درباره ی نظامی، اگرچه بسیار سخن گفته شده است و اثر گران قدر وی، هفت پیکر، بارها از دیدگاه های متعدد و گوناگون اعم از محتوایی و غنایی و ساختاری کاویده شده است؛ اما، این اثر ارزشمند به ویژه بخش هفت گنبد آن کمتر بر اساس ساختار داستانی آن تحلیل شده و عناصر داستانی این اثر شناسانده شده است. از این رو بررسی این اثر با شیوه ای توصیفی ـ تحلیلی می تواند ساختار اندیشگانی نظامی را در پردازش قصه های زیبای ...

شخصیّتهای تاریخی از قهرمانان عمده داستانهای حماسی، عاشقانه وتعلیمی بوده اند. یکی از این شخصیّتها بهرام گور است که نظامی پس از فردوسی به بهترین وجه و در قالب شخصیّتی آرمانی به وصف و ترسیم خصلتها، گفتار و رفتار او پرداخته است. رعیّت پروری، عدالت خواهی، شجاعت و دلاوری، خوش باشی، رامش جویی و ذوق شاعرانه، به گواه مورّخان اسلامی، از بهرام گور پادشاهی محبوب ساخته است. طولانی ترین داستان در شاهنامه بعد از خ...

  بهرام گور و بهرام چوبین از چهره‌های برجسته شاهنامه‌اند. به نظر می رسد، داستان زندگی این دو قهرمان، درگذر زمان دستخوش روایتهای افسانه‌ای و عامیانه شده و تا اندازه‌ای در هاله رمز و ابهام فرو رفته است. تشابه در برخی از روایات و حوادث زندگی این دو، این فرضیه را قوّت می بخشد که این وقایع مربوط به زندگی یک نفر است. با وجود این از خلال ابیات شاهنامه می‌توان تا حدودی به شخصیت واقعی آنها پی برد. داستان...

دو نوع متفاوت روایت تاریخی و روایت شاعرانه از داستان بهرام گور وجود دارد. در یک سو، دیدگاه تاریخ نویسان و در سوی دیگر، نگاه فردوسی به عنوان شاعری داستان پرداز درباره­ این موضوع می­باشد در این مقاله، تلاش نگارنده بر آن است که بر اساس تعریف دو نوع نگاه تاریخی و شاعرانه، به این تفاوت دیدگاه ها صورت تحقیقی بدهد. برخی از تفاوت ها، دخالت عمیقی در سیر و طرح روایت ندارند و تنها به لحاظ کمّی و آماری اخت...

پیدایش «رمان نو» در فرانسه، بسیاری از اصول داستان نویسی سنتی را تحت الشعاع قرار داد و نوعی شالوده شکنی در عرصۀ نوشتار و سنت های ادبی به وجود آورد. در دهه های چهل و پنجاه شمسی، در ایران نیز گروهی از نویسندگان به جای بازنمایی و انعکاس رئالیستی و ناتورالیستی واقعیت های سیاسی و اجتماعی، به الگوهای نوینِ داستان پردازی به شیوۀ رمان نو روی آوردند. این رویکرد در برخی نوشته ها به پیدایش آثار تقلیدی منجر ...

بهرام یکی از مهمترین ایزدان زرتشتی است که در اسطوره شناسی به عنوان فرشته ی پیروزی و نصرت از او یاد می شود. در اوستا به صورت ورثرغن آمده و نام او تحول یافته ی واژه ی ورترهن یا کشنده ی اژدها می باشد. او همچنین نام یکی از شاهان خوشنام و عدالت گستر ساسانی است که درتاریخ از او به بهرام گور یاد شده است. فردوسی و نظامی هر دو به بهترین وجه از بهرام به عنوان شخصیتی عدالت خواه، شجاع و دلاور نام می برند و...

هفت پیکر، از جملة شاه­کارهای ادبیات غنایی است که سخن پرداز گنجه آن را به رشتة نظم در آورده است. این اثر در به کارگیری نمادها در بیان ساختار روانی انسان، بی نظیر است. او در این اثر، سلوک بهرام را در هفت وادیِ هفت گنبدِ آسمانی به دست هفت شاه­بانوی جهان، برای رسیدن به تمامیت و کمال به تصویر می­کشد. در گنبد هفتم که به رنگ سپید و سیارة زهره ویژه شده است و داستان از زبان دُرسَتی، شاه­دخت ایرانی، بیان می­...

بهرام صادقی (1315-1363) آثار خود را میان سال‌های 1335 تا 1350 خورشیدی نوشت، و مجموعة سنگر و قمقمه‌های خالی (1349) وی، به نمونة بارزی از رمان‌نو (داستان‌نو) در نثر و داستان‏ نویسی فارسی تبدیل شد. این مجموعه، شامل بیست‏ و‏چهار داستان می‌باشد که از آن میان «آوازی غمناک برای یک شب بی‌مهتاب»، به‏ منظور بررسی در پرتو رویکردهای فُرمالیستی و ساختارگرا برگزیده شده است. برخی از دلایل این انتخاب عبارت‏ اند...

یکی از عناصر مهم و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی امروزی پرداختن به شخصیت و شخصیت پردازی است . شخصیت به اشخاص ساخته شده در داستان و نمایشنامه می گویند و شخصیت در اثر روایتی یا نمایشی ، فردی است که کیفیت روانی و اخلاقی او در عمل وی و در آنچه که می گوید و می کند ، وجود داشته باشد . خلق چنین شخصیت هایی را که برای خواننده در حوز? داستان و رمان مثل افراد واقعی جلوه می کنند ، شخصیت پردازی می گویند...

چکیده روایت شناسی علمی است ، که به ادراک شگرف از ادبیات داستانی-روایی مددها می رساند. هر داستان، روایتی است؛ از رویدادها که در بُرهه ای از زمان طلوع می کند. بهرام صادقی،داستان نویس سمبول گرا و طنزپرداز، توانسته است متغیّرهای اجتماعی،سیاسی،فرهنگی،تاریخی،فلسفی و روان شناسانه ی معاصر را با عنصرخیال و آبنوشی از شگردهای روایی و ترفندهای داستانی بر روی نمودار روایتگری ببرد. پژوهشگر در این رساله می کو...