وقتی کلمه ی نشانه شناسی را در پس مفهومی قرار می دهیم ، مثلاً می گوییم نشانه شناسی نقاشی ، نشانه شناسی سینما ، نشانه شناسی تئاتر ، نشانه شناسی عنوان بندی فیلم و.... به نظر می رسد پیشاپیش اعلام کرده ایم که آن حوزه را چونان یک نظام فرهنگی تلقی کرده ایم که امکان تولید متونی را فراهم می کند و آن متون «قابل خواندن اند » و ما با اتخاذ منظر نشانه شناختی می خواهیم ساز و کار ها ، نظام ها ، رمزگان ها و ویژ...

رواج فلسفه نسبیت گرایی و در پی آن تکثرگرایی در ابعاد مختلف علوم انسانی و جهان بینی های حاکم قرن بیستم و تقویت منش تساهل و تسامح و تسّری آن ها به حوزه مطالعات ادبی و رویکردهای نقادانه ( نظریه و نقد ادبی) در غرب ماهیتی دموکراتیک و بسیار پذیرنده به این حوزه بخشیده و آن را، مانند سایر حوزه های اندیشه، به مبحثی میان رشته ای و متشتّت تبدیل کرده است. این توفیقِ ناگزیر، به گسترش و تنوّع رهیافت های جدید در ...

رساله حاضر ترجمه دو فصل اول از کتاب "اصول نشانه شناسی" اثر بارت می باشد. دیدگاه نگارنده در این کتاب برخلاف اعتقادات سوسور این است که نشانه شناسی قسمتی از زبانشناسی یا واحدهای مهم دلالت کننده سخن را بوجود می آورد. از اینرو اصول زبانشناسی تحت چهار عنوان اصلی که از زبانشناسی ساختگرا به عاریت گرفته شده اند، طبقه بندی شده و عبارتند از: زبان و گفتار، دال و مدلول، محور همنشینی و نظام، معنای لفظی و معن...

در این نوشته سعی شده است چگونگی به کارگیری تلمیح از نظر معنا و مفهوم، و ساختار در قصاید خاقانی بررسی گردد. نتیجه این کاوش به ما نشان می دهد او علاوه بر بهره گیری از تلمیح مانند سایر شاعران، کوشید تا براساس بنیادی ترین تفکر خود؛ یعنی نوجویی و نوآوری با این آرایه رفتار نماید تا جایی که این عملکرد منجر به ساختارشکنی در روابط عناصر تلمیح گردید. بازسازی مجدد و آفرینش روایتی جدید از همان تلمیح در آثا...

÷عارفان برای بیان تجربیات و اندیشه های عرفانی خود از زبان ویژه های بهره می گیرند که می توان آن را زبان عرفانی نامید. این زبان را می توان به دو بخش زبان عبارت و اشارت تقسیم کرد. از ویژگی های زبان اشارت کاربرد رموز،استعارات و نمادهاست که درک صحیح افکار و آرای عارفانی کهاز زبان اشارت استفاده کرده اند بسته به تأویل و تفسیر دقیق این زبان است. زبان عبارت که در مقایسه با زابن اشارت از پیچیدگی کمتری بر...

در این مقاله، مـا دیـدگـاه لکان را دربارة زبان و ناخودآگاه بررسی می کنیم .دیدگاه هایی که برگرفته از تئوری های «فروید» است. ژاک لکان برای ناخودآگاه ذهن انسان ساختاری شبیه به ساختار زبان قائل است. یعنی همان رابطه دال و مدلول حاکم در نظام زبانی که در ساختار ناخودآگاه ذهن نیز وجود دارد. به عبارت دیگر، همچنان که بکارگیری دال هایی همچون اصوات و کلمات، زنجیره ای از مدلول ها یا معانی را در ذهن مخاطب ای...

نقاشی دیواری از عناصر تصویری به کار رفته در نگارگری است که ذهن مخاطب در مورد  نوع ارتباط آن با موضوع نگاره به چالش کشیده می­شود. هدف این پژوهش، بررسی رابطه­ی این عنصر تصویری با دیگر عناصر و دستیابی به کارکرد آن در تعامل با موضوع نگاره بر اساس الگوی سوسوری بوده است.20 نمونه از نگاره­های شاهنامه­ی تهماسبی با نقوش مختلف برای بررسی این رابطه انتخاب شده است. به منظور جمع­آوری مطالب، مطالعه­ی هم­زمان...

در این جستار ضمن معرفی روش تأویل پدیدار شناسی هرمنوتیکی آثار هنری، برتری‌های آن به روش‌های موجود و غالبی چون ساخت‌گرایی و پدیدار شناسی نشان داده می‌شود. در این راستا، شعر «دیوار» احمد شاملو مورد بررسی قرار گرفته و تحلیل شده است. این تحلیل در ساحت‌های پدیدار شناختی، اسطوره‌ای، زمانمندی، تاریخمندی، و نهایتاً بیناذهنی انجام می‌پذیرد و در هر بار معناداری اجزاء در پرتو معنای کل و معنای کل در پرتو اجز...

در میان همة نظریه پردازان گفتمان، نظریة لاکلا و موفه جایگاهی خاص دارد؛ از آن که این دو اندیشمند بهتر از دیگران توانسته اند نظریه ای را که ریشه در زبان شناسی دارد به عرصة فرهنگ، اجتماع و سیاست بکشانند. آنها با ارائة صورت بندی نظام مند از نظریة گفتمان به وسیلة ایجاد زنجیرة به هم پیوسته از مفاهیم جدید، ابزاری کارآمد برای شناخت و تبیین پدیده های سیاسی به دست داده اند. در عین حال گسترد گی مولفه ها و...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه توصیف جامعی از اصول تفکر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در دهه اول انقلاب ترسیم کند و با واکاوی در بیانیه های این تشکل، مؤلفه های دال مرکزی و دال های شناور گفتمان جامعه مدرسین، به ویژه دیدگاه های فقهی ـ سیاسی در این چهارچوب تبیین شود تا رابطه آن ها با یک دیگر و نحوه ارجاع این دال ها به مدلول مشخص شود. بر این اساس،...