اغلب نقشمایه های سنتی ریشه در فرهنگ ها، باورهای مذهبی و یا داستان های اساطیری دارند که با گذر از صافی ذهن طراحان، بر روی انواع هنرهای صناعی اجرا می شوند. درخت سخنگو نقشی است که از ترکیب صور انسانی و جانوری با نقوش گیاهی شکل یافته است. در اغلب کتاب هایی که جغرافیدانان مسلمان تالیف کرده اند، به درخت یا جزیره واق در نواحی شرقی همچون چین و هند اشاره شده است. با اینحال برخی از محققین بر این اعتقادند...

گیاهان یکی از بنیادی ترین ، عناصر شکل بخشی کهن الگو ها در ایران هستند . در هنر پارسی تجلی عناصر مختلف انسانی ، حیوانی و گیاهی را می توان به وفور نظاره گر شد، به همین منظور ، تلاش شده است در این رساله ، به بررسی گیاه به عنوان یکی از مقدس ترین ، عناصر موجود در هنر کهن پارسی بپردازیم. برای یافتن پاسخ مناسب به چرایی حضور نقوش بی بدیل گیاهی در جای جای هنر ایران به بررسی جایگاه گیاه در متون کهن ایران...

جستار پیشرو بر آن است تا با واکاوی چگونگی و چرایی حذف مؤنث از رسالۀ فلسفی - ادبی حیّ بنیقظان نشان دهد که اندیشۀ مذکر، در ساحت فلسفه، چگونه فرودستی اجتماعی زن را در متون تمثیلیخود بازتولید میکند. افزون بر این با وارسی زنانی که میوۀ درختاند انگارۀ نامآشنای واق در خیال –جغرافیایی شرح میدهد که جغرافیای اسلامی از رهگذر گیاهانگاری زن بر این برساختۀ اجتماعی –تأکید میورزد که زن، در قیاس با مرد، به طبیعت...

هر اسطوره، هر نماد هر آئین عبادی مبین شناخت وضعیتی خاص در عالم هستی است و در نتیجه به حقیقتی ماورالطبیعه اشاره دارد. این شیوه تفکر زاده قوه مخیله و مقدمه ای بر اندیشیدن عقلانی و منطقی از یک سو بنیاد اساسی هستی آغازین را تشکیل می دهد که در این نظام، مفاهیمی چون هستی، نیستی، زمان و ابدیت به صورت تمثیلی و رمزوار با زبانی اشارت آمیز بیان شده است و از سویی هنوز جزئی اساسی از خمیر انسان امروزین است و...

به زعم بسیاری از صاحبنظران، دوره صفویه یک دوره منحصر به فرد و خاص در تاریخ فرش بافی ایران به شمار می رود. قالی های زیبا و باشکوهی که از آن روزگار باقی مانده و اکنون مایه مباهات مجموعه داران و موزه های بزرگ دنیاست؛ گواه بر این مدعاست. قطعاً شناخت این گنجینه عظیم برای هنرمندان هر دوره ای لازم و ضروری است. واکاوی طرح ها و نقوش این قالی ها هم در جهت شناخت هویت و جان مایه آثار گذشته و هم در ارتقاء سط...

اقوام ایرانی، مظاهر طبیعی را که مایه شگفتی آن ها بوده، مقدس می پنداشتند و از آنجا که درخت هر سال می میرد و دوباره زنده می شود و میوه می دهد، همواره به عنوان یکی از عناصر مقدس، قابل تکریم بوده است. ایرانیان باستان از دیرزمان بنا به اسطوره ها و روایات تاریخی عنصر درخت را محترم دانسته و گرامی می داشتند و بر این عقیده بودند که «درخت زندگی» نگاهبانانی دارد. همان طور که دیده می شود در زمان معاصر نیز ...

وجود پاسخ های متعدد به پرسش واحد انتخاب در زیست شناسی تکاملی، واقع گرایی علمی را در دوسطح با مشکل مواجه م یکند: سطح روش شناختی و سطح هستی شناختی. در این مقاله نشان دادهمی شود که راه حل الیزابت لوید، که مبتنی بر دیدگاه سمانتیکی در مورد نظریه های علمی است،می تواند مشکل روش شناختی را حل کند، اما مشکل هست یشناختی را باقی م یگذارد. در ادامه یمقاله، بر اساس واق عگرایی ساختاری هستی شناختی و با کنار گذ...

نقش درخت زندگی یکی از نقوش باستانی در هنر ایران است که به همراه موجوداتی در پیرامونش قراردارند مورد بررسی قرار گرفته است. این نقش از جمله نقوش اساطیری مهمی است که راز و رمز به کار گیری آن توسط اسطوره پردازان و هنرمندان بزرگ تحریر شده است. در بردارنده رمز و اکسیر جاودانگی است و درمیان محافظانی پاسداری می گردد. در دوره های مختلف هنر ایران بر روی متون کهن مذهبی، مهر ها، سفالینه ها، و نقش برجسته ها...