یکی از مباحث جذاب علمی، بررسی تحولات واژه هاست، پژوهش حاضر نیز بر آن است تا با مطالعه و بررسی کتب نظم از آغاز زبان فارسی تا پایان قرن چهارم هجری و بر اساس نظریات دستور نویسان بنام زبان و ادب فارسی تحولات آوایی، سازه ای و معنایی "و" را مشخص کند. بدین منظور و در راستای تحقق این هدف، علاوه بر کتب نظم دوره ی مورد مطالعه، از 26 کتاب مربوط به دستور زبان فارسی و 3 فرهنگ لغت بهره گرفته می شود تا تحولات...

هرچند هدف همهء روش های مختلفی که امروزه برای آموزش زبان تدوین می شوند کمک به زبان آموز در یادگیری زبان خارجی است، اما هر روش فلسفهء ویژه ای دارد. در این مقاله اصول و مبانی روش های أموزش زبان تحلیل و ارزیابی می شود. نگارنده سعی کرده تا، هم زمان با تحلیل شالوده های علمی روش سمعی- بصری ساخت یکپارچه، شیوه های آموزش و میزان استفادهء آنها از دستور زبان را ارائه دهد. آموزش دستور را نباید از دیگر جنبه ...

ساخت اضافه همواره در نظریه‎های مختلف زبان‎شناسی نظیر آوایی، ساختواژی و نحوی حائز اهمیت بوده است و زبان‎شناسان ایرانی تاکنون تحلیل‎های متفاوتی از این ساخت به دست داده‎اند. عدم تظاهر کسرۀ اضافه در نوشتار، ابهامات بسیاری را در تحلیل و درک متون فارسی موجب شده است و برنامه‌های مختلف پردازش زبان اعم از برچسب‌زن اجزای کلام، تشخیص موجودیت‌های نام‌مند، تشخیص کلمات هم‌مرجع، تبدیل متن به گفتار، ترجمة ماشی...

در این مقاله یک سامانۀ بازشناسی گفتار پیوسته برای زبان فارسی معرفی می‌شود و نقش مدل آوایی و مدل زبانی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. مدل‌های آوایی با روش‌های مستقل‌از‌بافت و وابسته‌به‌بافت در این سامانه به‌کار رفته و نتایجِ به‌کارگیریِ آن‌ها ارائه شده است. مدل زبانیِ سه‌کلمه‌ای نیز با روش‌های مبتنی‌بر کلمه، مبتنی‌بر مقولة نحوی و مبتنی‌بر طبقه، با استفاده از پیکرۀ متنیِ زبانِ فارسی استخراج و در سامان...

در این مقاله یک سامانۀ بازشناسی گفتار پیوسته برای زبان فارسی معرفی می شود و نقش مدل آوایی و مدل زبانی در آن مورد بررسی قرار می گیرد. مدل های آوایی با روش های مستقل از بافت و وابسته به بافت در این سامانه به کار رفته و نتایجِ به کارگیریِ آن ها ارائه شده است. مدل زبانیِ سه کلمه ای نیز با روش های مبتنی بر کلمه، مبتنی بر مقوله نحوی و مبتنی بر طبقه، با استفاده از پیکرۀ متنیِ زبانِ فارسی استخراج و در سامان...

در این مقاله یک سامانۀ بازشناسی گفتار پیوسته برای زبان فارسی معرفی می شود و نقش مدل آوایی و مدل زبانی در آن مورد بررسی قرار می گیرد. مدل های آوایی با روش های مستقل از بافت و وابسته به بافت در این سامانه به کار رفته و نتایجِ به کارگیریِ آن ها ارائه شده است. مدل زبانیِ سه کلمه ای نیز با روش های مبتنی بر کلمه، مبتنی بر مقولة نحوی و مبتنی بر طبقه، با استفاده از پیکرۀ متنیِ زبانِ فارسی استخراج و در سامان...

هدف این مقاله تجزیه و تحلیل مشخصه‌های حنجره در نظام تقابلی انفجاری‌های زبان فارسی معیار است. برای این منظور، در چارچوب رویکرد اشتقاقی، بازنمایی زیرساختی مشخصه‌های حنجره در انفجاری‌ها، و قواعد واجی برای اشتقاق بازنماییِ روساختیِ آن‌ها به‌دست داده شده است. تعمیم توصیفی که از داده‌های آوایی به‌دست می‌آید، نشان‌گر هم‌نواییِ قواعد واجی به‌سوی محدودیت‌هایی است که نظام تقابلی مشخصه‌های حنجره را در انفجار...

دربارة ساخت نواختی تکیه زیروبمی در زبان فارسی دو دیدگاه واجی متفاوت وجود دارد. یکی از دیدگاه­ها فرض می­کند که دیرکرد قله در واج­شناسی آهنگ فارسی فاقد نقش واجی و تمایزدهنده است؛ از این رو، وقوع زودهنگام یا دیرهنگامِ قله در تکیة زیروبمیِ خیزانِ فارسی باعث تفاوت­های معنایی نمی­شود. برمبنای این دیدگاه، تکیة زیروبمی فارسی یا به­ صورت L+H* یا L*+H بازنویسی می­شود. درمقابل این دیدگاه، دیدگاه دیگری نیز وج...

در این مقاله، فرایند تبدیل آوایی تکواژ اضافه را از –iبه –a، در بافت تکواژ معرفه نما در ساخت اضافه زبان کردی تحلیل می کنیم.با جمع آوری شواهد از حوزه های تجربی متفاوتی همچون دامنه معرفگی تکواژ معرفه نما، تأثیر معرفگی ضمیرهای اشاره و عملکرد کمیت نمای بافت وابسته در ساخت اضافه، استدلال خواهیم کرد که بافت محرک تبدیل آوایی تکواژ اضافه، بر حسب چینش خطی تکواژها در صورت آوایی، تعریف شدنی نیست؛ بلکه رواب...

زبان های ایرانی و بویژه زبان فارسی با توجه به گستردگی حوزه جغرافیایی رواج آن، در طول تاریخ با شرایط جغرافیایی و اجتماعی مختلفی منطبق شده است. مطابق با این شرایط، تغییرات گوناگون آوایی، صرفی، نحوی و معنایی نیز در زبان ها و گویش های ایرانی کهن به وجود آمده، سبب شکل گیری گویش های ایرانی و گونه های زبان فارسی نو شده است. اما اطلاعات و پژوهش های اندکی در زمینه گویش شناسی کهن فارسی وجود دارد و این اط...