منظومة خسرو و شیرین نظامی بهترین منظومة عاشقانة او و جزء بهترین داستان های عاشقانة شعر فارسی است. از رموز موفقیت آن، نحوة استفادة نظامی از عناصر داستان در این منظومه در قیاس با مقلدانش و دیگر داستان پردازان شعر کهن فارسی است. اگر اثر نظامی را با دیگر شاعرانی که در ادبیات کهن منظومه­های عاشقانه سروده­اند، مقایسه کنیم ارزش کار نظامی مشخص     می­شود. از جمله ویژگی های مثبت به کاربردن عناصر داستان ...

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربة عشق، و با استادی شگرفی منظومة عاشقانه‌ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه‌ای از هر دو منظومه ارائه می‌گردد، سپس ب...

انسان از زمانی که پای به عرصه ی هستی نهاد، برای زنده ماندن و ادامه ی حیات، نیازمند ارتباط بود. ارتباطی که اننقال دهنده ی هدفش باشد زیرا انسان موجودی بالطبع اجتماعی است و تنها وسیله ای که می تواند اندیشه های او را به جهان بیرون مرتبط سازد، زبان است. زبان همانند سایر نهفته های بشری، سیری تحولی داشته است که مهم ترین تحول آن تبدیل گفتار به نوشتار می باشد؛ این تحول به انسان این امکان را می دهد که بت...

این مقاله به بررسی تطبیقی روایت‏های نظامی در خسرو و شیرین با چند اثر تاریخی می‏پردازد. مسئله اصلی در این مقاله این است که روایت‏های نظامی در خسرو و شیرین تا چه میزان با واقعیت‏های تاریخی مطابقت دارد و مهم‏ترین هدف این مقاله تعیین بهره‏گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف‏هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد و بررسی‏ها نشان داد ک...

خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

چکیده: در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین، دو رابطۀ عاشقانه روایت می­شود که از گونۀ عشق مجازی (عشق زمینی) است. نخست عشقی که میان خسرو و شیرین شکل می­گیرد و دیگری دلبستگی یک سویۀ فرهاد به شیرین است. با توجّه به تعریف­ها و نیز تقسیم­بندی­ای که ابن­سینا از عشق ارائه کرده است، عشق خسرو و شیرین در آغاز عشق مجازی حیوانی است که بر پایـۀ زیبایی­های جسمـانی و ظاهـری معشـوق شکـل می­گیرد؛ یعنی خسرو با شنیدن و...

بررسی مقولۀ عشق در ادب فارسی در ابعاد گوناگون از زمان­های دور تا امروز مطمح نظر پژوهشگران بوده و هست. همچنین پژوهش دربارۀ خسرو شیرین نظامی نیز بسیار است. اما بررسی این موضوع منحصرًا در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین و نشان دادن ویژگی­های آن و ارائۀ معیارهایی که حکایت از پاکی عاشق و معشوق و رابطۀ عاشقانۀ آن­ها داشته باشد، به صورت مستقل انجام نیافته است. در این مقاله اثبات شده است که همۀ عشق­های مندر...

رسال? حاضر به پژوهش پیرامون رابط? ادبیات و نگارگری در مکتب هرات دور? تیموری می پردازد. خمس? نظامی بعد از شاهنام? فردوسی دومین مجموع? شعری است که مورد توجه درباریان و هنرمندان بوده است، در این راستا دو منظوم? عاشقان? «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» که از نظر کمی تعداد نگاره های بیشتری را شامل می شوند مورد پژوهش قرار گرفته اند. همچنین، روش نظری مورد استفاده در این پژوهش، روش نقد جدید (روش نقد ژیل...

حضور زنان و نقش‏آفرینى آنان از بن مایه‏هاى ادبیات غنایى است در منظومه لیلى و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم مى‏خورند. زنان مطرح شده در لیلى و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلى) و از زنان وابسته به خانواده‏هایى هستند که در داستان ایفاى نقش مى‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم مى‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتى تاریخى است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و مى‏توان گفت که وى ...

حضور زنان و نقش‏آفرینی آنان از بن مایه‏های ادبیات غنایی است در منظومه لیلی و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم می‏خورند. زنان مطرح شده در لیلی و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلی) و از زنان وابسته به خانواده‏هایی هستند که در داستان ایفای نقش می‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم می‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتی تاریخی است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و می‏توان گفت که وی ...