دوم آن‌که آیا به‌کمک یافته‌های این پژوهش می‌توان ضرورت توجه به دستاوردهای نوین زبان‌شناسی را، در تدوین کتاب‌ه...