نیمه دوم سده سیزدهم شمسی در تاریخ ایران معاصر حائز اهمیت ویژ های است. موج تغییرات گسترده اجتماعی- سیاسی آرام آرام جریان یافت و به پا خاست و مشروطیت شکل گرفت که پس از استقرار و ثبات نسبی به برافتادن دودمان قاجار و ظهور حکومت پهلوی منجر شد. این تغییر از آن رو اهمیت دارد که قدرت سیاسی حکومت نیز - با وجود حفظ نظام سلطنتی- تغییرات نسبی ساختاری را پذیرفت و دولت مدرن یا دولت-ملت با تلفیقی از استبد...

این پژوهش قصد دارد با استناد به برخی آموزه های علوم اجتماعی به ارزیابی مفهوم حقارت و جایگاه ارزش نمایشی آن در درام معاصر ایران بپردازد. مسأله ی اصلی این پژوهش کشف کارکردهای احساس حقارت- به معنای فروپاشی فردیت انسان و سرکوب امیال و نیازهایش - با تمرکز بر مناسبات نمایشی شخصیت ها با یکدیگر در نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش با بهره گیری از آموزه های نقد روانکاوانه، مولفه هایی همچون مالکی...

محور این پژوهش مونولوگ، یا همان تک گویی یک شخصیت، است. در این پژوهش مونولوگ در فرم های مختلف، چه هنگامی که بخشی از یک نمایشنامه است و نیز هنگامی که تمام نمایشنامه شامل تک گویی شخصیت می شود، مورد مطالعه قرار می گیرد. ازآنجایی که مونولوگ به عنوان یک فرم نمایشی مستقل محصول درام مدرن است، این پژوهش به بررسی فرم و محتوای مونولوگ در درام مدرن می پردازد. ازاینرو بخشی از این پژوهش به تعریف و شناخت انوا...

بهره گیری از رویدادها و شخصیت های تاریخی توسط درام نویسان با تلفیقی از التزام به واقعیات روی داده و آزادی عمل در خلق درام هایی متناسب با روحیات و افکار نویسندگان آن، شکل دهندهء نوع ادبی خاصی به نام درام تاریخی است. اگر چه این نوع ادبی در تاریخ ادبیات آلمان، تا قبل از دورهء "توفان و طغیان " ، دارای هویت بود، ولی از جایگاه ویژه ای برخوردار نبود. در این دوره، درام تاریخی آلمان با الگو گرفتن ا...

پژوهش حاضر سعی دارد تا با بررسی جلوه هایی از هویت ایرانی به مطالعه فرهنگی درام سه دهه اخیر ایران (1360-1390) بپردازد. مسئله اصلی این تحقیق شناخت دگرگونی های هویت در متون نمایشی به عنوان نماد مکتوبی از کنش های اجتماعی هر دهه است. در برابر ارزش های بنیادین دهه 60، دردهه 70 مفاهیمی از دنیای مدرن که تاکنون حذف شده بود یعنی در واقع «مفاهیم به حاشیه رانده شده تجدد گرایی»، باز مورد توجه قرار می گیرد. ...

ادبیات دراماتیک ایران در طول حیات خود از مناظر مختلفی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آن چه مسلم است اطلاعات خام و اولیه در ارتباط با تاریخ نمایشنامه نویسی ایران کم نیست اما نسبت به این که تا چه میزان این داده ها به اطلاعاتی هدفمند و موثر در زمینه نقد و تحلیل متون دراماتیک تبدیل شده اند، جواب قاطعی نمی توان داد. گرچه از تلاش های صورت پذیرفته توسط برخی پژوهشگران این عرصه در زمینه های مختلف درام...

درام تعاملی (برهم کنشی)، به مثابة نوع تازه ای از مناسبات مجازی درام، محصول تعامل رایانه و قواعد نمایشی است. تعامل مزبور حاصل مناسبات جدید میان مخاطب و درام نویس است؛ کاربر یک نرم افزار داستانی با اعمال سلیقه و خواست خود در روند شکل گیری روایت، جایگاه خود را به عنوان عاملی نوظهور در فرآیند نمایشی تثبیت می کند. درام تعاملی از دو سو نشانگر مناسباتی پویا و قابل تأمل است: نخست از منظر زیبایی شناسی م...

خاطرات ذهنی گذشته که اصالت شهر در گرو آن بود، در پرتو جدید رسانه در پس غباری قرار گرفته و هنرهای اصیل که ایجاد کننده ارتباطات اجتماعی رو در رو می شد رخت بر جامعه کشیده است. این جاست که می توان شهر قدیم را شهر خاطره ها و شهر جدید را شهر خالی از خاطره ها دانست. نمایش ایرانی ، باگذر از اعماق شهرها ، راز شگرف هستی مکان ها ، شخصیت ها و ویژگی های اجتماعی و فرهنگی آنها را به ما شناسانده است. هنری کام...

هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام ازجمله کتاب‌های مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام به‌شمار می‌رود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانه‌شناختی ساخت‌گرا به‌دنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و به‌همین‌منظور نویسنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که به‌نوعی می‌توان آن‌ها را مفاهیم اصلی و زیر...