بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

کرانه‌های خلیج فارس از آغازین سال‌های دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانه‌های خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دست­اندازی مهاجمان فراهم ‌آوردند. علاوه بر گزارش‌هایی که در متون تاریخی قبل از اسلام و قرون اولیۀ اسلامی من...

چکیده: خلیج فارس،کرانه ها و بنادر آن در دوره ساسانی پر رونق ترین دوره خود را در ایران باستان تجربه می کرد. طی قرون سوم تا هفتم میلادی در سایه اعمال سیاست های تجاری، نظامی ساسانیان خلیج فارس دوباره برتری خود را بر دریای مدیترانه و دریای سرخ به دست آورد و این منطقه تبدیل به کانون تبادلات دریایی گردید. اقدامات اردشیر اول، شاپور دوم و خسروانوشیروان در تصرف نواحی پس کرانه ای خلیج فارس (بحرین و یمن...

بندرگاههای بوشهر در دوره باستان مانند عصر حاضر در تجارت خلیج فارس ایفای نقش می کردند و مورد توجه شاهان و حاکمان وقت ایرانی بویژه شاهان ایلامی، هخامنشی و ساسانی قرار داشتند. یکی از مناطق بااهمیت سواحل خلیج فارس که ایلامی ها در آن حضور داشتند ناحیه شریهوم به مرکزیت بندر لیان بوده است. در این دوره شهر باستانی لیان با استناد به موقعیت تجاری و داشتن معبد ایلامی برای حکمرانان ایلام بویژه شاهان ایلام ...

علی رغم پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته از سوی محققانی چون ویلیامسون و نیز سه هیئت ایرانی که در راس آن ها آقایان یاسی، بابک و شاملو قرار داشتند؛ و همچنین مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته در بررسی ها و کاوشهای باستان شناسی استان، تاکنون به طور اخص در مورد سفالهای اشکانی هرمزگان هیچ پژوهشی انجام نگرفته است و سفال های این دوره ی منطقه، به طور کامل و جامع معرفی نگردیده اند. از این رو پژوهش حاضر سعی بر ...

بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

سال‌هاست که باستان‌شناسان ایرانی و انیرانی در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرف‌ناهای آن به پژوهش‌های باستان‌شناسی پرداخته‌اند و دستاوردهای ارزنده‌ای به‌ارمغان آورده‌اند. این دستاوردها بیش‌تر درقالب مقاله‌هایی منتشر شده است که بیشینۀ آن‌ها به زبان انگلیسی است. کتاب‌های متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته به زبان انگلیسی چاپ شده است. اگرچه کتا‌ب‌هایی به قلم تاریخ‌پژوهان ایرانی و ...

تحقیق پیش رو تلاش دارد تا آنچه از دوران اشکانی در کتاب های باستان شناسی به جا مانده است را بهبود بخشد و این دوران کم شناخته شده را به دوستداران عصر اشکانی بیشاز پیش بشناساند.این دوران سراسر هنر و پیشرفت در ایران بزرگ چنان تحولی ایجاد نمود که توانست طولانی ترین دوران تاریخی پادشاهی ایران را رقم بزند. اهمیت این عصر نه تنها از هنر و تعالی معماری در آن است که می توان نشانه های ایرانیت را پس از حکو...

خلیج فارس از سپیده دم تاریخ از پیدایش تمدن های درخشان بین النهرین و شاهنشاهی آریایی مادها، هخامنشی، پارت از دیدگاه اقتصادی اهمیت فراوانی داشته است. آثار باستانی مکشوف در تمدن های ماقبل تاریخ ایران نیز نشان می دهد که خلیج فارس و دریای عمان در روابط تجاری و تبادلات بازرگانی بین شهرها و زیست گاه های کهن ایران با جنوب شرق آسیا، اروپا و آفریقا نقش داشته است. خلیج فارس به عنوان یک شاهراه بزرگ تجاری ا...

تنگه ی هرمز یکی از مهمترین مکانها در شبکه ارتباطی تجاری در دوره های تاریخی و اسلامی بوده است. وجود شمار زیادی محوطه، با مواد فرهنگی غنی که نشان دهنده ی گردش و داد و ستد کالا در این دوره ها با دیگر مناطق از جمله شرق و جنوب آسیا و جنوب خلیج فارس است، صحت این گفته را تأیید می کند. بررسی ها و کاوشهای باستان شناختی انجام گرفته در دو سوی شمال و جنوب خلیج فارس، محوطه های زیادی در ارتباط با شاهراه تجار...